Bronchoskopia: co to jest?
Bronchoskopia to badanie dróg oddechowych. Umożliwia bezpośrednie obejrzenie przez kamerę tchawicy, oskrzeli i strun głosowych. Wykonuje się je za pomocą bronchoskopu. Bronchoskop zaś to rodzaj endoskopu, czyli wziernika, który jest wyposażony we własne źródło światła. Do najczęściej wykonywanych badań endoskopowych należą, oprócz bronchoskopii, laryngoskopia, gastroskopia czy kolonoskopia. "Rurkę" bronchoskopu wprowadza się przez usta lub nos. Poważne powikłania po bronchoskopii występują rzadko, jednak badanie z pewnością nie należy do przyjemnych.
Bronchoskopia: wskazania do wykonania badania
W których przypadkach wykonuje się bronchoskopię? Wskazania diagnostyczne to przede wszystkim:
- odkrztuszanie krwi z nabłonka płuc lub dróg oddechowych (krwioplucie),
- przedłużający się kaszel, którego przyczyna nie jest znana,
- duszności o nieznanym podłożu,
- powracające zapalenia płuc lub dolnych dróg oddechowych,
- podejrzenie uszkodzenia tchawicy czy oskrzela,
- oparzenie dolnych dróg oddechowych,
- zespół żyły głównej górnej (znaczne utrudnienie przepływu krwi przez żyłę główną górną lub całkowite jego zablokowanie),
- odkrztuszanie dużych ilości wydzieliny lub mas serowatych,
- zachłyśnięcie się treścią żołądkową,
- przyjęcie substancji żrących,
- poparzone dolne drogi oddechowe,
- zmiany zauważone w badaniu radiologicznym płuc (np. niedodma, powiększenie węzłów chłonnych, obecność płynu w jamie opłucnowej).
W ramach diagnostyki podczas bronchoskopii można wykonać również biopsję - błony śluzowej, węzłów chłonnych czy płuca.
Oprócz tego bronchoskopię wykonuje się w celach terapeutycznych. Leczenie bronchoskopią to między innymi:
- usunięcie ciała obcego,
- udrożnienie zwężonego oskrzela,
- udrożnienie tchawicy czy dużych oskrzeli,
- odessanie wydzieliny, wypłukiwanie zalegających substancji,
- intubacja, która jest trudna do wykonania w inny sposób,
- zatamowanie krwawienia.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Bronchoskopia: przygotowanie
Jak się przygotować do bronchoskopii? Należy pamiętać o tym, by być na czczo - najlepiej nie jeść tego samego dnia (w ostateczności od zjedzenia do badania powinny minąć minimum cztery godziny). Na dwie godziny przed badaniem nie można pić (nawet wody). Co więcej, pacjent powinien wstrzymać się z paleniem przez dobę przed bronchoskopią. To samo dotyczy picia alkoholu.
Przed przystąpieniem do badania pacjent musi mieć wykonane badanie rentgenowskie płuc i EKG serca. Należy wykonać również badania na krzepliwość krwi, gazometrię krwi tętniczej oraz badanie na obecność WZW typu B. Od lekarza zależy, czy zleci również spirometrię. Jeśli pacjent zażywa doustne środki przeciwkrzepliwe, kilka dni przez badaniem może być wskazane przejście na heparynę (naturalny czynnik przeciwdziałający krzepnięciu krwi w naczyniach krwionośnych).
Uwaga! Po bronchoskopii nie można jeść przez co najmniej dwie godziny. To dlatego, że do badania znieczulana jest krtań. Jeśli zjemy coś zbyt wcześnie, możemy się zakrztusić.
Bronchoskopia: przebieg badania
Przed badaniem pacjent otrzymuje znieczulenie miejscowe w postaci lidokainy (na łuki podniebienne, tylną ścianę gardła, nasadę języka, krtań i dooskrzelowo). Czasem lekarz decyduje się na znieczulenie ogólne. Pacjent może mieć podane również leki uspokajające.
Prawidłowo przebiegająca bronchoskopia trwa kilkanaście minut. Pacjent kładzie się na wznak, a następnie wprowadza mu się "rurkę" przez usta albo nos. Podczas badania stale monitorowana jest jego akcja serca oraz ciśnienie tętnicze. Bronchoskopia nie boli, jednak sprawia pewien dyskomfort, także psychiczny.
Bronchoskopia: przeciwwskazania
Jak już wspomnieliśmy, bronchoskopia nie boli, jest jednak badaniem inwazyjnym, dlatego istnieje kilka przeciwwskazań do jego wykonania. Po pierwsze jest to niezgoda pacjenta na badanie - jeśli bardzo się boi lub stresuje, przeprowadzenie badania nie będzie możliwe. Inne przeciwwskazania do bronchoskopii to:
- niewydolność oddechowa,
- niewydolność serca,
- poważne zaburzenia rytmu serca,
- niedokrwistość,
- zaburzenia krzepliwości krwi,
- podeszły wiek pacjenta,
- niedawny zawał serca.
Bronchoskopia: powikłania
Bronchoskopia jest bezpiecznym badaniem. Jednak, jak po każdym zabiegu, mogą po niej wystąpić powikłania. Najczęstsze powikłania po bronchoskopii to:
- ból gardła, chrypka,
- kaszel w trakcie badania,
- krwawienia z nosa lub dróg oddechowych,
- uszkodzenie strun głosowych,
- skurcz oskrzeli,
- odma opłucnowa (dostanie się powietrza lub innych gazów od jamy opłucne),
- przejściowy wzrost temperatury ciała,
- zaburzenia rytmu serca,
- reakcja alergiczna na środki znieczulające.
