Głównym źródłem energii są węglowodany, tym samym spożywamy ich najwięcej (ok. 50 proc.). Tuż za nimi znajdują się tłuszcze - stanowią 35 proc. codziennej diety - oraz białka (ok.15 proc.). Kiedy organizm dostaje zbyt mało węglowodanów, potrzebną mu energię czerpie z tłuszczów i to właśnie one stanowią podstawę diety ketogennej. Zgodnie z jej zaleceniami tłuszcz może stanowić od 80-90 proc. diety.
Mimo że jej stosowanie szybko daje efekty i stosujące ja osoby już po kilku dniach czują różnicę, to zmiana nie utrzymuje się długo. Bardzo często są niedożywieni i brakuje im podstawowych substancji odżywczych.
Dieta ketogeniczna - kiedy można ja stosować?
Wbrew pozorom dieta ketogeniczna nie jest kolejną dietą „cud”. To specyficzne menu powstało w konkretnym celu. Badania pokazują, że ograniczenie spożycia węglowodanów, na rzecz tłuszczów doskonale sprawdza się u osób z padaczką oporną na leczenie.
Polecane jest także przy niektórych chorobach metabolicznych, np. zespół Retta, zespół Draveta, padaczka z napadami miokloniczno-astatycznymi (zespół Doose), stwardnienie guzowate. Rozważa się także leczenie wspomagające dietą ketogenną w autyzmie, chorobie Alzheimera, Parkinsona, pewnych typach padaczek i encefalopatiach.
Dieta ketogeniczna - jak to działa?
Kiedy podstawowym paliwem organizmu stają się tłuszcze w procesie ich rozkładu powstają ciałka ketonowe: aceton, acetooctan i kwas betahydroksymasłowy. Docierają one do układu nerwowego, gdzie zamiast glukozy odżywiają komórki nerwowe.
Mimo że zmiany metaboliczne przy tej diecie są podobne do tych, które zachodzą u osób, które się głodzą, to w przypadku padaczki ma to zbawienny wpływ. Wysokie stężenie ciał ketonowych we krwi po części blokuje występowanie napadów padaczki.
Ale nie tylko. Wysokie stężenie ciał ketonowych sprawia, że przybywa enzymów syntetyzujących kwas γ-aminomasłowy (inaczej GABA - pełni funkcję głównego neuroprzekaźnika o działaniu hamującym w całym układzie nerwowym), co wyhamowuje pobudzenie neuronów. Dodatkowo aktywują receptor potasowy K2P i pompę sodowo-potasową, co podnosi próg drgawkowy.
Dieta ketogeniczna - jak to wygląda
Klasyczna dieta ketogeniczna przygotowywana jest w stosunku 3-1 lub 4 -1. Oznacz to, że na 3 lub 4 gramy tłuszczów przypada jeden gram węglowodanów i białka w sumie. Płyny w diecie ogranicza się do 60-665 ml/kg m.c./d.
Diety w przypadku dzieci chorych na padaczkę lekooporną powinna rozpocząć się jeszcze w szpitalu pod czujnym okiem lekarza. W większości przypadków zmiana jadłospisu zaczyna się od 1-2 dniowej głodówki. Dopiero po tym czasie stopniowo zaczyna wprowadzać się odpowiednie grupy produktów. Dieta zazwyczaj ustalana jest indywidualnie dla każdego pacjenta, musi być restrykcyjnie przestrzegana, a okres leczenia dietą ketogeniczną trwa ok. 2-3 lat.
Tłuszcze w diecie ketogenicznej są pozyskiwane z olejów roślinnych, masła czy majonezu. Źródłem białka są mięsa i wędliny. Węglowodanów zaś warzywa i owoce o niskiej zawartości cukru tj. truskawki, grapefruit, awokado, cukinia, ogórki kiszone, kapusta kiszona, kalafior, brokuły.
Stosowanie diety ketogenicznej wiążę się z wykluczeniem z diety:
- słodyczy (lodów, batoników itd.)
- miodu
- produktów zbożowych
- przetworów,np. dżemów
Dieta ketogeniczna a odchudzanie
Ten specyficzny rodzaj menu stosowany bywa przez osoby, które chcą pozbyć się zbędnych kilogramów, ponieważ efekty zaczynają pojawiać się bardzo szybko. Dzieje się tak ponieważ wysokie stężenie ciał ketonowych hamuje uczucie głodu. Niestety, mimo że już po kilku dniach stosowania pojawia się uczucie lekkości, lepsze samopoczucie, to nie utrzymuje się ono zbyt długo. Niejednokrotnie osoby stosujące dietę ketogeniczną, jako dietę odchudzającą są niedożywione, mają poważne niedobory witamina i substancji odżywczych.
Ale to nie koniec. Stosowanie takiej diety i wzrost stężenia ciał ketonowych przekłada się na zmianę zapachu potu, moczu. Pojawia się także nieprzyjemny zapach z ust, senność, brak apetytu oraz zaparcia.
Dlatego, aby pozbyć się ponadprogramowych kilogramów warto trzymać się zasad zdrowego żywienia.
Kto nie może stosować diety ketogenicznej
Z tego rodzaju diety muszą zrezygnować osoby chorujące na:
- cukrzycę
- porfirię
- kamicę nerek
- kamicę dróg żółciowych
- rodzinną hiperlipidemię
- kwasicę organiczną
- wątrobę
- refluks żołądkowo-przełykowe
- zaburzenia metaboliczne
