Cytostatyki to leki wykorzystywane w trakcie leczenia chorób nowotworowych. To właśnie na nich opiera się chemioterapia.
Cytostatyki działają na komórki dzielące się aktywnie. Niestety to wiąże się z wieloma skutkami niepożądanymi leczenia. Środki tego typu wpływają nie tylko na komórki nowotworowe, ale także na te zdrowe (np. komórki błon śluzowych lub szpiku kostnego). To budzi spore kontrowersje i niechęć wielu chorych do tego typu leczenia. Obecnie trwają prace nad cytostatykami nowej generacji, które działałyby na komórki nowotworowe wybiórczo.
Z reguły w trakcie chemioterapii stosuje się kilka cytostatyków o różnych mechanizmach działania. Leki atakują komórki z różnych stron, dzięki czemu ich działanie się uzupełnia. Taki zabieg zwiększa więc skuteczność leczenia.
Inne nazwy cytostatyków, z którymi możemy się spotkać, to m.in.:
Cytostatyki stosuje się w różnych sytuacjach. Oczywiście podstawowym założeniem u większości chorych jest wyleczenie. Niestety nie przy każdym typie raka jest to możliwe. Wówczas chemioterapia jest sposobem na złagodzenie przebiegu choroby i wydłużenie życia pacjenta.
Leki te w trakcie chemioterapii przenoszone są przez krew. W ten sposób docierają one do komórek nowotworowych w całym organizmie - hamują wówczas ich rozwój i podział.
Cytostatyki bezpośrednio uszkadzają DNA. Dzięki produkcji wolnych rodników tlenowych mogą one też zaburzać procesy przechodzące wewnątrz komórki.
Jakie skutki uboczne mogą wiązać się z działaniem cytostatyków? Jednym z najpowszechniejszych jest łysienie, z którym wiele osób właśnie kojarzy chemioterapię. Dochodzi do niego na skutek ingerowania cytostatyków w podziały komórek nabłonka skóry. Jednak to nie koniec listy. Chemioterapia może wiązać się także z innymi uciążliwymi działaniami niepożądanymi. To m.in.:
Podział cytostatyków został przeprowadzony na podstawie ich działania. Wyróżnia się trzy główne grupy: leki pochodzenia naturalnego, leki alkilujące i antymetabolity.
Antymetabolity - ich budowa przypomina związki chemiczne, które warunkują funkcjonowanie komórek rakowych. To m.in. cytarabina, kapecytabina, 5-fluorouracyl, gemcytabina, merkaptopuryna, tioguanina, pemetreksed, fludarabina, metotreksat.
Leki alikujące - w tym przypadku działanie środków polega na tworzeniu wiązań chemicznych wraz z frakcyjnymi grupami cząsteczek, które są kluczowe dla funkcjonowaniu komórki rakowej. To m.i n. prokarbazyna, temozolomid, busulfan, dekarbazyna, karboplatyna, oksaliplatyna, streptozocyna, cisplatyna, karmustyna, lomustyna, chlormetyna, melfalan, ifosfamid, estramustyna, chlorambucyl, cyklofosfamid.
Z kolei o cytostatyków naturalnego pochodzenia należą:
Chemioterapia - co to jest, jak działa, jakie są jej rodzaje? Skutki uboczne chemioterapii >>
Cytostatyki to leki wykorzystywane w trakcie leczenia chorób nowotworowych. To właśnie na nich opiera się chemioterapia. Leki te w trakcie chemioterapii przenoszone są przez krew. W ten sposób docierają do komórek nowotworowych w całym organizmie - hamują jej rozwój i podział. Mają jednak także wpływ na zdrowe komórki.
O czym jeszcze warto pamiętać?
Zobacz także: