Przerost prostaty - kiedy prostata się powiększa?
Powiększona prostata nazywana jest również gruczolakiem stercza i oznaczana jest często skrótem BPH (z angielskiego Benign Prostatic Hyperplasia). Problem dotyczy wielu mężczyzn, szczególnie tych, którzy ukończyli 45. rok życia. W tym okresie w organizmie mężczyzny dochodzi do zmian hormonalnych, na skutek których gruczoł krokowy stopniowo, powoli się powiększa. Rozrost prostaty powoduje nacisk na cewkę moczową, co skutkuje problemami z oddawaniem moczu. Najczęstsze objawy powiększenia prostaty to:
- uczucie ciągłego parcia na pęcherz,
- częste oddawanie moczu, również w nocy,
- mała siła wypływania strumienia moczu,
- problemy z całkowitym opróżnieniem pęcherza,
- występowanie krwi w moczu,
- zatrzymanie oddawania moczu.
BPH bardzo często wiąże się również z obniżeniem zadowolenia z życia seksualnego. Jest to spowodowane tym, że przerost prostaty powoduje zaburzenia erekcji, obniżenie libido oraz zaburzenia ejakulacji. Oprócz tego, u większości mężczyzn następuje pogorszenie ogólnej jakości życia. Mężczyźni cierpiący na przerost prostaty często muszą wstawać w nocy, ponieważ odczuwają chęć oddania moczu, co skutkuje sennością w ciągu dnia, ciągłym zmęczeniem oraz spadkiem wydajności w pracy. Choroba odbija się również na osobach w otoczeniu chorych, ponieważ z powodu nieprzyjemnych dolegliwości związanych z przerostem prostaty u mężczyzn bardzo często występuje ogólne rozdrażnienie oraz nerwowość.
Kluczową sprawą jest rozpoznanie, czy powiększanie się prostaty jest związane z naturalnym rozrostem zdrowych komórek prostaty (wówczas mówimy o łagodnym przeroście prostaty) czy namnażaniu ulegają komórki o charakterze nowotworowym. Rozwojowi raka prostaty sprzyjają złe nawyki, takie jak nadużywanie alkoholu, palenie, jedzenie dużych ilości nabiału oraz czerwonego mięsa. Przerost prostaty o charakterze nowotworowym może wystąpić również u mężczyzn z nadwagą. Poza tym, udowodniono, że nowotwór prostaty jest chorobą dziedziczną, więc mężczyźni, u których w rodzinie występowały przypadki zachorowania na raka prostaty powinni być czujni i badać się regularnie już po ukończeniu czterdziestego roku życia. Mężczyźni, którzy nie są genetycznie narażeni na raka prostaty muszą wykonywać badania po ukończeniu pięćdziesiątego roku życia.
Leczenie przerostu prostaty
W przypadku zauważenia jakichkolwiek objawów, które mogą świadczyć o powiększeniu prostaty, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad, a także wykona badanie prostaty przez odbyt. Prawdopodobnie zleci również podstawowe badania moczu oraz badanie krwi, szczególnie badanie poziomu PSA. Podwyższony poziom PSA może świadczyć o różnego rodzaju nieprawidłowościach w obszarze gruczołu krokowego.
Przerost prostaty o charakterze łagodnym najczęściej leczy się farmakologicznie. Gdy wystąpią pierwsze objawy powiększenia prostaty podawane są leki zmniejszające obrzęk szyi pęcherza moczowego, poprawiają drożność pęcherza oraz elastyczność gruczołu krokowego, a także obniżają napięcie mięśni gładkich dróg moczowych. Takie leki zmniejszają dolegliwości związane z przerostem prostaty. Czasami lekarze zalecają również przyjmowanie leków, które zmniejszają objętość gruczolaka. Jeżeli leczenie farmakologiczne nie przynosi pożądanych efektów albo jest już na nie za późno, konieczne może okazać się przeprowadzenie operacji. Zabieg może być wykonany przez cewkę moczową albo przez powłoki brzuszne i polega na usunięciu fragmentu gruczołu prostaty.
Leczenia przerostu prostaty nie należy zaniedbywać, ponieważ blokowanie odpływu moczu może skutkować poważnymi konsekwencjami. Możliwe powikłania związane z nieleczonym rozrostem prostaty to:
- częste, nawracające infekcje pęcherza moczowego i cewki moczowej,
- pogrubienie ścian pęcherza,
- przerost mięśnia wypieracza,
- tworzenie się w pęcherzu kamieni spowodowane zastojem moczu,
- kamica nerkowa,
- niewydolność nerek.
Długotrwały zastój moczu w drogach moczowych może skutkować również nagłym zatrzymaniem moczu oraz urosepsą, czyli zakażeniem całego organizmu spowodowanym zastojem moczu. W obydwu przypadkach konieczna jest jak najszybsza interwencja lekarza, który może zalecić cewnikowanie, a także wdrożenie leczenia antybiotykami.
