Infekcje dróg moczowych – przyczyny
Do infekcji układu moczowego dochodzi najczęściej na skutek zakażenia bakteriami Escherichia coli (pałeczki okrężnicy). Jest to bakteria, która występuje w układzie pokarmowym człowieka i wywołuje około 90 proc. infekcji dróg moczowych. Zakażenia mogą być wywoływane również przez paciorkowce oraz gronkowce. Objawy podobne do zakażenia bakteryjnego występują w przypadku drożdżycy, którą wywołują grzyby Candida.
W przypadku infekcji dróg moczowych, zapalenie może rozwijać się w różnych fragmentach układu moczowego. Zakażenie najczęściej dotyczy pęcherza moczowego, ale może obejmować również moczowody, nerki czy cewkę moczową. Drogi moczowe (oprócz cewki moczowej, która ma bezpośredni kontakt ze środowiskiem zewnętrznym) są naturalnie wolne od jakichkolwiek chorobotwórczych drobnoustrojów. Bakterie docierają do górnych odcinków dróg moczowych poprzez cewkę moczową (tak zwaną drogą wstępującą) lub przenikając z płynów ustrojowych, które krążą po całym organizmie. Po przeniknięciu do dróg moczowych drobnoustroje mają doskonałe warunki do rozwoju, a ich pożywką jest mocz.
Infekcje dróg moczowych występują zdecydowanie częściej u kobiet niż u mężczyzn. ZUM to druga najczęściej występująca u kobiet choroba infekcyjna, zaraz po popularnym przeziębieniu. Na podstawie badań szacuje się, że około 40-50 proc. kobiet przynajmniej raz w ciągu swojego życia cierpiała na zapalenie pęcherza moczowego albo inną chorobę infekcyjną układu moczowego. Wynika to z różnic w budowie anatomicznej kobiet i mężczyzn - u kobiet cewka moczowa, przez którą drobnoustroje chorobotwórcze dostają się do dróg moczowych, znajduje się blisko przedsionka pochwy oraz odbytu, gdzie występuje wiele bakterii.
Infekcje dróg moczowych – objawy zakażenia
Objawy infekcji dróg moczowych są bardzo specyficzne, w związku z czym postawienie diagnozy nie jest trudne. Najczęściej występujące dolegliwości to:
- Częsta potrzeba oddawania moczu,
- Uczucie bolesnego parcia na pęcherz,
- Ból podczas oddawania moczu, pieczenie w okolicach cewki moczowej (szczególnie podczas oddawania moczu).
Czasami pacjenci skarżą się również na nietrzymanie moczu. U niektórych osób (gdy zakażenie objęło górne partie układu moczowego, czyli pęcherz oraz nerki) występują także bóle w dolnych partiach brzucha albo w okolicy lędźwiowej.
Infekcje dróg moczowych – diagnoza i leczenie
Pierwszym krokiem w postawieniu diagnozy jest wywiad lekarski, podczas którego specjalista pyta przede wszystkim o objawy, a także o częstość oddawania moczu, przyjmowane leki i choroby, na które pacjent się leczy. Następnie lekarz kieruje na badanie posiewowe moczu, w którym określa się, ile drobnoustrojów znajduje się w 1 ml moczu. Oprócz tego określany jest rodzaj drobnoustrojów wywołujących infekcję. Aby wyniki były w pełni miarodajne ważne jest, aby mocz został pobrany do badania w odpowiedni sposób. Mocz pobiera się od razu po przebudzeniu, ze środkowego strumienia. Przed oddaniem moczu należy umyć krocze, aby w moczu nie znalazły się bakterie, które naturalnie występują w okolicach intymnych.
Najczęściej stosowaną metodą leczenia jest antybiotykoterapia. Jeżeli u pacjenta występują objawy ogólne, oprócz antybiotyków zwalczających chorobotwórcze drobnoustroje zaleca się stosowanie leków przeciwgorączkowych albo przeciwbólowych. W trakcie leczenia bardzo ważne jest picie dużej ilości płynów. Dzięki temu bakterie mogą być szybciej wypłukane z dróg moczowych, przez co infekcja szybciej ustępuje.
Niestety, w wielu przypadkach infekcje układu moczowego mają charakter nawracający, dlatego niezwykle istotna jest profilaktyka. Aby zapobiegać infekcjom układu moczowego, należy pić duże ilości płynów, nie dopuszczać do zbyt długiego trzymania moczu oraz dbać o odpowiednią higienę okolic intymnych.
Jeżeli wystąpią objawy zakażenia dróg moczowych nie należy zwlekać z udaniem się do lekarza. Zbyt późne podjęcie leczenia lub jego całkowite zaniedbanie może prowadzić do zakażenia i trwałego uszkodzenia narządów układu moczowego. Jednymi z poważniejszych powikłań infekcji dróg moczowych jest infekcja nerek skutkująca ich niewydolnością. Poza tym, gdy bakterie wywołujące zakażenie dróg moczowych przedostaną się do krwi mogą wywołać one sepsę.
