Mykoplazmy to najmniejsze odkryte dotychczas bakterie, które nie mają ściany komórkowej, czym przypominają wirusy. Mimo specyficznej budowy są zaliczane do bakterii. Bakterią, która jest najczęściej odpowiada za procesy chorobotwórcze u ludzi jest Mycoplasma pneumoniae, inne rodzaje nie są szkodliwe dla człowieka.
Mykoplazma – jak dochodzi do zarażenia?
Zakażenie mykoplazmą następuje drogą kropelkową lub bezpośrednio, a najwięcej zakażeń obserwuje się w okresie jesiennym na obszarach o klimacie umiarkowanym. Osoby zarażone tym drobnoustrojem to zwykle dzieci i osoby młode w wieku od 5 do 20 lat, jednak przypadki zarażenia zdarzają się również u osób starszych. Do epidemii dochodzi zwykle w zamkniętych środowiskach, takich jak szkoła czy miejsce pracy. Epidemie związane z tymi drobnoustrojami występują mniej więcej co 5 lat i trwają do kilku miesięcy.
Mykoplazma – objawy
Objawy infekcji występują mniej więcej po 7 – 14 dniach od zarażenia (jest to tak zwany okres inkubacji). W zależności od wieku pacjenta zakażonego drobnoustrojami z grupy Mycoplasma pneumoniae pojawiają się różne objawy. U dzieci poniżej 5. roku życia zarażenie przejawia się zwykle infekcjami górnych dróg oddechowych, objawem których jest silny kaszel. W przypadku osób starszych, a także młodzieży zakażenie może skutkować atypowym zapaleniem płuc. Zazwyczaj typowe objawy zakażenia drobnoustrojami tego typu to:
Zwykle pierwszymi objawami są objawy zapalenia gardła, czyli ból, zaczerwienienie oraz rozpulchnienie śluzówek gardła oraz pieczenie. Z obszaru górnych dróg oddechowych zarażenie rozprzestrzenia się w kierunku krtani, oskrzeli, a następnie tkanki opłucnej. W tym okresie pacjenci często skarżą się na uporczywy kaszel oraz odksztuszanie wydzieliny. U niektórych pacjentów obserwuje się zapalenie zatok albo zapalenie ucha środkowego. Co istotne, u pacjentów zakażonych mykoplazmą nie występuje katar, który jest charakterystyczny dla infekcji wirusowych.
Rzadziej występuje inna postać zakażenia, dla której charakterystyczne jest ostre zapalenie stawów. Na skutek infekcji na skórze mogą pojawiać się zmiany w postaci rumienia lub pęcherzyków, a stawy objęte stanem chorobowym są obrzęknięte, zaczerwienione i nadwrażliwe na ból. W większości przypadków objawy dotyczą tylko jednego stawu. U niektórych pacjentów cierpiących na stawową postać choroby występują także objawy ogólnoustrojowe, takie jak osłabienie oraz gorączka.
Mykoplazma – leczenie
Zarażenie mykoplazmą trudno zdiagnozować jedynie na podstawie wywiadu lekarskiego oraz podstawowych badań. Postawienie diagnozy jest dość trudne, ponieważ objawy można łatwo pomylić z objawami grypy, a zmiany zapalne w układzie oddechowym mają obraz taki, jak w przypadku zmian, które są wywoływane przez wirusy. Czasami, zwłaszcza w przypadkach, gdy pacjent nie reaguje na leczenie i infekcja przedłuża się, wykonuje się dodatkowe badania, przede wszystkim badanie rentgenowskie klatki piersiowej. Na zdjęciu widoczne są zmiany w postaci wysięków w jamie opłucnej oraz zmiany śródmiąższowe. U niektórych pacjentów, zwłaszcza takich, u których stwierdza się zaburzenia funkcjonowania układu odpornościowego, przeprowadza się testy PCR.
Niestety, w przypadku zarażenia drobnoustrojami Mycoplasma pneumoniae leczenie antybiotykami nie zawsze przynosi efekty, ponieważ patogeny umiejscowione są wewnątrz komórek, w związku z czym antybiotyki mają do nich ograniczony dostęp. Najskuteczniejsze i najczęściej stosowane są antybiotyki z grupy tetracyklin oraz antybiotyki makrolidowe. Antybiotykoterapia jest dość długa, ponieważ trwa zwykle około 10 dni. Ma to na celu zmniejszenie ryzyka nawrotu choroby. Jeżeli zajdzie taka potrzeba pacjentowi zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych.
Leczenia infekcji spowodowanej przez mykoplazmę nie należy bagatelizować, ponieważ zakażenie może skutkować zapaleniem mięśnia sercowego, neuropatiami nerwów czaszkowych, zapaleniem rdzenia kręgowego, a nawet zapaleniem opon mózgowych. Poza tym, bakteria może powodować niedokrwistość.
