Anginka - co to za ro¶lina, sk±d pochodzi?
Anginka (Pelargonium graveolens L.) przyby³a do nas z Afryki Po³udniowo-Wschodniej. W Europie i w Azji najbardziej lubi po³udniowe ciep³e regiony, gdzie uprawiana jest na plantacjach, natomiast w naszym kraju ro¶nie po prostu w doniczce na parapecie. Jest ro¶lin± wieloletni± nale¿±c± do rodziny bodziszkowatych. Wydziela silny zapach, którego ¼ród³em s± olejki eteryczne, szczególnie obfite w przypadku tej ro¶liny. W temperaturze pokojowej anginka ro¶nie dobrze, ale na zimê wymaga przeniesienia do ch³odu, inaczej wiosn± nie zakwitnie. Ale uwaga, nie jest mrozoodporna. Ponadto jest ro¶lin± ¶wiat³olubn± i nie lubi nadmiaru wilgoci. Mo¿na j± rozmno¿yæ przez sadzonki przyciête z m³odych pêdów.
Na plantacjach dorasta nawet do metra wysoko¶ci. W domu rzadko kwitnie, a je¶li ju¿ to kwiaty ma ma³e, jasne, w kolorach od bia³ego do czerwonego. Naj³adniejsze w niej s± li¶cie o urozmaiconym pokroju, kryj±ce w sobie moc olejków eterycznych. Mo¿na je wyczuæ mocniej, je¿eli potrzemy w palcach ¶wie¿o zerwany li¶æ.
Anginka ma zastosowanie jako ro¶lina ozdobna, pozyskuje siê z niej ponadto olejki eteryczne na potrzeby przemys³u perfumeryjnego i cukiernictwa (do produkcji olejków zapachowych). Uznawana jest za ro¶linê lecznicz±, a olejek geraniowy wykorzystywany jest szeroko w aromaterapii. I uwaga, jej zapach przegania owady z domu.
Anginka - w³a¶ciwo¶ci
Istnieje wiele odmian tej ro¶liny, ale ka¿da ma podobny sk³ad i w³a¶ciwo¶ci. Najwiêksz± warto¶æ lecznicz± w angince przypisuje siê olejkom eterycznym. Ro¶lina zawiera takie zwi±zki bioaktywne jak geraniol, cytronelol, pinen, limonen. S± to zwi±zki organiczne nale¿±ce do terpenów. W angince znajdziemy ponadto glikozydy, flawonoidy, garbniki, kwasy organiczne.
Anginka ma w³a¶ciwo¶ci przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe i przeciwgrzybicze. Przypisuje siê jej tak¿e w³a¶ciwo¶ci przeciwzapalne i antyoksydacyjne oraz ¶ci±gaj±ce.
Anginka jako ro¶lina lecznicza i kosmetyczna
Wyci±gi z anginki w postaci herbatek czy p³ukanek polecane s± w bakteryjnych zaka¿eniach górnych dróg oddechowych, na przyk³ad przy anginie. Taka p³ukanka ³agodzi objawy zapalenia i dzia³a przeciwbakteryjnie. Inne schorzenia, w których pomocne s± ekstrakty z anginki, to zapalenia gard³a, zapalenia zatok przynosowych czy zapalenie ucha ¶rodkowego.
Uwa¿a siê, ¿e dzia³a pomocniczo przy takich schorzeniach jak reumatyzm. Zmniejsza te¿ napiêcie miê¶ni g³adkich, na przyk³ad przy menstruacji. Mo¿e wspieraæ walkê z liszajem, egzem±, ³upie¿em, jako dodatek do ¶rodków pielêgnacyjnych. A wydzielany przez anginkê olejek eteryczny dzia³a uspokajaj±co, mo¿e pomóc nam wyciszyæ siê i zrelaksowaæ. Sama obecno¶æ ro¶liny w domu ma zatem ogromne zalety.
Anginka jest te¿ ceniona przez przemys³ kosmetyczny ze wzglêdu na w³a¶ciwo¶ci antyoksydacyjne i korzystne dzia³anie na skórê. Dodaje siê j± na przyk³ad do kremów czy balsamów, ma ponadto piêkny zapach, co wykorzystuj± producenci ¶rodków zapachowych.
Olejek eteryczny z geranium
Aby wydobyæ z ro¶liny olejek eteryczny destyluje siê jej li¶cie przy pomocy pary wodnej. Olejek geraniowy s³u¿y do produkcji perfum, ale tak¿e w aromaterapii i jako wsparcie przy do leczeniu kilku jeszcze schorzeñ. Badania naukowe wykaza³y, ¿e olejek geraniowy jest w stanie zwalczyæ pewne szczepy bakterii, w tym takie jak Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec z³ocisty.
Olejek geraniowy bywa pomocny w nastêpuj±cych przypadkach:
- tr±dzik
- stany zapalne skóry
- obrzêki nóg
- zapalenie przedsionka nosa
- infekcje bakteryjne
- choroby neurodegeneracyjne, takie jak choroba Alzheimera, stwardnienie rozsiane, choroba Parkinsona
- menopauza
- niepokój, stres
- pó³pasiec
Badania wykaza³y, ¿e dzia³aj±cy bakteriobójczo olejek geraniowy poprawia³ stan skóry zmniejszaj±c wypryski tr±dzikowe, ³agodz±c podra¿nienia skóry i infekcje. Stosowany miejscowo pomaga³ tak¿e w innych stanach zapalnych skóry. Mo¿e zatem byæ wykorzystywany jako naturalna substancja przeciwzapalna. Wykazano ponadto (co prawda na razie tylko w badaniach nad zwierzêtami), ¿e olejek geraniowy zmniejsza obrzêk nóg.
Olejek geraniowy mo¿e okazaæ siê pomocny przy zapaleniach przedsionka nosa (skutek uboczny leczenia przeciwnowotworowego), z³agodzi takie objawy jak krwawienie, ból, sucho¶æ, owrzodzenia.
W przypadku chorób neurodegeneracyjnych wykazano, ¿e olejek geraniowy mo¿e pomóc osobom cierpi±cym na chorobê Parkinsona, alzheimera, stwardnienie rozsiane, zmniejszaj±c stan zapalny uk³adu nerwowego. Wysokie stê¿enie cytronellolu w olejku geraniowym hamuje produkcjê tlenku azotu, co jest powi±zane ze stanem zapalnym komórek mózgowych.
Wdychanie olejku geraniowego stymuluje produkcjê estrogenu, st±d jego korzystne dzia³ania na kobiety w okresie menopauzy. Olejek ma ponadto dzia³anie uspokajaj±ce i zmniejsza niepokój (dowodem s± randomizowane badania kliniczne, wykonane w szpitalu po³o¿niczym). Zauwa¿ono tak¿e ¿e stosowany miejscowo ³agodzi nerwoból towarzysz±cy pó³pa¶cowi. Ponadto istniej± dowody, ¿e olejek geraniowy mo¿e obni¿aæ poziom cukru we krwi u osób z cukrzyc±, chocia¿ tutaj potrzebne s± dalsze badania.
Jak stosowaæ olejek geraniowy?
Nie spo¿ywamy go lecz u¿ywamy do aromaterapii b±d¼ do miejscowego smarowania skóry punktowo albo przy masa¿u. Trzeba go wtedy rozcieñczyæ na przyk³ad przy pomocy oleju sezamowego, czy innego no¶nika (15 kropel olejku na 6 ³y¿ek oleju no¶nikowego - 2,5 proc. rozcieñczenie). Dla dzieci trzeba zmniejszyæ stê¿enie olejku geraniowego jeszcze bardziej (3 do 6 kropli na 6 ³y¿ek).
Czy mog± wyst±piæ skutki uboczne? Tak, je¿eli mamy alergiê na tê substancjê lub na³o¿ymy j± na skórê w stanie nierozcieñczonym.
¬ród³o: healtline.com
