Rak macicy powstaje z endometrium, czyli błony wyściełającej ścianki macicy. Mimo że rozwija się bardzo powoli to pierwsze sygnały sugerujące, że w organizmie dzieje się coś niepokojącego, dają się łatwo zauważyć.
W grupie największego ryzyka znajdują się panie po 40-tce, które nie rodziły dzieci, mają nadwagę, zwłaszcza w okresie około- i postmenopauzalnym. Tkanka tłuszczowa jest producentem estrogenów, które mogą niekorzystnie stymulować endometrium. Rak trzonu macicy częściej pojawia się też u kobiet, które:
- bardzo wcześnie dostały pierwszej miesiączki i bardzo późno przestały miesiączkować
- miewały cykle bezowulacyjne
- chorują na cukrzycę
- mają nadciśnienie tętnicze
- mają zdiagnozowany przerost endometrium
- są obciążone rodzinne.
Mimo, że rak trzonu macicy dotyczy przede wszystkim kobiet po menopauzie, to zdarza się, że rozwija się u kobiet w wieku rozrodczym. Dane pokazują, że aż w 25 proc. wszystkich przypadków pacjentkami są młode kobiety przed menopauzą.
Objawy raka macicy
Do najbardziej charakterystycznych objawów raka trzonu macicy należą:
- nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych między miesiączkami oraz krwawienia po menopauzie - w takich sytuacjach konsultacja z lekarzem jest absolutnie konieczna. Krwawienia nie muszą oznaczać raka trzonu macicy, mogą być jednym z objawów mięśniaków lub polipa w macicy czy endometriozy
- upławy – zwykle są objawem infekcji, jednak w sytuacji, gdy przybierają brązową barwę (najprawdopodobniej znajduje się w nich krew), mogą być sygnałem, że w organizmie rozwijają się zmiana nowotworowa. Mimo że zazwyczaj ma ona charakter łagodnego mięśniaka czy polipu, to nie jest to reguła, więc wizyta u lekarza jest konieczna
- ból podczas stosunku – bolesne stosunki, zwłaszcza po menopauzie mogą być związane z suchością pochwy. Jeśli mimo stosowania środków nawilżających (żeli czy globulek nawilżających) ból ciągle się utrzymuje, dobrze jest skonsultować się z ginekologiem
- bóle w dole brzucha – mogą pojawiać się z bardzo wielu powodów, ale w sytuacji, gdy się utrzymują lub nawracają, wizyta u specjalisty jest konieczna. Taka dolegliwość może być objaw powiększającego się raka trzonu macicy, który nacieka już na okoliczne narządy.
- osłabienie i spadek wagi – jeśli pojawiły się bez wyraźnej przyczyny, nie są spowodowane ani dietą, ani większym wysiłkiem fizycznym, można podejrzewać, że objawy spowodowane są zmianą nowotworową w obrębie macicy.
Jeśli guz jest bardzo duży czasem pojawia się uczucie pełności w macicy oraz objawy charakterystyczne dla raka jajników tj.:
- powiększenie obwodu brzucha (rosnąca zmiana nowotworowa oraz gromadzący się płyn w jamie brzusznej może wywoływać wodobrzusze)
- ból brzucha na wysokości jajników
- osłabienie i zmęczenie
- ból podbrzusza i miednicy
- wzdęcia i uczucie pełności
- problemy gastryczne, np. częste odbijanie się
- zaparcia
- nietrzymanie moczu lub zbyt częste wizyty w toalecie
Rak trzonu macicy – diagnoza
Sama analiza objawów to zdecydowanie za mało, aby jednoznacznie potwierdzić raka trzonu macicy. Chorobę może jednoznacznie stwierdzić lub wykluczyć badanie wycinka. Zazwyczaj materiał do testów pobiera się podczas wyłeżeczkowania kanału szyjki i jamy macicy.
Rak trzonu macicy leczenie
Postępowanie w przypadku raka trzonu macicy zależy od stopnia zaawansowania choroby i charakteru zmiany. W pierwszej kolejności usuwa się zmiany podczas zabiegu operacyjnego, następnie pacjentka przyjmuje serię radio- lub chemioterapii (w niektórych przypadkach jedno i drugie).
Bardzo często, przy dużych bardzo rozległych zmianach, konieczne jest usunięcie całej macicy i przydatków (jajników), co powoduje całkowitą i nieodwracalną bezpłodność. Niekiedy wycina się także węzły chłonne, ponieważ to właśnie tam rozwijają się przerzuty raka macicy.
Jeśli już do nich doszło – obok leczenia skojarzonego (tj. połączenia radio- i chemioterapii) – wprowadza się hormonoterapię, pacjentki przyjmują najczęściej progestageny. Niestety, pozytywna odpowiedź na leczenie farmakologiczne pojawia się zaledwie w 20 proc. przypadków.
Rak trzonu macicy zazwyczaj jest w pełni uleczalny, jednak aby tak się stało konieczne jest wczesne wykrycie zmiany. O skuteczności terapii decyduje także wiek pacjentki. Im wcześniej wykryty nowotwór, tym większa szansa na trwałe wyleczenie oraz mniej obciążającą terapię onkologiczną.
Każda kobieta powinna mieć świadomość, że takich kłopotów ze zdrowiem można uniknąć, wystarczy regularnie odwiedzać ginekologa i wykonywać profilaktyczne badania.
Panie, które przeszły menopauzę nie powinny zapominać o wizytach u ginekologa (wystarczy, że odwiedzą raz w roku). Warto podczas takiej wizyty wykonać badanie usg, poza tym należy dbać o siebie oraz trzymać wagę – nadmiar tkanki tłuszczowej oznacza też nadmiar estrogenów stymulujących endometrium.
