Moczowody (łac. ureter) to elementy układu moczowego. Ten zbudowany jest z nerek, moczowodów, pęcherza i cewki moczowej. Moczowody biegną z miedniczek nerkowych do pęcherza moczowego. Łączą nerki z pęcherzem. Ich zadaniem jest transport wyprodukowanego moczu z nerek.
Moczowód jest parzystym tworem, który podobnie jak nerki położony jest poza otrzewną. U człowieka jego długość, mierzona jako odległość od miedniczki do dna pęcherza, wynosi mniej więcej 30 cm. Moczowód ma trzy naturalne przewężenia i zmienne światło – jego szerokość wynosi od jednego do dziesięciu milimetrów.
Moczowody – budowa
Moczowody dzielą się na trzy części. To:
- część brzuszna, przebiegająca w przestrzeni zaotrzewnowej,
- część miedniczna, przebiegająca w miednicy mniejszej,
- część śródścienna, przechodząca przez ścianę pęcherza moczowego.
Moczowody mają dobrze rozwiniętą błonę mięśniową i wyścielone są błoną śluzową. Ścianę moczowodu stanowią trzy ściśle związane ze sobą warstwy: błona zewnętrzna, mięśniowa i śluzowa (znajdująca się od strony światła moczowodu). Budowa ścian moczowodów pozwala na czynne transportowanie moczu, zapobiega cofaniu się go w stronę nerki, gwarantuje dużą pojemność magazynową oraz umożliwia efektywne opróżnianie pęcherza.
Przesuwanie moczu w kierunku pęcherza umożliwiają ruchy perystaltyczne moczowodu, które pojawiają się co kilkanaście bądź kilkadziesiąt sekund. Wypełnienie pęcherza jest możliwe dzięki ciśnieniu w moczowodach, które jest bardzo silne. Ruchy moczowodów są wspierane przez błonę śluzową tworzącą fałdy, które ułatwiają zamknięcie światła moczowodu podczas skurczu błony mięśniowej. Po napełnieniu pęcherza moczowody zamykają się automatycznie, zapobiegając cofaniu się moczu do nerek. Kiedy pęcherz się wypełnia, mózg otrzymuje informację o potrzebie jego oddania, czyli mikcji. Mocz odpływa na zewnątrz po skurczeniu pęcherza i przepłynięciu do cewki.
Moczowody – choroby
Moczowody mogą sprawiać problemy. Często spotykaną patologią jest zwężenie moczowodów oraz nowotwory moczowodów.
Zwężenie moczowodów
Zwężenie moczowodu jest wadą moczowodu, która prowadzi do zastoju moczu powyżej zwężenia. Zaburzenie doprowadza do zalegania moczu w nerce i części moczowodu. W rezultacie dochodzi do groźnych infekcji dróg moczowych, a nawet do niewydolności nerki.
Zwężenie moczowodów może wynikać z wad wrodzonych błony mięśniowej, ale i być skutkiem różnych patologii, takich jak nieprawidłowe unaczynienie, zrosty łącznotkankowe, nadmierna ruchomość nerki, rozrost gruczołu krokowego, rak prostaty, rak macicy, rak jajnika, rak jelita grubego, kamień moczowy, polip. Zwężenie moczowodu może być także powikłaniem chirurgicznego usunięcia pęcherza moczowego lub po przeszczepie nerek.
Objawem zwężenia moczowodów może być: ból w okolicy lędźwiowej, uwypuklenie powłok w nadbrzuszu, nudności i wymioty, a także dodatni Objaw Goldflama (uderzenie w okolicę lędźwiową pleców wywołuje dotkliwy ból). Leczenie schorzenia najczęściej jest operacyjne.
Nowotwory moczowodów
Jak informuje Zakład Epidemiologii i Prewencji Nowotworów nowotwory moczowodów stanowią 5-10% wszystkich nowotworów związanych z układem moczowym. Szczyt zachorowania obserwuje się w 7. i 8. dekadzie życia. Nowotwory górnych dróg moczowych występują trzykrotnie częściej u mężczyzn niż u kobiet. LINK
Przyczyny nowotworów moczowodów nie są do końca poznane. Wśród czynników ryzyka wymienia się:
- palenie papierosów (zachorowalność na raka moczowodów jest związana z długością palenia oraz ilością papierosów wypalanych co dzień),
- niebezpieczna ekspozycja na pochodne składników chemicznych (dotyczy to zwłaszcza pracowników przemysłu tekstylnego, gumowego, skórzanego, drukarskiego i chemicznego),
- wrodzone wady obejmujące moczowody,
- zaburzenia genetyczne wpływające na powstanie raka.
Najczęstszym objawem nowotworów moczowodów jest krwiomocz mikroskopowy, czyli niewidoczny gołym okiem. Inne symptomy to ból okolicy nerek czy guz wyczuwany palpacyjnie. W dużym odsetku przypadków rozpoznanie jest przypadkowe. Głównym i najskuteczniejszym sposobem terapii raka moczowodu jest leczenie operacyjne. Sposób postępowania zależy od stopnia zaawansowania klinicznego i histopatologicznego. Nie istnieje pewny sposób, by zapobiec rozwojowi raka moczowodu.
Czy infekcji układu moczowego nabawimy się np. siedząc na zimnym kamieniu, lub ziemi? Ile jest prawdy w tzw. "łapaniu wilka" mówi nasz film
