Zjawisko menopauzy prędzej czy później dotyczyć będzie każdej kobiety. To naturalny proces fizjologiczny następujący między wiekiem rozrodczym a starzeniem się. Polega, najogólniej rzecz ujmując, na zatrzymaniu cyklu miesiączkowego. Menopauzy najczęściej doświadczają panie w wieku od 45 do 55 lat, jednak może pojawić się ona zarówno wcześniej, jak i później. Statystyczna Polka ma ostatnią miesiączkę w wieku 49 lat. Inne nazwy menopauzy to przekwitanie i klimakterium.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Co dzieje się w organizmie kobiety, gdy nadchodzi menopauza? Okres przedmenopauzalny wiąże się coraz mniejszą produkcją hormonów płciowych, progesteronu oraz estrogenów; organizm kobiety przestaje uwalniać komórki jajowe. Płodność spada, by w końcu całkowicie zaniknąć. Zmiany hormonalne skutkują zarówno dolegliwościami fizycznymi, jak i psychicznymi.
> Przeczytaj: Menopauza - jak ją przeżyć i nie zwariować?
Oficjalny początek menopauzy równa się dacie ostatniej miesiączki w życiu kobiety. Uznaje się, że jeżeli krwawienie waginalne nie pojawi się po 12 miesiącach od ostatniej miesiączki, oznacza to menopauzę. W istocie objawy klimakterium pojawiają się zarówno przed ostatnią miesiączką, jak i po niej - te okresy nazywamy perimenopauzą. Pierwszym symptomem nadchodzącej menopauzy są nieregularne miesiączki - mogą być dłuższe lub krótsze, bardziej lub mniej obfite.
Uwaga! Jeśli po roku od ostatniej miesiączki pojawią się u ciebie krwawienia, zwróć się do lekarza. Może to być symptom chorobowy.
Niestety, na zaniku miesiączki się nie kończy. Większość pań (aż 80 procent!) odczuwa niemiłe dolegliwości związane z klimakterium. Objawy menopauzy to:
Menopauza to również podwyższone ryzyko zachorowania na choroby serca i naczyń krwionośnych. Te schorzenia to najczęstsze przyczyny śmierci kobiet! W okresie menopauzy dotkliwie może dawać znać o sobie również osteoporoza. Nie należy również lekceważyć przygnębienia i wahań nastroju, które mogą przerodzić się w depresję.
Przedwczesna menopauza to taka, która pojawia się przed 40. rokiem życia. Jej objawy są takie same jak symptomy "zwykłego" klimakterium. Przyczyny przedwczesnej menopauzy bardzo często pozostają nieznane. Oczywistymi przyczynami są choroby onkologiczne i spowodowane nimi leczenie chirurgiczne - wycięcie macicy, usunięcie jajników, chemioterapia, radioterapia. Leczenie przedwczesnej menopauzy w wielu przypadkach jest możliwe, zależy jednak od indywidualnego stanu pacjentki. Najczęściej podaje się odpowiednie dawki hormonów, by zahamować proces wygasania czynności jajników.
> Przeczytaj: Co, gdy menopauza przychodzi w kwiecie wieku?
Menopauzy jako takiej się nie leczy - wszak to naturalna kolej rzeczy. Można jednak łagodzić jej objawy; nie ma sensu się męczyć. Na ratunek przychodzi tak zwana hormonalna terapia zastępcza, czyli HTZ. Terapia polega na podawaniu hormonów, przede wszystkim estrogenów. Im wcześniej, tym lepiej - rozpoczęcie HTZ już jakiś czas po menopauzie mija się z celem, a nawet może być szkodliwe. Decyzję o poddaniu się hormonalnej terapii zastępczej podejmuje się w porozumieniu z lekarzem specjalistą, najczęściej ginekologiem. Przepisuje on najkorzystniejsze dla pacjentki leki. Hormony można przyjmować w różny sposób - doustnie, dopochwowo, przez plastry czy zastrzyki.
HTZ nie tylko łagodzi objawy menopauzy, lecz także zapobiega poważnym dolegliwościom - obniża poziom "złego" cholesterolu, zmniejsza ryzyko wystąpienia choroby niedokrwiennej serca i niektórych nowotworów. Przeciwdziała również postępowaniu osteoporozy. Więcej o HTZ dowiesz się stąd.
Dobrym dodatkiem do hormonalnej terapii zastępczej jest po prostu zdrowy (albo zdrowszy niż dotychczas) tryb życia. Warto rozważyć rzucenie palenia i zwiększenie aktywności fizycznej. Nie muszą to być od razu skomplikowane, forsujące treningi - wystarczy codzienne spacerowanie. Kobiety w okresie menopauzalnym powinny suplementować wapń i witaminę D. Należy również często mierzyć ciśnienie i badać krew, szczególnie pod kątem poziomu cholesterolu. Wskazane są również badania gęstości kości.