Kombucha ceniona była już w starożytnych Chinach, gdzie używano jej jako napoju oczyszczającego i dającego energię. Nazwa przybyła do nas z Japonii na początku ubiegłego wieku, a do rozpowszechnienia napoju w Europie przyczynili się Rosjanie. Jedna z jego nazw brzmi zresztą rosyjski ocet herbaciany.
Smak kombuchy określany jest jako słodkawy lub kwaskowaty i orzeźwiający. Lekko musuje i jest koloru szarego lub ciemnobrązowego, w zależności od rodzaju herbaty, której użyto do fermentacji.
Do produkcji napoju najlepiej użyć czarnej lub zielonej herbaty. Grzybek herbaciany natomiast to żyjące na bazie celulozy kolonie bakterii i drożdży. Mają różny "skład", w zależności od pochodzenia, ale najczęściej znajdują się w nim bakterie z gatunku Acetobacter i Gluconobacter. Wśród nich podstawowym szczepem jest Gluconocetobacter xylinus, syntetyzujący celulozę. W grzybku obecne są bakterie kwasu octowego: A. xylium, A. pasteurianus, A. aceti i Gluconobacter oxydans oraz kilka gatunków drożdży. Grzybek herbaciany ma wygląd białej lub pomarańczowej galaretki.
W skład napoju wchodzi ponadto cukier. W trakcie przygotowywania napoju można też do niego dodać coca-colę, czerwone i białe wino, ocet, mleko, ekstrakty z ziół oraz z topinamburu, a także melasę czy serwatkę. W wyniku procesu fermentacji w napoju powstają dwutlenek węgla i niewielkie ilości alkoholu (0,5 do 2 proc.), kwas mlekowy i octowy oraz inne.
Aby przyrządzić kombuczę najpierw zaparza się herbatę, dodaje cukru i po ostygnięciu "zaszczepia" się grzybkiem oraz niewielką ilością gotowego napoju. Następnie naczynie przykrywa się i odstawia w ciemne miejsce, najlepiej o temperaturze pokojowej. Fermentacja trwa około 4-5 dni. Trzeba uważać, aby do napoju nie dostała się pleśń oraz nie wolno go przygotowywać w metalowym naczyniu z powodu znajdującego się w napoju kwasu. Napój zdatny jest do spożycia przez tydzień, a potem zamienia się w kwas octowy.
W gotowym napoju znajdziemy różne kwasy organiczne (np. octowy, jabłkowy, mlekowy, cytrynowy i inne), cukry (sacharoza, glukoza, fruktoza), witaminy (z grupy B oraz witaminę C), aminokwasy, biogenne aminy i puryny, tłuszcze, białka, etanol, dwutlenek węgla, fenole i minerały.
Przypisywane napojowi cudowne właściwości lecznicze nie znalazły jednak naukowego potwierdzenia. Napój może natomiast powodować problemy żołądkowe oraz reakcje alergiczne.
Kombuchy nie powinny pić osoby z cukrzycą ze względu na dużą zawartość cukru w napoju, a także dzieci i kobiety w ciąży oraz kierowcy, ponieważ znajduje się w niej alkohol. Ponadto: osoby ze schorzeniami jelit i cierpiący na biegunkę (napój ma lekkie działanie przeczyszczające), chorzy po radio- lub chemioterapii. Napój nie jest wskazany także dla osób z kandydozą i innymi chorobami grzybicznymi. Odradza się picie zbyt dużych ilości kombuchy oraz przez długi czas.
Napoje można kupić w sklepach internetowych i ze zdrową żywnością. Mają zróżnicowany skład i smak, w zależności od użytych produktów. Można kupić, dla przykładu, kombuchę z dodatkiem pokrzywy, chmielu, ziół czy skórki cytryny.
Przeczytaj jeszcze o:
Garam masala - ta gorąca przyprawa z Indii ma niezwykłe właściwości zdrowotne