Borowiki szlachetne to grzyby, które idealnie nadają się do suszenia, smażenia, a także gotowania. Ich zbiór często zaczyna się już w lipcu i trwa do późnej jesieni.
Borowik szlachetny - charakterystyka
Borowik szlachetny to gatunek grzyba z rodziny borowikowatych. Oficjalna, polska nazwa tego grzyba została przyjęta dopiero w roku 1960. Wcześniej spotykane nazwy to między innymi: borowik grabak, grzyb majowy, prawdziwek, grzyb sprawiedliwy, prawik, prawdziwiec oraz grzyb dębowy. Ze względu na całkiem białe owocniki, określa się je również mianem grzybów białych. Borowik szlachetny to gatunek grzyba występujący w wielu regionach świata. Spotykany jest między innymi, w niektórych stanach USA, w Afryce Południowej, Nowej Zelandii oraz pospolicie prawie we wszystkich krajach Europy. W Polsce gatunek ten szczególnie upodobał sobie tereny górskie i wyżynne - zwłaszcza z daleka od dużych aglomeracji miejskich.
Borowik szlachetny - opis
Borowik szlachetny to bardzo charakterystyczny grzyb polskich lasów, więc problemów z jego identyfikacją nie powinien mieć nawet mniej wprawiony grzybiarz. Jeżeli chodzi o wygląd zewnętrzny to:
1. Kapelusz
Średnica kapelusza w zależności od fazy życia grzyba może mieć średnicę od 5 do nawet 25 cm. U owocników barwa kapelusza jest całkiem biała, a z wiekiem zmienia kolor na piaskowy i brązowy. Kształt kapelusza jest z reguły półkolisty, a w dalszych fazach życia grzyba staje się wypukły i poduszkowato rozpostarty. Skórka na kapeluszu jest gładka i matowa, a w czasie deszczu pokrywa się lepkim śluzem.
2. Trzon
Trzon borowika szlachetnego osiąga długość 8-20 cm i średnicę 3-8 cm. Jego barwa jest z reguły jasna i przybiera odcienie piaskowe lub jasnobrązowe. W pierwszych fazach życia grzyba trzon jest krótki, pękaty i prawie w całości znajduje się w ziemi. Trzon dojrzałych grzybów pokrywa się jasnymi paseczkami ciągnącymi się prawie przez całą długość trzonu.
3. Rurki
Dolna część kapelusza cechuje się drobnymi, gąbczastymi rurkami, które łatwo oderwać od miąższu wierzchniej części kapelusza. Ich barwa jest z reguły oliwkowa lub żółtawozielona.
4. Miąższ
Miąższ borowika szlachetnego jest najczęściej całkiem biały i początkowo dosyć twardy. W dalszych fazach życia grzyba staje się miękki. Jego zapach jest mocno grzybowy, aromatyczny i lekko orzechowy. Nie ciemnieje po rozcięciu.
Borowik szlachetny - występowanie
Grzyby z rodziny borowikowatych wybierają zarówno lasy liściaste jak i iglaste. Ze względu na tworzenie z korzeniami świerków mikoryzy (symbiozy) najliczniej występują w świerkowych lasach terenów górzystych. Owocniki borowików szlachetnych obserwuje się od przełomu czerwca/maja, aż do października i listopada. Co ciekawe, grzyby te rosną w zespołach z muchomorami czerwonawymi i twardawymi.
Borowik szlachetny a goryczak żółciowy
Goryczak żółciowy zaliczany jest do grzybów niejadalnych. Jego przypadkowe spożycie skutkuje podrażnieniem ścian żołądka oraz jelit. Od borowika szlachetnego odróżnia się lekko różowym zabarwieniem rurek. Charakterystycznym elementem goryczaka żółciowego jest również trzon pokryty wyraźnie wyczuwalną pod palcami siateczką - ciemniejszą niż ta u borowika szlachetnego.
Borowik szlachetny - wartości odżywcze
Borowik szlachetny jest jednym z grzybów najbogatszych w składniki odżywcze. 100 gramów to wartość energetyczna wynosząca około 60 kcal. W tej samej ilości znajduje się również stosunkowo dużo białka (około 30 gramów). Ponadto, borowik szlachetny jest także źródłem wielu cennych minerałów, takich jak:
Grzyb ten zawiera również witaminy B2, B3, C, a także wielonienasycone kwasy tłuszczowe. Warto pamiętać, że na zbiór borowików warto wybierać się z dala od większych skupisk miejskich, gdyż grzyby te wykazują zdolność do kumulowania metali ciężkich pochodzących ze spalin samochodowych i przemysłowych.
To również może cię zainteresować:
- Jakie są grzyby jadalne w Polsce - jak je odróżnić od trujących?
- Od kiedy dzieci mogą jeść grzyby? Wielu rodziców popełnia błąd i karmi nimi za wcześnie
- Muchomor sromotnikowy (zielonawy) - opis, występowanie, postępowanie w przypadku zatrucia
Borowiki - przepisy:
