Prostata - objawy problemów z prostatą. Badania prostaty i leczenie

aniaku 03.03.2019 15:05

Prostata to narząd mięśniowo-gruczołowy, odpowiadający za wspomaganie ruchliwości i płodności plemników. Znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie cewki moczowej. U mężczyzn powyżej 45-roku życia zaczyna się rozrastać, stając się przyczyną poważnych kłopotów z oddawaniem moczu. Dochodzi do tego zagrożenie nowotworem prostaty.

Pęcherz moczowy i prostata. Ilustracja przedstawia przekrój pęcherza moczowego i prostaty (pod pęcherzem). Prostata jest przecięta przez odcinek cewki moczowej, do której przepływa sok sterczowy, płyn alkaliczny zwiększający ruchliwość plemników

Prostata - budowa gruczołu krokowego

Prostata jest to, znajdujący się tylko u mężczyzn, narząd mięśniowo-gruczołowy, położony w miednicy mniejszej, poniżej pęcherza moczowego, za kością łonową, a przed odbytnicą.

Prostata, nazywana także gruczołem krokowym lub sterczem, połączona jest z cewką moczową, a dokładniej - jest przecięta przez cewkę moczową. Przez środek prostaty biegnie górny fragment cewki moczowej i to do niej spływa z gruczołu tzw. sok sterczowy, czyli alkaliczny płyn służący do zwiększania żywotności plemników. Prostata kształtem przypomina nieco spłaszczony owoc, ma szaro-różowy kolor i jest jędrna. U zdrowego dorosłego mężczyzny prostata ma zazwyczaj 3 cm wysokości, 4 cm szerokości oraz około 2,5 cm grubości.

Prostata to w rzeczywistości komplet niemal 30 gruczołów w kształcie stożków, każdy z własnym przewodem wydzielniczym, otwartym w stronę cewki moczowej. Oddzielają je od siebie przegrody z tkanki łącznej. Gruczoły dzielą się na cztery zespoły: płat przedni, środkowy oraz dwa płaty boczne.

Gruczoł krokowy ma za zadanie chronić plemniki przed kwasowym środowiskiem wydzieliny pochwowej kobiet oraz wydzieliny z nasieniowodów. Kwaśne środowisko hamuje bowiem ruchliwość plemników. Wydzielina gruczołu krokowego ma odczyn zasadowy, zmienia zatem odczyn pH w pochwie, dzięki czemu wspiera ruchliwość plemników. Jest zatem istotnym czynnikiem zwiększającym płodność. Wydzielina gruczołu krokowego ma postać białawej cieczy, w skład której wchodzą kwas cytrynowy, substancje białkowe oraz enzymy.

Prostata - objawy problemów z prostatą

Do najczęstszych chorób prostaty należą: zapalenie prostaty, łagodny przerost prostaty oraz rak gruczołu krokowego.

Zapalenia prostaty

Ostre lub przewlekłe zapalenie prostaty obawia się gorączką, dreszczami, nadmierną potliwością oraz uczuciem pieczenia, towarzyszącym oddawaniu moczu oraz w trakcie wytrysku. Pojawia się ponadto ból w odcinku lędźwiowym i w okolicach krocza. Przyczyny zapalenia prostaty to infekcje bakteryjne, a także nadaktywność seksualna, siedzący tryb życia, a nawet nadużywanie alkoholu.

Leczenie zapalenia prostaty polega na podawaniu antybiotyków, ale jeśli dochodzi do nawracającego zatrzymywania moczu, czy też do tworzenia się ropni, konieczna jest interwencja chirurgiczna.

Łagodny przerost prostaty (zwany też przerostem gruczołu krokowego, a także: gruczolak prostaty, gruczolak stercza)

Gruczolak prostaty, inaczej łagodny przerost prostaty lub gruczolak stercza, objawia się kłopotami w oddawaniu moczu. Strumień moczu słabnie, nawet do małej strugi, początek oddawania moczu jest opóźniony, mężczyzna ma kłopoty z całkowitym opróżnieniem pęcherza, pojawia się tzw. nykturia, czyli konieczność oddawania moczu w nocy. Przyczyny przerostu gruczołu krokowego to, pojawiające się najczęściej po 45-50-tym roku życia, zmiany w organizmie mężczyzny, związane najprawdopodobniej z mniejszą produkcją hormonów, w tym testosteronu. Rozrastający się gruczoł utrudnia oddawanie moczu i może doprowadzić do rozwinięcia się raka prostaty.

Leczenie łagodnego przerostu prostaty w lżejszych przypadkach polega na podawaniu leków przeciwprostatowych oraz leków zmniejszających przekrwienie błon śluzowych. Niestety, często potrzebny jest zabieg chirurgiczny, zwany adenomektomią, albo resekcja prostaty między cewką moczową.

Nowotwór gruczołu krokowego (gruczolakorak, rak prostaty)

Objawy nowotworu gruczołu krokowego, inaczej raka prostaty, to pogłębiające się trudności w oddawaniu moczu, podobnie jak w przypadku przerostu gruczołu krokowego oraz szybko postępująca niedrożność dróg moczowych. W moczu i w spermie ponadto pojawia się krew. Ból, towarzyszący chorobie, umiejscawia się w okolicy krocza oraz w części odbytniczej.

Przyczyny raka gruczołu krokowego są lekarzom nieznane. Na nowotwór raka prostaty zapadają częściej starsi mężczyźni, istnieje również podejrzenie, że jest to schorzenie dziedziczne. W grupie zwiększonego ryzyka zachorowania na nowotwór gruczołu krokowego są ponadto mężczyźni stosujący hiperkaloryczną dietę.

Leczenie nowotworu gruczołu krokowego zależy od stadium, w którym znajduje się choroba. Stosuje się terapię hormonalną, polegającą na zażywaniu specjalnych leków antyandrogenicznych, a także radioterapię lub zabiegi chirurgiczne.

Zobacz wideo

Badania prostaty

W celu zdiagnozowania chorób prostaty wykonuje się szereg badań, z których podstawowe to:

badanie per rectum (czyli badanie stanu prostaty palcem przez odbytnicę)
ultrasonografia przez odbytnicza
klasyczne badanie USG przez powłoki brzuszne
badanie PSA (badanie stężenia glikoproteiny, czyli komórek produkowanych przez nabłonek prostaty)
histopatologiczne badanie wycinka prostaty

Lekarze zalecają, aby każdy mężczyzna, który ukończył 50 lat, poddawał się badaniom profilaktycznym raz w roku. A jeżeli w rodzinie ktoś chorował już na raka prostaty, to badania profilaktyczne należy rozpocząć jeszcze wcześniej, około 40-go roku życia.