Olej palmowy - charakterystyka
Olej palmowy należy do stałych olejów roślinnych. Po procesie rafinacji przybiera formę stosunkowo twardej masy o kolorze białym lub żółtym. Bezpośrednio po tłoczeniu z nasion lub miąższu palmy oleistej ma barwę żółtawobrązową. Badania wykazały, że w takiej formie olej ten jest znacznie zdrowszy i wykazuje szereg pozytywnych cech prozdrowotnych. Niestety na sklepowych półkach króluje jego rafinowana odmiana, która według Europejskiego Urzędu do spraw Bezpieczeństwa Żywości może być wręcz niebezpieczna dla ludzkiego zdrowia. Wszystko za sprawą termicznej obróbki oleju palmowego i poddawaniu go reakcjom chemicznym z niebezpiecznym heksanem, co ma na celu przedłużenie jego przydatności do spożycia.
Olej palmowy wykorzystuje się do produkcji margaryny, świec, smarów, a także produktów kosmetycznych jak mydła, pomadki czy peelingi. Produkcja oleju palmowego powoduje duże zniszczenia wśród lasów deszczowych (głównie Borneo oraz Sumatry). Skutkuje to wymieraniem wielu gatunków zwierząt, które obecnie są zagrożone całkowitym wyginięciem.
Olej palmowy - skład
Olej palmowy składa się z szeregu różnych mikro- i makroelementów. Tak jak wszystkie tłuszcze zawiera on estry glicerolu oraz kwasy tłuszczowe - głównie nasycone. Olej z palmy oleistej składa się w dużej części (aż 44%) z kwasu palmitynowego. Drugim pod względem zawartości jest jednonienasycony kwas oleinowy. Nierafinowany olej palmowy jest bogatym źródłem karotenów, które nadają mu charakterystyczną ciemnoczerwoną barwę. Występuje tu między innymi:
- α-Karoten,
- β-Karoten,
- likopen.
Nieprzetworzony olej palmowy bogaty jest również w wiele aktywnych składników jak:
- witamina A,
- witamina K,
- witamina E,
- flawonoidy,
- koenzym Q10,
- kwas stearynowy,
- kwas mistynowy.
Proces rafinacji oleju palmowego sprawia, że zostaje on pozbawiony niemal wszystkich najcenniejszych mikro- i makroelementów. Dodatkowo powstają w nim bardzo niebezpieczne związki chemiczne mogące wywoływać wiele chorób.
Rafinowany olej palmowy - wpływ na zdrowie
Wszystkie tłuszcze, które poddane zostały rafinacji, wykazują negatywny wpływ na ludzkie zdrowie. Wynika to głównie z tego, że powstają tzw. tłuszcze trans - dodawane przede wszystkim do słodyczy. Badania wykazały, że regularne spożywanie produktów bogatych w te substancje ma destrukcyjny wpływ na kondycję samych komórek, co w skali makroskopowej skutkować może takimi dolegliwościami jak:
- podwyższony cholesterol LDL (tzw. zły cholesterol),
- obniżony cholesterol HDL (tzw. dobry cholesterol),
- cukrzyca typu 2 (zmniejszona czułość komórek na insulinę),
- miażdżyca,
- choroby układu sercowo-naczyniowego,
- otyłość.
Najnowsze badania przeprowadzone przez Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywości potwierdziły najczarniejsze scenariusze, które przypisywane były do utwardzonego oleju palmowego. Chodzi mianowicie o bardzo silne właściwości rakotwórcze wynikające z zawartości pochodnych glicerolu. Przed spożywaniem rafinowanego oleju z palmy oleistej ostrzega także Światowa Organizacja Zdrowia, której badania wykazały związek tego produktu spożywczego z wieloma groźnymi chorobami - zwłaszcza wśród dzieci i młodzieży. Do najczęściej wymienianych należy nadwaga i otyłość, cukrzyca, a także zbyt wysoki poziom złego cholesterolu we krwi.
Nierafinowany olej palmowy - wpływ na zdrowie
Z pewnością dużo lepszym wyborem będzie zakup oleju nierafinowanego. Warto jednak pamiętać, że nie wolno poddawać go wysokim temperaturom, gdyż podgrzanie go do temperatury około 200ºC sprawia, że zaczynają powstawać w nim groźne substancje. Nieutwardzony i surowy olej palmowy jest źródłem wielu antyoksydantów i steroli, które zbawiennie wpływają na kondycję serca i naczyń krwionośnych, a także wykazują tendencję do obniżania poziomu złego cholesterolu we krwi.
Nierafinowany olej palmowy znalazł także zastosowanie w produkcji kosmetyków. Wszystko to za sprawą regeneracyjnych, natłuszczających i ujędrniających właściwości. Dużą zaletą jest także możliwość jego stosowania bezpośrednio na skórę.
