Mikcja - czym jest, jakie są normy oddawania moczu?

Mikcja, czyli oddawanie moczu, to proces usunięcia zgromadzonej w pęcherzu moczowym uryny. Ilość oddawanego w ciągu doby moczu zależy między innymi od ilości wypijanych płynów. U niektórych osób mimo przyjmowania wystarczającej ilości wody pojawiają się problemy z mikcją. Jakie są najczęstsze zaburzenia, czym się objawiają?

Mikcja – na czym polega?

Oddawanie moczu jest czynnością fizjologiczną podczas której na zewnątrz organizmu usuwany jest płyn wytwarzany w nerkach, czyli mocz. Uryna zbiera się w pęcherzu moczowym i stopniowo coraz bardziej napiera na ściany pęcherza. Napieranie to skutkuje z kolei wysyłaniem do mózgu informacji o potrzebie oddania moczu i opróżnienia pęcherza. Podczas mikcji do mięśni pęcherza wysyłane są sygnały, które powodują kurczenie pęcherza i jednoczesne rozluźnianie cewki moczowej, aby umożliwić wydostanie się moczu. W trakcie mikcji mięśnie pęcherza następują coraz mocniejsze skurcze mięśni, które powodują całkowite opróżnienie pęcherza.

Oddawanie moczu jest kontrolowane przez różne obszary mózgu - przede wszystkim przez ośrodek korowy, który jest odpowiedzialny za kontrolowanie oddawania moczu, a także ośrodek w moście mózgu. Ośrodek ten odpowiada z kolei za bezwarunkowy odruch mikcji, co oznacza, że niemożliwe jest długotrwałe powstrzymywanie się od oddawania moczu. Pełną kontrolę nad oddawaniem moczu człowiek osiąga, dopiero gdy kora mózgu jest w pełni rozwinięta, co następuje w okresie między 1. a 3. rokiem życia. W związku z tym małe dzieci nie potrafią powstrzymywać się od oddawania moczu.

Mikcja – dobowe normy oddawania moczu

Częstość oraz ilość oddawanego moczu zależą w dużej mierze od ilości przyjmowanych płynów. Osoby, które piją codziennie wystarczającą ilość płynów (minimum około 2 litrów, chociaż indywidualne zapotrzebowanie może się różnić w zależności od budowy ciała oraz stopnia aktywności fizycznej) powinny oddawać mniej więcej od 300 do 400 ml moczu od 4 do 6 razy na dobę (średnio co około 3 godziny). Częstotliwość oddawania moczu zwiększają niektóre napoje, w tym kawa, alkohol, niektóre zioła, a także ostre przyprawy.

Jeżeli ilość oddawanego moczu nie jest prawidłowa można mówić o następujących patologiach:

  • Częstomocz (polakisuria) - oddawanie małych ilości moczu ze zwiększoną częstotliwością,
  • Wielomocz (poliuria) - zwiększone wydalanie moczu, występuje na przykład przy cukrzycy,
  • Skąpomocz (oliguria) - wydalanie zbyt małych ilości moczu, występuje w przypadku odwodnienia, a także w przebieg
  • Zatrzymanie moczu – niewydalanie wytworzonego moczu spowodowane występowaniem przeszkody w drogach moczowych,
  • Bezmocz (anuria) - stan, w którym dochodzi do zatrzymania wytwarzania moczu na skutek uszkodzenia aparatu filtrującego nerek.

Inne problemy związane z mikcją to bolesne oddawanie moczu (dysuria) oraz częste oddawanie moczu w nocy (nykturia). W medycynie opisuje się także lęk przed wypróżnianiem w miejscach, w których są obecni inni ludzie, na przykład w toaletach publicznych.

Poważnym problemem jest niekontrolowanie mikcji, które może świadczyć o różnych chorobach. Najczęstsze nieprawidłowości to nietrzymanie moczu oraz nocne moczenie. Nietrzymanie moczu to problem, który dotyczy przede wszystkim kobiet i może występować już u pań w młodym wieku.

W zależności od postaci nietrzymania moczu wyróżnia się:

  • Wysiłkowe nietrzymanie moczu - występuje, gdy mocz jest popuszczany podczas kaszlu, kichania albo wykonywania pracy fizycznej.
  • Nietrzymanie moczu z przepełnienia - objawia się okresową albo ciągłą utratą moczu z pęcherza, który jest przepełniony i rozciągnięty, problem wiąże się z zaburzeniami kurczliwości pęcherza.
  • Nietrzymanie moczu z parcia  - jest popuszczaniem moczu spowodowanym nadmierną pobudliwością wypieracza pęcherza i objawia się niekontrolowanym oddawaniem moczu poprzedzanym przez uczucie parcia na pęcherz.
  • Mieszane nietrzymanie moczu, o którym mówi się, gdy u pacjenta występują jednocześnie objawy kilku postaci nietrzymania moczu.

W przypadku kobiet zwykle przyczyną nietrzymania moczu jest upośledzenie mięśni Kegla, mięśni dna miednicy oraz osłabienie mięśni otaczających cewkę moczową. Z kolei u mężczyzn nietrzymanie moczu wiąże się z przerostem prostaty. Na wystąpienie problemu bardziej narażone są osoby otyłe, cierpiące na schorzenia układu nerwowego, mające częste zaparcia, a także po przebytych operacjach w rejonie

Moczenie nocne to problem, który występuje najczęściej u dzieci i mija około 5. roku życia. Może być spowodowane wadami dróg moczowych, przewlekłą niewydolnością nerek, a także rozszczepem rdzenia kręgowego. Czasami problem ma podłoże psychogenne. Jeżeli moczenie nocne nie ustępuje w wieku około 5 – 6 lat warto podjąć leczenie.

Uważaj, bo złapiesz wilka - każdy z nas to słyszał. Czy faktycznie "łapiemy infekcje"  siedząc na zimnym kamieniu, ziemi?

Zobacz wideo
Więcej o: