Jajniki to parzysty narząd, który znajduje się w jamie otrzewnowej, przy bocznych ścianach macicy. Do ich zadań należy wytwarzanie komórki jajowej, z którą później łączy się plemnik oraz wydzielanie żeńskich hormonów płciowych, tj. estrogenów, progesteronu, androgenów oraz relaksyny. Estrogeny dodatkowo wpływają na wygląd skóry oraz stan kości, serca i naczyń krwionośnych oraz na samopoczucie. Jajowody zaś to mierzący 10-12 centymetrów przewód, który biegnie od rogu macicy do jajnika. Jego zdaniem jest przetransportowanie komórki jajowej z jajnika do macicy. Jest to możliwe dzięki skurczom ich mięśniówki, obecności wydzieliny produkowanej przez gruczoły jajowodów oraz ruchowi rzęsek wyścielających ich błonę śluzową.
Do funkcji jajowodów należą także:
- przechwycenie komórki jajowej, która opuszcza jajnik podczas owulacji (robi to z pomocą strzępków jajowodowych);
- transport komórki jajowej do miejsca spotkania z plemnikami (funkcja śluzówki i mięśniówki jajowodu);
- odżywianie plemników i komórki jajowej (prawidłowa funkcja śluzówki);
- doprowadzenie do spotkania plemników i komórki jajowej, czyli umożliwia zapłodnienie i powstanie zarodka;
- transport zarodka do macicy (funkcja śluzówki i mięśniówki jajowodu);
- odżywianie zarodka przez kilka pierwszych dni po zapłodnieniu (funkcja śluzówki)
Przydatki - jakie choroby najczęściej rozwijają się w ich obrębie?
Do najczęściej rozpoznawanych schorzeń jajników i jajowodów należy zapalenie przydatków. W ogromnej większości przypadków stan zapalny spowodowany jest infekcją bakteryjną. Zdarza się, że prowadzi on do uszkodzenia błony wyścielającej jajowód, powstałe w ten sposób zrosty uniemożliwiają komórce jajowej swobodny przepływ do macicy. Dodatkowo zrosty mogą wywoływać uczucie dyskomfortu, upławy, zaburzenie miesiączkowania lub bolesne miesiączki.
Czasem w procesie gojenia się dochodzi do usztywnienia i zgrubienia ściany jajowodu, a to może całkowicie zaburzyć jego funkcjonowanie. Zdarza się, że gdy dojdzie do zapłodnienia, u kobiety powstanie tzw. ciążą jajowodowa, która jest bardzo niebezpieczna dla jej zdrowia i wymaga natychmiastowej interwencji lekarza.
Do najbardziej charakterystycznych objawów zapalenia przydatków należą bóle w podbrzuszu, gorączka, nudności, zaparcia albo biegunka, a także zaburzenia w oddawaniu moczu, kiepskie samopoczucie. U niektórych kobiet wskutek stanu zapalnego dochodzi do zamknięcie ujścia jajowodu, a to może całkowicie przekreślić ich szanse na dziecko. W grupie ryzyka znajdują się także, że kobiety, które:
- właśnie urodziły dziecko lub są w połogu;
- przeszły zabieg abrazji, czyli łyżeczkowania macicy;
- miały wykonaną histeroskopię, czyli tzw. wziernikowanie macicy;
- miały wykonywaną histerosalingografię, czyli badanie rentgenowskie jamy macicy;
- mają wkładkę wewnątrzmaciczną.
Mimo że stan zapalny w obrębie przydatków może pojawić się u każdej kobiety, to chorują głównie te panie, które straciły dziecko przez poronienie lub miały wykonywany zabieg operacyjny macicy. One także powinny być szczególnie czujne i każda nieprawidłowość jak ropna wydzielina z pochwy, cuchnący stolec czy zaparcie, biegunka, nudności, wymioty lub kolka jelitowa powinny skłonić do konsultacji z lekarzem. Warto podkreślić, że zapalenie przydatków lubi nawracać, aby nie dopuścić do ponownego rozwoju choroby należy pamiętać o stosowaniu podstawowych zasad higieny.
Przydatki - leczenie zapalenia przydatków
Każda kobieta, która zaobserwowała u siebie niepokojące objawy, powinna jak najszybciej udać się na wizytę do lekarza ginekologa. Ten po szczegółowym wywiadzie i analizie objawów powinien pobrać wymaz z pochwy do dalszych badań. Dzięki temu będzie mógł określić, co wywołało stan zapalny i wprowadzić odpowiednie leczenie.
Jeśli lekarz podejrzewa, że doszło do zapalenia przypadków konieczne jest wykonanie badania krwi z oznaczeniem leukocytów, OB czy białka C reaktywnego. Jeśli wyniki są nieprawidłowe lekarz ma pewność, że w organizmie toczy się stan zapalny. Czasem, aby utwierdzić się w podejrzeniach może wykonać badanie USG.
Zapalenie przydatków wymaga wprowadzenia antybiotykoterapii i leków przeciwzapalnych. Czasem jako leczenie wspomagające pacjentkom zaleca się przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych. Niekiedy konieczna jest także sterydoterapia. Na czas leczenia wskazany jest odpoczynek oraz dieta lekkostrawna.
