Kosmówczak - przyczyny
Rak kosmówki rozwija się na jajnikach, w macicy lub na jądrach. Występuje znacznie częściej u kobiet niż u mężczyzn, a najwięcej przypadków to nowotwór macicy, który pojawia się w czasie ciąży. Rak jest diagnozowany najczęściej u kobiet, u których stwierdzono zaśniad groniasty, czyli jedną z form ciążowej choroby trofoblastycznej. Zaśniad powstaje, gdy dochodzi do nieprawidłowego zapłodnienia komórki jajowej. U niektórych kobiet, mimo obecności zaśniadu płód rozwija się prawidłowo i przy odpowiednim prowadzeniu ciąży możliwe jest urodzenie dziecka, natomiast nowotwór kosmówki rozwija się z pozostałości po zaśniadzie. Kosmówczak może się pojawiać również w związku z ciążą pozamaciczną, poronieniem lub aborcją.
Choroba w większości przypadków dotyka kobiet, które nie ukończyły 20. roku życia oraz pań po 40. roku życia. Kosmówczak u mężczyzn występuje bardzo rzadko i rozwija się w obrębie jąder. Zwykle pojawia się u mężczyzn w wieku od 20 do 30 lat.
Kosmówczak - objawy i diagnoza
Rak kosmówki daje kilka charakterystycznych objawów, do których należą:
- Krwawienia z pochwy występujące niezależnie od krwawienia miesięcznego,
- Brunatne upławy z pochwy występujące poza krwawieniem miesięcznym,
- Powiększenie macicy.
Objawy kosmówczaka są podobne do tych, które pojawiają się w przypadku zaśniadu groniastego.
Jeżeli doszło do rozwoju przerzutów, występują również dolegliwości związane z nowotworem narządów, które zostały zaatakowane przez chorobę. Przykładowo, w przypadku przerzutów do mózgu pojawiają się objawy raka mózgu, takie jak częste bóle głowy, nudności oraz wymioty. Inne możliwe objawy to zaburzenia mowy, zaburzenia świadomości, duszności oraz drgawki. Niestety w wielu przypadkach jako pierwsze pojawiają się objawy przerzutów, natomiast objawy z dróg rodnych występują w dalszej kolejności, gdy nowotwór jest już w zaawansowanym stadium rozwoju.
Jeżeli u pacjenta wystąpią jakiekolwiek objawy, które mogą świadczyć o chorobie nowotworowej, konieczne jest przeprowadzenie szeregu specjalistycznych badań. Zwykle u osób z podejrzeniem kosmówczaka wykonuje się oznaczenie stężenia gonadotropiny kosmówkowej (hCG), ponieważ jej podwyższony poziom może świadczyć o chorobie. Dodatkowo wykonuje się badanie ultrasonograficzne przezpochwowe, a jeśli wykryta zostanie zmiana, pobierany jest jej fragment i wykonuje się badanie histopatologiczne. Czasami, gdy objawy nie są charakterystyczne, jedynie badanie pobranych fragmentów tkanek pozwala na postawienie diagnozy.
Kosmówczak - leczenie
Terapia raka kosmówki opiera się na podawaniu cytostatyków, które są lekami stosowanymi w chemioterapii. Jeżeli zmiany nowotworowe usytuowane są jedynie w macicy albo u pacjentki stwierdza się przerzuty, które zaliczane są do grupy niskiego ryzyka, stosuje się leczenie jednym rodzajem leku z grupy cytostatyków (taką terapię nazywa się monolekową), a najczęściej stosowane leki to dektynomycyna lub metotreksat. Pacjentkom, u których występują rozległe przerzuty, a ich rokowania są złe, stosuje się jednocześnie kilka rodzajów cytostatyków, na przykład dektynomycynę, chlorambucyl oraz metotreksat. Dodatkowo, w przypadku zdiagnozowania przerzutów stosowana jest radioterapia. Czasami niezbędne jest leczenie operacyjne. Wskazania do przeprowadzania operacji to:
- Krwawienie do jamy brzusznej,
- Obfite krwawienia z narządów płciowych,
- Skręt szypuły torbieli tekaluteinowej.
Leczenie operacyjne stosuje się też, gdy chemioterapia nie daje oczekiwanych efektów albo nowotwór daje odporne na leczenie przerzuty. Czasami terapia chirurgiczna polega na usunięciu zmiany nowotworowej, a czasami konieczne jest usunięcie całej macicy.
Nowotwór kosmówki jest chorobą wyjątkowo groźną, ponieważ nacieka on mięsień macicy oraz prowadzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie narządów płciowych. Poza tym, nowotwór często daje przerzuty, zazwyczaj do nerek, wątroby i płuc. Ze względu na to, że rak u mężczyzn jest zazwyczaj diagnozowany w bardzo zaawansowanym stadium (trudno jest go rozpoznać podczas podstawowego badania jąder, czyli badania palpacyjnego), szanse na wyleczenie są zdecydowanie mniejsze niż w przypadku kobiet.
