Mikcja – na czym polega?
Oddawanie moczu jest czynnością fizjologiczną podczas której na zewnątrz organizmu usuwany jest płyn wytwarzany w nerkach, czyli mocz. Uryna zbiera się w pęcherzu moczowym i stopniowo coraz bardziej napiera na ściany pęcherza. Napieranie to skutkuje z kolei wysyłaniem do mózgu informacji o potrzebie oddania moczu i opróżnienia pęcherza. Podczas mikcji do mięśni pęcherza wysyłane są sygnały, które powodują kurczenie pęcherza i jednoczesne rozluźnianie cewki moczowej, aby umożliwić wydostanie się moczu. W trakcie mikcji mięśnie pęcherza następują coraz mocniejsze skurcze mięśni, które powodują całkowite opróżnienie pęcherza.
Oddawanie moczu jest kontrolowane przez różne obszary mózgu - przede wszystkim przez ośrodek korowy, który jest odpowiedzialny za kontrolowanie oddawania moczu, a także ośrodek w moście mózgu. Ośrodek ten odpowiada z kolei za bezwarunkowy odruch mikcji, co oznacza, że niemożliwe jest długotrwałe powstrzymywanie się od oddawania moczu. Pełną kontrolę nad oddawaniem moczu człowiek osiąga, dopiero gdy kora mózgu jest w pełni rozwinięta, co następuje w okresie między 1. a 3. rokiem życia. W związku z tym małe dzieci nie potrafią powstrzymywać się od oddawania moczu.
Mikcja – dobowe normy oddawania moczu
Częstość oraz ilość oddawanego moczu zależą w dużej mierze od ilości przyjmowanych płynów. Osoby, które piją codziennie wystarczającą ilość płynów (minimum około 2 litrów, chociaż indywidualne zapotrzebowanie może się różnić w zależności od budowy ciała oraz stopnia aktywności fizycznej) powinny oddawać mniej więcej od 300 do 400 ml moczu od 4 do 6 razy na dobę (średnio co około 3 godziny). Częstotliwość oddawania moczu zwiększają niektóre napoje, w tym kawa, alkohol, niektóre zioła, a także ostre przyprawy.
Jeżeli ilość oddawanego moczu nie jest prawidłowa można mówić o następujących patologiach:
- Częstomocz (polakisuria) - oddawanie małych ilości moczu ze zwiększoną częstotliwością,
- Wielomocz (poliuria) - zwiększone wydalanie moczu, występuje na przykład przy cukrzycy,
- Skąpomocz (oliguria) - wydalanie zbyt małych ilości moczu, występuje w przypadku odwodnienia, a także w przebieg
- Zatrzymanie moczu – niewydalanie wytworzonego moczu spowodowane występowaniem przeszkody w drogach moczowych,
- Bezmocz (anuria) - stan, w którym dochodzi do zatrzymania wytwarzania moczu na skutek uszkodzenia aparatu filtrującego nerek.
Inne problemy związane z mikcją to bolesne oddawanie moczu (dysuria) oraz częste oddawanie moczu w nocy (nykturia). W medycynie opisuje się także lęk przed wypróżnianiem w miejscach, w których są obecni inni ludzie, na przykład w toaletach publicznych.
Poważnym problemem jest niekontrolowanie mikcji, które może świadczyć o różnych chorobach. Najczęstsze nieprawidłowości to nietrzymanie moczu oraz nocne moczenie. Nietrzymanie moczu to problem, który dotyczy przede wszystkim kobiet i może występować już u pań w młodym wieku.
W zależności od postaci nietrzymania moczu wyróżnia się:
- Wysiłkowe nietrzymanie moczu - występuje, gdy mocz jest popuszczany podczas kaszlu, kichania albo wykonywania pracy fizycznej.
- Nietrzymanie moczu z przepełnienia - objawia się okresową albo ciągłą utratą moczu z pęcherza, który jest przepełniony i rozciągnięty, problem wiąże się z zaburzeniami kurczliwości pęcherza.
- Nietrzymanie moczu z parcia - jest popuszczaniem moczu spowodowanym nadmierną pobudliwością wypieracza pęcherza i objawia się niekontrolowanym oddawaniem moczu poprzedzanym przez uczucie parcia na pęcherz.
- Mieszane nietrzymanie moczu, o którym mówi się, gdy u pacjenta występują jednocześnie objawy kilku postaci nietrzymania moczu.
W przypadku kobiet zwykle przyczyną nietrzymania moczu jest upośledzenie mięśni Kegla, mięśni dna miednicy oraz osłabienie mięśni otaczających cewkę moczową. Z kolei u mężczyzn nietrzymanie moczu wiąże się z przerostem prostaty. Na wystąpienie problemu bardziej narażone są osoby otyłe, cierpiące na schorzenia układu nerwowego, mające częste zaparcia, a także po przebytych operacjach w rejonie
Moczenie nocne to problem, który występuje najczęściej u dzieci i mija około 5. roku życia. Może być spowodowane wadami dróg moczowych, przewlekłą niewydolnością nerek, a także rozszczepem rdzenia kręgowego. Czasami problem ma podłoże psychogenne. Jeżeli moczenie nocne nie ustępuje w wieku około 5 – 6 lat warto podjąć leczenie.
Uważaj, bo złapiesz wilka - każdy z nas to słyszał. Czy faktycznie "łapiemy infekcje" siedząc na zimnym kamieniu, ziemi?
