Podgrzybek - gdzie i o jakiej porze roku ich szukać? I dlaczego warto?

Podgrzybek to z pewnością najczęściej występujący w polskich lasach grzyb jadalny. Charakteryzuje się ciemnobrązowym kapeluszem i jasnymi lub żółtymi rurkami u jego spodu. W polskiej systematyce podgrzybek brunatny zaliczany jest do rodziny borowikowatych, jednak w innych regionach świata klasyfikowany jest również do innych rodzin. Co warto jeszcze wiedzieć o podgrzybkach? Gdzie i o jakiej porze roku ich szukać, a także z jakimi daniami te grzyby komponują się najlepiej?

Podgrzybek jest w polskiej kuchni jednym z najbardziej docenianych grzybów pod względem smakowym. Nie dorównuje oczywiście borowikowi, ale ilość dań oraz przetworów, w których można wykorzystać podgrzybki jest imponująca. Do najczęściej występujących rodzajów podgrzybków zalicza się podgrzybka brunatnego, podgrzybka zajączka, podgrzybka złotawego oraz m.in. podgrzybka żeberkowanego. Pomimo tego, że praktycznie wszystkie rodzaje tego grzyba są jadalne, to warto pamiętać, że jedna odmiana jest trująca - chodzi mianowicie o podgrzybek szatański. Można go rozpoznać po charakterystycznie różowym zabarwieniu trzonu oraz rurek, a także po specyficznym zapachu.

Podgrzybki - jak rozpoznać?

Podgrzybki to bardzo charakterystyczne grzyby, a ich rozpoznanie nie powinno sprawić problemu nawet mniej doświadczonym grzybiarzom.

1. Kapelusz

Kapelusz podgrzybków ma barwę ciemnobrązową lub kasztanową, a jego średnica może dochodzić nawet do kilkunastu cm. Jego zabarwienie jest zazwyczaj jednolite i matowe. Spód kapelusza ma barwę jasną, oliwkową lub żółtą, a po naciśnięciu lub uszkodzeniu rurek zaobserwować można charakterystyczną dla tego gatunku zmianę koloru na siny.

2. Trzon

Trzon podgrzybka jest z reguły mocno wybrzuszony i zgięty. W dotyku dosyć mięsisty i zwarty. Jego barwa jest brunatna lub żółtawa.

3. Zapach i smak

Zapach podgrzybków jest bardzo przyjemny, określany często jako grzybowy i leśny. Walory smakowe podgrzybków doceniane są już od setek lat, gdyż smak jest mocno grzybowy i intensywny, a zarazem delikatny.

Podgrzybki - gdzie szukać?

Podgrzybki to z pewnością najliczniej występujące grzyby w polskich lasach. Największy wysyp obserwowany jest zawsze w sierpniu, wrześniu oraz listopadzie. Spotkać je można w przerzedzonych lasach iglastych, liściastych i mieszanych. Występują zarówno pojedynczo, jak i w licznych grupach.

Rodzaje podgrzybków

• Podgrzybek złotawy

Wysokość podgrzybka złotawego osiąga zazwyczaj około 10-12 cm. Jego trzon przybiera kolor żółty z czerwonymi przebarwieniami w górnej części. Jest zazwyczaj dosyć cienki, zakrzywiony oraz miękki. Kapelusz podgrzybka złotawego w pierwszym etapie jego życia jest wypukły, ma kolor jasnobrązowy z charakterystyczną jasną siateczką pęknięć. Miąższ podgrzybka złotawego jest miękki, jaskrawożółty, a po mocniejszym dotyku sinieje.

• Podgrzybek zajączek

Charakteryzuje się wysokością od 6 do 10 cm i zwężanym u dołu, walcowatym trzonem o średnicy 1-2 cm. Kapelusz może osiągać nawet 10 cm średnicy. Jego struktura jest matowa i pilśniowa, a barwa oliwkowobrązowa lub siwobrązowa.

• Podgrzybek żeberkowany

Charakteryzuje się wysokością od 3 do 10 cm i grubością trzonu w przedziale od 0,5 cm do 2,5 cm. Jego kapelusz ma z reguły średnicę 5 - 10 cm. W pierwszej fazie życia grzyba jest półkolisty. Później staje się płaski, a u grzybów starszych wklęsły. Barwa kapelusza jest czerwonobrązowa, brązowożółta lub żółtawooliwkowa. Rurki młodych grzybów są intensywnie żółte, a po uszkodzeniu sinieją. Podgrzybek żeberkowaty rośnie zazwyczaj na glebach piaszczystych pod bukami.

• Podgrzybek szatan

Podgrzybek szatański charakteryzuje się dosyć szerokim i bulwiastym trzonem, którego średnica dochodzić może do 8 cm. Trzon przybiera kolor żółtawoczerwony. Kapelusz młodych okazów jest półkolisty, a w dalszych etapach życia grzyba poduchowaty. Jego barwa jest szarozielona.

Podgrzybki - wartości odżywcze

Badania wykazały, że najwięcej cennych wartości odżywczych znajduje się w kapeluszu grzyba. Zawiera on między innymi witaminy A, B1, B2, C, D czy E. Podgrzybki to także źródło białka oraz błonnika pokarmowego. Warto pamiętać, że podgrzybków nie powinno się podawać dzieciom poniżej szóstego roku życia, a  także osobom starszym.

Podgrzybki w kuchni

Podgrzybki to cenne grzyby z punktu widzenia walorów smakowych oraz uniwersalności ich wykorzystania w kulinariach. Stanowią znakomity składnik sosów oraz zup grzybowych, gdyż cechują się intensywnie grzybowym smakiem i aromatem. Podgrzybki można również suszyć, a także marynować. W każdym przypadku należy pamiętać o tym, że surowe podgrzybki są trujące, a ich spożycie może skutkować poważnymi dolegliwościami żołądkowymi.

To również może cię zainteresować:

• Jakie są grzyby jadalne w Polsce - jak je odróżnić od trujących?
• Od kiedy dzieci mogą jeść grzyby? Wielu rodziców popełnia błąd i karmi nimi za wcześnie
• Muchomor sromotnikowy (zielonawy) - opis, występowanie, postępowanie w przypadku zatrucia

Podgrzybki przepisy:

• Tarta z podgrzybkami i serem gruyere
• Risotto z podgrzybkami
• Leczo z podgrzybków