Owocnik maślaka zwyczajnego osiąga średnicę od około 4 do 15 centymetrów. W przypadku młodych grzybów owocnik ma półkolisty kształt, natomiast wraz ze wzrostem grzyba staje się wypukły i rozpostarty. Kapelusz maślaka jest ciemnobrązowy albo żółtobrązowy. Bardzo rzadko spotyka się maślaki o kapeluszu szarym lub oliwkowym. Charakterystyczną cechą maślaków jest lepka, gładka, śliska skórka, na której znajdują się drobne, promieniście rozchodzące się żyłki. Od spodu kapelusz pokryty jest rurkami o długości około 6 do 12 milimetrów. W przypadku młodych grzybów rurki są cytrynowe, natomiast u starszych grzybów zmieniają kolor na oliwkowy. Rurki można oddzielić od miąższu, ale są przyrośnięte do trzonu grzyba. Pory są małe i okrągłe, ale u starszych grzybów stają się kanciaste.
Trzon maślaka może osiągać długość od 3 aż do 11 centymetrów oraz grubość od około 1 do 3 centymetrów. Trzon jest zwykle cylindryczny z niewielkim zgrubieniem przy podstawie. Dolna część trzonu ma kolor szarobrązowy, który ku górze przechodzi w jasnożółty. Trzon otoczony jest przez błoniastą osłonę, która tworzy pierścień. Ponad pierścieniem na powierzchni trzonu znajdują się żółte ziarenka zmieniające z czasem barwę na brązową.
Maślak zwyczajny ma soczysty i miękki miąższ, który bywa wodnisty. Miąższ ma kolor biały, który z czasem przechodzi w kremowy. Nad rurkami jest koloru żółtego. Warto zaznaczyć, że miąższ maślaka nie ciemnieje po przekrojeniu lub uszkodzeniu grzyba.
Sezon na maślaki rozpoczyna się najczęściej w maju, a kończy w listopadzie. Jeżeli w danym roku jesień jest ciepła i pogodna, a zima późna, maślaki można znaleźć w lasach jeszcze w grudniu. Maślaka najłatwiej znaleźć w lasach iglastych, zwłaszcza w sąsiedztwie sosen. Grzyby te występują również w lasach mieszanych oraz sosnowych młodnikach. Pojawiają się zazwyczaj na terenach nizinnych, rzadko są spotykane w górach. Maślaki można znaleźć w lasach Polski oraz na praktycznie całej półkuli północnej, a w szczególności na obszarach, w których występuje klimat umiarkowany.
Maślaki to jedne ze smaczniejszych grzybów, jakie można znaleźć w Polskich lasach. Mają dużą wartość energetyczną, a co więcej dostarczają wartościowego białka i węglowodanów. Grzyby te można spożywać na wiele sposobów. Maślaki nadają się do duszenia, smażenia, a także gotowania. Sos przygotowany z dodatkiem maślaków idealnie sprawdzi się jako dodatek do mięs, kasz i makaronów. Z maślaków można przyrządzić również pyszną zupę.
Warto zaznaczyć, że maślaki nie nadają się do suszenia, ponieważ są dosyć wilgotne i mają delikatną strukturę. Żeby przechować maślaki przez dłuższy czas, najlepiej przygotować te grzyby w formie marynowanej. Do marynaty należy dodać ocet, cukier, sól i dowolne przyprawy, takie jak gorczyca, liście laurowe, pieprz czy ziele angielskie. Do marynowania można dodać również cebulę oraz marchewkę. Marynowane maślaki można dodawać do sosów, sałatek czy kanapek.
Maślaki najlepiej zbierać do wiklinowego kosza, ponieważ w plastikowej torbie lub wiaderku grzyby mogą się zaparzyć i zgnieść. Poza tym, w takich warunkach dość szybko może rozpocząć się proces gnilny, który sprawi, że grzyby nie będą nadawały się do spożycia. Po zebraniu maślaków należy je szybko oczyścić. Maślak jest wyjątkowo nietrwałym grzybem, źle się transportuje i szybko staje się robaczywy.
Wprawdzie skórki, która pokrywa kapelusz maślaka nie trzeba zdejmować, jednak warto to zrobić. Skórka może mieć delikatnie kwaśny smak, co może zepsuć smak całej potrawy, a poza tym jej zdjęcie sprawia, że grzyby łatwiej oczyścić z piasku oraz oklejającego skórkę igliwia. Dodatkowo, skórka maślaka jest wyjątkowo ciężkostrawna, więc osoby, które cierpią na problemy trawienne powinny poświęcić więcej czasu na jej usunięcie (można to zrobić przy pomocy nożyka). Grzyby można również namoczyć w wodzie zmieszanej z solą kuchenną, dzięki której śluz powlekający skórkę zostanie rozpuszczony. Maślaki należy moczyć przez kilka godzin, po czym trzeba je dokładnie opłukać pod bieżącą wodą.
Najczęściej spotykanym rodzajem maślaka jest maślak zwyczajny, jednak w lasach występują również inne rodzaje tego grzyba. Spotykane są między innymi maślaki rdzawobrązowe oraz ziarniste. Obydwa te rodzaje maślaka są jadalne, więc nie należy obawiać się pomylenia maślaka zwyczajnego z innymi. Poza tym, maślaka zwyczajnego można łatwo odróżnić, ponieważ jedynie te rodzaj ma na trzonie pierścień.
To również może cię zainteresować: