Sezon grzybowy w Polsce trwa zwykle od końca wakacji do końca sierpnia, ale ich prawdziwy wysyp, najczęściej kilkudniowy, kilka razy w każdym sezonie, przypada na inny czas w różnych regionach kraju. Warto jednak wiedzieć, że poszczególne gatunki grzybów mają swoje ulubione miesiące. Przykładowo: wrzesień zwykle należy do maślaków (lista gatunkowa na końcu).
Gdzie na grzyby?
Wszystkie gatunki grzybów są cenione przede wszystkim ze względu na ich walory smakowe. Warto jednak zaznaczyć, że grzyby są również dobrym źródłem wielu mikroelementów oraz witamin – nieprawdziwa jest powszechnie panująca opinia, że grzyby nie zawierają ich wcale.
W grzybach znaleźć można między innymi witaminy z grupy B i pierwiastki, takie jak miedź, cynk czy żelazo. Grzyby zawierają również sporo węglowodanów, wartościowego białka oraz błonnika. Grzyby powinny znaleźć się w diecie osób niejedzących mięsa, ponieważ zawarte w nich białko jest bardzo dobrze przyswajane przez organizm. Są również niskokaloryczne, dlatego nadają się dla osób na diecie odchudzającej.
Występowanie grzybów w Polsce
W lasach całej Polski łącznie występuje około 14 tysięcy gatunków grzybów. Około 4 tysiące z nich to grzyby wieloowocnikowe, zwane też makroskopowymi, czyli takie, które można zauważyć gołym okiem. Pozostałe gatunki grzybów to takie, które są tak małe, że można je obserwować tylko pod mikroskopem. Szacuje się, że około 1100 gatunków grzybów makroskopowych to gatunki jadalne, które można zbierać i spożywać.
Wśród grzybów jadalnych wyróżnia się kilka rodzajów, z czego najczęściej zbieranymi są grzyby kapeluszowe. Grzyby kapeluszowe dzieli się na grzyby blaszkowe, czyli takie, których owocniki są od spodu pokryte blaszkami oraz rurkowe, czyli takie, których owocniki są pokryte rurkami zakończonymi porami. Największa część grzybów, które są chętnie zbierane, to grzyby rurkowe.
Oczywiście, są i kurki - grzyby wyjątkowe, które trudno pomylić z niebezpiecznym dla życia gatunkiem. Pyszne, chociaż niełatwe do sprytnego oczyszczenia. Mamy dwa dobre, sprawdzone sposoby!
Grzyby jadalne występujące w Polsce
W Polsce grzyby występują praktycznie na terenie całego kraju. Najwięcej grzybów występuje w województwie wielkopolskim. Urodzajne w grzyby są również lasy w województwach pomorskim oraz lubuskim. Poza tym, wiele grzybów można znaleźć na Podlasiu oraz w Bieszczadach. Grzybów nie brakuje również na Mazowszu, w Małopolsce, na Warmii i Mazurach oraz na Kujawach. Co istotne, na terenie każdego województwa występują obszary, na których rośnie ich więcej. Przeważająca część grzybów rośnie w lasach i zaroślach. Niektóre gatunki preferują jednak gleby wapienne albo tereny piaszczyste.
Najlepsza pora na grzybobranie to okres mniej więcej od połowy lata do jesieni. Nie oznacza to jednak, że w innych miesiącach nie można znaleźć żadnych grzybów. Niektóre gatunki pojawiają się już w połowie maja, a jeżeli jesień jest ciepła, to na grzybobranie można się wybrać nawet na początku grudnia. Najwięcej grzybów można zebrać, gdy jest wilgotno i ciepło. Większość gatunków nie znosi zimnych nocy, dlatego, gdy temperatura w nocy zaczyna spadać, zbiory będą zdecydowanie mniej obfite niż w okresie, gdy noce są ciepłe. Bez względu na to, czy temperatury są wysokie czy niskie, na grzyby nie warto się wybierać, gdy panuje susza, ponieważ w takich warunkach nie rosną.
Szukając w lesie konkretnych gatunków grzybów warto wiedzieć, które grzyby pojawiają się w jakim miesiącu. Kiedy jest czas na najchętniej zbierane gatunki grzybów?
- Borowiki: od lipca do października (wysyp przypada na wrzesień i październik),
- Maślaki: od czerwca do października (szczyt sezonu we wrześniu),
- Podgrzybki: od czerwca do listopada (wysyp we wrześniu i październiku),
- Kurki: od czerwca do listopada (wysyp w sierpniu, wrześniu i październiku),
- Rydze: od lipca do listopada (najwięcej rydzów występuje w sierpniu, wrześniu i październiku),
- Koźlarze: od lipca do października (szczyt sezonu w sierpniu i wrześniu),
- Gąski: od września do listopada (wysyp w październiku i listopadzie),
- Opieńki: od września do listopada (najwięcej grzybów pojawia się w październiku),
- Kanie: od czerwca do listopada (szczyt sezonu we wrześniu i październiku)
Grzyby i ich związek z konkretnymi gatunkami drzew
Warto również wiedzieć, że różne gatunki grzybów występują w różnych warunkach, na przykład w sąsiedztwie konkretnych drzew. Przykładowo, borowiki rosną najczęściej po sosnami i dębami, kozaki lubią okolice brzóz, rydze występują zwykle w lasach świerkowych, natomiast podgrzybki najłatwiej znaleźć pod bukami. Kanie preferują z kolei odkryte tereny, takie jak polany, skraje łąk oraz pobocza dróg.
