Insulinooporność: co to jest?
O insulinooporności mówimy wtedy, gdy organizm ma obniżoną wrażliwość na działanie insuliny. Oznacza to, że nie odczytuje jej faktycznego poziomu - może być w normie lub podwyższony, jednak ciało wciąż myśli, że insuliny jest za mało. Zaalarmowany pozornym brakiem insuliny organizm produkuje ją w coraz większych ilościach (nadprodukcja insuliny to tak zwana hiperinsulinemia).
Mimo wszystko insulinooporność to nie choroba, lecz zaburzenie, które najczęściej występuje wraz z otyłością i nadciśnieniem tętniczym. Więcej o samej insulinie dowiesz się stąd.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Insulinooporność: czym grozi?
Insulinooporność grozi przede wszystkim cukrzycą typu 2. Dlaczego? Przewlekły nadmiar insuliny obciąża trzustkę, która w końcu się poddaje i przestaje funkcjonować prawidłowo. Zwiększa ryzyko zachorowania na miażdżycę, zespół policystycznych jajników i niealkoholowe stłuszczenie wątroby.
Insulinooporność: jakie są jej objawy?
Symptomy insulinooporności nie są charakterystyczne. Zaburzenie może rozwijać się w ukryciu. Najczęstsze objawy insulinooporności to:
- zmęczenie,
- nadmierna senność (szczególnie po jedzeniu),
- problemy z koncentracją,
- wysoki poziom trójglicerydów,
- wysokie ciśnienie tętnicze,
- podwyższenie poziomu cholesterolu,
- zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi,
- tycie (przede wszystkim brzuszne),
- trudności w chudnięciu,
- na zaawansowanym etapie zaburzenia - podwyższony poziom cukru we krwi.
Insulinooporność: skąd się bierze?
Jakie są przyczyny insulinooporności? Najczęstszym powodem insulinooporności jest nadwaga lub otyłość. Tkanka tłuszczowa, której grubsze osoby mają sporo, sprawia, że organizm jest mniej wrażliwy na działanie insuliny.
Insulinooporność może wynikać z przyczyn genetycznych. Insulina produkowana przez organizm może być wadliwa, czyli nieprawidłowo zbudowana. Do zachwiania równowagi insulinowej mogą doprowadzić również nadmiary hormonów, które są antagonistami insuliny (tzn. działają wobec niej przeciwstawnie). Nadmiary są spowodowane chorobami takimi jak zespół Cushinga, akromegalia, nadczynność tarczycy czy pierwotna nadczynność przytarczyc.
Na rozwój insulinooporności wpływają również inne czynniki. Im więcej lat, tym wyższe ryzyko tej dolegliwości. Na insulinooporność częściej chorują mężczyźni. Rozwojowi zaburzenia sprzyja też niewielka aktywność fizyczna, nieodpowiednia, wysoko kaloryczna dieta, picie alkoholu i palenie tytoniu oraz przyjmowanie niektórych leków. Insulinooporności mogą się także nabawić kobiety w ciąży.
Insulinooporność: jak ją zdiagnozować?
Nie ma jednego konkretnego badania, za pomocą którego wykrywa się insulinooporność. Diagnostyka insulinooporności może przebiegać w różny sposób.
- Test doustnego obciążenia glukozą
Od pacjenta pobiera się dwie próbki krwi - jedną na początku badania, na czczo, drugą po podaniu glukozy (obciążeniu glukozą). Obserwuje się reakcję organizmu na glukozę - analizuje wydzielanie insuliny oraz poziom cukru we krwi.
- Poziom insuliny i glukozy
Jedną z najprostszych metod jest określenie ilorazu stężenia insuliny i glukozy we krwi na czczo. To tzw. metoda HOMA (Homeostatic Model Assessment). Na podstawie otrzymanych danych wylicza się wskaźnik insulinooporności (HOMA-IR). Wynik powyżej 1,9 sugeruje wczesny etap insulinooporności, natomiast powyżej 2,9 - zaawansowane stadium zaburzenia.
> Sprawdź: Glukoza: norma, hipoglikemia, hiperglikemia. Sprawdź swoje wyniki badań i poziom glukozy
- Metaboliczna klamra euglikemiczna
To zarówno najdokładniejsze, jak i najdroższe z badań. Z powodu wysokich kosztów raczej nie stosuje się go na co dzień. W przebiegu badania pacjentowi podaje się insulinę oraz glukozę, a następnie monitoruje glikemię (poziom cukru we krwi) co kilka minut.
W diagnostyce insulinooporności stosuje się czasem również pomiary poziomu adiponektyny, białka C-reaktywnego oraz proinsuliny w surowicy.
Insulinooporność: jak z nią walczyć?
Leczenie insulinooporności to przede wszystkim zmiana trybu życia. Konieczne jest stosowanie odpowiedniej, zdrowej diety, a także zdecydowane zwiększenie aktywności fizycznej. Jeżeli niewrażliwość na insulinę jest spowodowana nadmiernym wydzielaniem jakiegoś hormonu, należy podjąć leczenie, którym zniweluje się zwyżki hormonu. Jeśli przyczyną insulinooporności są określone leki, lekarz najprawdopodobniej zaproponuje ich zmianę. Wysiłek fizyczny i zdrowe odżywianie się działają profilaktycznie - jeśli regularnie się ruszasz i racjonalnie jesz, ryzyko, że przestaniesz być wrażliwy na insulinę, jest mniejsze.
To także może cię zainteresować:
> Cukrzyca pożera Polaków. Nie boisz się? Lepiej zacznij
> To nie moja wina, że tyję i nie mogę schudnąć?
Cukrzyca: problem narodowy, a wiemy o niej tak niewiele. Poznaj najważniejsze fakty (nie mity)
