Cukrzyca to choroba metaboliczna, której najbardziej charakterystycznym objawem jest podwyższone stężenie glukozy we krwi. Dzieje się tak ponieważ trzustka wytwarza zbyt mało insuliny lub komórki przestają na nią reagować.
Insulina to hormon, który aktywuje organizm do natychmiastowego przełożenia glukozy na energię. Cukrzyca typu 2 ma bezpośredni związek z otyłością. Znacznie częściej rozwija się także u osób z nadciśnieniem tętniczym czy chorujących na serce. Jeszcze do niedawna ten rodzaj cukrzycy uchodził za chorobę typową dla osób starszych. Niestety to się zmienia i schorzenie rozwija się już u dzieci.
Cukrzyca ma podłoże genetyczne, ale to, że w rodzinie jest choć jeden chory nie znaczy, że rozwinie się ona u wszystkich. Prawdopodobieństwo wynosi od 30-40 proc.
Cukrzyca typu 2 – objawy
Nieprawidłowy wynik badania poziomu glukozy we krwi to dla wielu pacjentów tylko potwierdzenie przypuszczeń, że z organizmem dzieje się coś złego. Chorzy zanim wybiorą się do lekarza obserwują u siebie:
- nadmierne pragnienie;
- częste oddawanie moczu;
- większy apetyt, który nie powoduje przybierania na wadze, tylko chudnięcie.
Niejednokrotnie szybciej się męczą, mają problemy ze wzrokiem, skóra – przede wszystkim w okolicy narządów płciowych – zaczyna swędzieć, rany dłużej się goją oraz szybciej i częściej łapią infekcje. Część chorych staje się rozdrażniona i apatyczna, tracą energię i chęci do działania.
Cukrzyca typu 2 – diagnoza
Sam wywiad z pacjentem i analiza objawów to za mało. Konieczne jest wykonanie badania pod kątem stężenia glukozy we krwi. Glukoza to cukier prosty, który za sprawą insuliny przekładany jest na energię. U całkowicie zdrowej osoby jej poziom, na czczo nie powinien przekraczać 100 mg/dl, a po posiłku (zaleca się powtórzenie badania 2 godziny po jedzeniu) – 140 mg/dl. Wynik w przedziale 100-125 mg/dl to zapowiedź stanu przedcukrzycowego, który znacząco podnosi ryzyko rozwoju cukrzycy typu 2. to także sygnał, że dzięki diecie i aktywności fizycznej można spróbować naprawić szkody.
W przypadku, gdy pomiar glukozy da wynik powyżej 140 mg/dl, zazwyczaj nie ma żadnych wątpliwości i można jednoznacznie potwierdzić cukrzycę.
U pacjentów nadwagą lub nadciśnieniem tętniczym zazwyczaj nie ma wątpliwości, że przyczyną problemu jest cukrzyca typu 2. Mimo to może się zdarzyć, że dla pewności lekarz zleci oznaczenie przeciwciał przeciwwyspowych, które atakują komórki trzustki wytwarzające insulinę i najczęściej występują u osób z cukrzycą typu 1.
Cukrzyca typu 2 – postępowanie
Leczenie cukrzycy typu 2 w dużej mierze zależy od stanu zdrowia pacjenta. Jeśli choroba została wcześnie rozpoznana można spróbować z nią walczyć zmieniając dietę i wprowadzając aktywność fizyczną (dopiero kiedy to nie działa, wprowadza się farmakologię). Mimo że podstawowym źródłem energii są węglowodany, diabetyk musi nauczyć się wybierać te najlepsze, czyli, te które mają niski tzw. niski indeks glikemiczny. Wskaźnik ten określa jak szybko po zjedzeniu danego produktu w organizmie podnosi się poziom glukozy. Do tej grupy produktów należą m.in.:
- pełnoziarnisty makaron,
- ciemny ryż,
- zielone, surowe warzywa,
- kiszonki,
- chudy ser, najlepiej twaróg,
- mleko (roślinne lub bez laktozy).
Chorzy powinni wystrzegać się słodyczy oraz cukru, ten ostatni lepiej zastąpić ksylitolem. Diabetycy powinni unikać również alkoholu, bo hamuje produkcję glukozy w wątrobie, a to może się skończyć niedocukrzeniem. Jeśli cokolwiek budzi wątpliwości lub nie wiemy, jak prawidłowo skomponować dietę najlepiej skorzystać z pomocy dietetyka klinicznego.
Uzupełnieniem leczenia powinna być aktywność, jest ona szczególnie ważna u tych osób, u których jednym z czynników rozwoju cukrzycy była otyłość. To właśnie oni powinni szczególnie zadbać o to, aby zgubić zbędne kilogramy. Dla takich pacjentów najlepsze i najbezpieczniejsze będą te aktywności, które nie obciążają stawów tj. pływanie oraz jazda na rowerze.
Cukrzyca typu 2 – profilaktyka
Bardzo ważnym elementem leczenia cukrzycy jest regularne mierzenie stężenia cukru we krwi. Przeznaczony do domowych pomiarów aparat, czyli glukometr chorzy dostają od swojego lekarza. Osoby, które przyjmują insulinę powinny sprawdzać stężenie glukozy przed każdym posiłkiem, pozostali – co najmniej kilka razy w tygodniu.
Kontrolowanie poziomu cukru we krwi to najlepszy sposób, aby ocenić czy stosowana terapia jest skuteczna oraz pomaga pacjentowi zorientować się, które produkty w codziennej diecie powodują największe wahania glukozy i z których trzeba zrezygnować.
Chorzy powinni zapisywać swoje wyniki, aby później skonsultować je z lekarzem diabetologiem. Dodatkowo warto raz w roku wykonywać badania:
- lipidogram,
- kreatyninę,
- badanie moczu,
- hemoglobinę glikowaną
- badanie dna oka (pozwala ono rozpoznać retinopatię cukrzycową, czyli uszkodzenie naczyń krwionośnych w siatkówce oka, jedno z powikłań cukrzycy).
Dodatkowo ważne jest, aby oglądać stopy. Neuropatia cukrzycowa, wskutek zbyt wysokiego stężenia glukozy we krwi, uszkadza nerwy. Wraz z postępem choroby pacjenci zaczynają tracić czucie, przede wszystkim w palcach stopy. W pierwszej fazie pojawia się drętwienie i mrowienie, a z czasem całkowicie przestają odczuwać ból oraz zmianę temperatury (to tzw. stopa cukrzycowa). Zranienie w takiej sytuacji może być bardzo niebezpieczne. Za sprawą cukrzycy rany, nawet drobne, goją się bardzo długo, co gorsza stanowią otwartą furtkę dla bakterii. W niektórych przypadkach takie zakażenie może się skończyć nawet amputacją.
Osoby chore na cukrzycę wychodząc z domu powinny zaopatrzyć się w coś słodkiego, może to być cukierek i sok pomarańczowy. Przy nagłym spadku glukozy we krwi produkt z dużą zawartością cukru pozwoli szybko go wyrównać i wrócić do bezpiecznego poziomu. W sytuacji, gdy cukier niespodziewanie skoczył szklanka wody z odrobiną soli to kiepski pomysł. Lepiej w takich sytuacjach pójść na spacer, lub gdy to nie pomaga wziąć leki, które każdy chory powinien mieć zawsze przy sobie. Jeśli to nie pomaga, konieczne jest wezwanie pogotowia.
To również może cię zainteresować:
