Najważniejszym męskim hormonem bez wątpienia jest testosteron. Mimo że odpowiada za typowo męskie cechy, to bez innych hormonów niewiele mógłby zdziałać. Poza testosteronem męski organizm wytwarza także:
- progesteron,
- estrogeny,
- prolaktynę,
- hormon folikulotropowy (FSH).
Hormony męskie - testosteron
Testosteron produkowany jest w jądrach przez komórki śródmiąższowe Leydiga oraz w bardzo niewielkim stopniu przez korę nadnerczy (u kobiet wytwarzają go także jajniki i łożysko).
Do jego najważniejszych funkcji należy:
- działanie androgenne – odpowiada za rozróżnienie i rozwój typowo męskich narządów płciowych w trakcie rozwoju płodowego,
- w okresie dojrzewania odpowiada za prawidłowy rozwój moszny, najądrza, nasieniowodów, pęcherzyków nasiennych, prostaty i prącia,
- odpowiada za rozwój i utrzymanie wtórnych cech płciowych męskich,
- decyduje o pojawieniu się owłosienia płciowego oraz kształtuje typowo męską sylwetkę oraz tembr głosu charakterystyczny dla mężczyzn,
- reguluje i kontroluje pracę gruczołów łojowych,
- oddziałuje na funkcjonowanie innych narządów
- ma bezpośredni wpływ na kształtowanie popędu seksualnego oraz odpowiada za libido,
- reguluje spermatogenezę, czyli proces wytwarzania nasienia,
- odpowiada za rozwój gruczołu krokowego, czyli prostaty,
- wpływa na to, jak mężczyzna odbiera emocje i jak na nie reaguje,
- pomaga wyregulować poziom cholesterolu.
Stężenie testosteronu powinno mieścić się w granicach: testosteron wolny: 174-902 pmol/l, testosteron całkowity: 12-40 nmol/l.
Zbyt niski poziom hormonu we krwi może oznaczać niewydolność jąder, niedoczynność przysadki, zespół Klinefeltera (choroba genetyczna, organizm dotkniętych nią mężczyzn nie jest zdolny wytworzyć nawet najmniejszej ilości nasienia).
Zbyt wysokie stężenie hormonu może sugerować zmiany nowotworowe w obrębie nadnerczy bądź wrodzony przerost nadnerczy.
Hormony męskie - estrogeny?
U mężczyzn estrogeny odpowiadają za płodność oraz decydują o tym, jak bardzo ruchliwe są plemniki. Hormony te wytwarzane są przede wszystkim w mosznie. W niewielkim stopniu produkuje je także mózg oraz tkanki tłuszczowe. Jeśli w męskim organizmie nie dzieje się nic niepokojącego poziom estrogenów nie powinien przekraczać 29–132 pmol/l. Jeśli górna granica jest przekroczona konieczna jest diagnostyka w kierunku raka jąder.
Hormon folikulotropowy (FSH) u mężczyzn
Najważniejszym zadaniem tego hormonu jest powiększenie cewki nasiennej i „produkcja” plemników (proces ten nazywany jest spermatogenezą). Dodatkowo wpływa na syntezę testosteronu. Prawidłowy poziom tego hormonu nie powinien przekraczać 1,7-12,0 ng/ml.
O czym może świadczyć zbyt wysoki poziom FSH we krwi? Przede wszystkim łączony jest z guzem przysadki mózgowej i jąder oraz tzw. niedoczynnością jąder (hipogonadyzm, schorzenie sprawia, że gonady, w tym przypadku jądra, przestają wytwarzać hormony).
Zbyt niski poziom FSH zazwyczaj związany jest z wtórną niedoczynnością gonad (jąder).
Prolaktyna u mężczyzn
Podstawowym zadaniem prolaktyny jest aktywowanie „produkcji” testosteronu. Dodatkowo – niezależnie od płci – prolaktyna wpływa na pracę na układu odpornościowego, odpowiada za to, jak dana osoba reaguje na stres oraz kontroluje funkcje seksualne. Odpowiada także za płodność.
Prolaktyna wytwarzana jest przez przysadkę mózgową. Prawidłowe stężenie tego hormonu powinno mieścić się w granicach 1,5-19 ng/ml. Kiedy jej poziom jest zbyt wysoki należy podejrzewać guza przysadki, stresujący tryb życia lub źle zbilansowaną dietę. Jednak w większości przypadków wysoki poziom prolaktyny we krwi to konsekwencja przyjmowania niektórych leków. Jeśli hormonu jest zbyt mało winne mogą być choroby nerek lub choroby tarczycy.
Progesteron u mężczyzn
Wytwarzany jest w niewielkich ilościach przez korę nadnerczy. Prawidłowe stężenie tego hormonu waha się w przedziale od 0,2-1,38 ng/ml. Kiedy są one przekroczone należy podejrzewać wrodzony przerost nadnerczy. Kiedy hormonu jest za mało podejrzewa się uszkodzenie przysadki mózgowej albo podwzgórza.
To również może cię zainteresować:
