Chlor – znaczenie dla organizmu
Chlor jest pierwiastkiem występującym w organizmie każdego człowieka. Wchodzi on w skład wszystkich płynów w organizmie, które znajdują się poza komórkami. Chlor jest obecny pod postacią anionów, w związku z czym zalicza się go do grupy elektrolitów. Pierwiastek ten jest dostarczany do organizmu wraz z pożywieniem, głównie za sprawą spożywania soli kuchennej, która stanowi połączenie chloru z sodem. Chlorki są przetwarzane i wydalane z organizmu przede wszystkim przez nerki, a ich niewielkie ilości są wydalane z potem oraz kałem. Odpowiedni poziom chloru oraz sodu w organizmie jest kluczowy, jeśli chodzi o zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej. Wpływa ona między innymi na gospodarkę wodą organizmu, a co za tym idzie na prawidłową pracę komórek ciała.
Kiedy zaleca się badanie poziomu chloru we krwi?
Oznaczenie poziomu chloru we krwi rzadko wykonuje się jako samodzielne badanie, zazwyczaj to badanie wykonuje się przy okazji innych badań krwi, na przykład podczas oznaczania poziomu elektrolitów albo badań metabolicznych. Wskazaniami do przeprowadzenia takiego badania są również:
- Długotrwałe zmęczenie
- Ogólne osłabienie
- Zaburzenia oddychania
- Długotrwała biegunka
- Długotrwałe wymioty
Takie objawy mogą świadczyć o zaburzeniach równowagi elektrolitycznej, na przykład o zasadowicy lub kwasicy. Zaburzenia prawidłowego poziomu chloru we krwi mogą być wczesnym objawem niektórych chorób, dlatego badanie stężenia tego pierwiastka w wielu przypadkach przeprowadza się profilaktycznie w celu oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Badanie poziomu chloru przeprowadza się także u pacjentów przyjmujących leki, które mogą powodować zaburzenia równowagi elektrolitycznej organizmu. Monitorowanie poziomu chloru jest wskazane na przykład u pacjentów przyjmujących leki o działaniu moczopędnym. Z kolei badania poziomu metabolitów zleca się przy takich chorobach, jak niewydolność serca, choroby wątroby, choroby nerek oraz nadciśnienie tętnicze.
Ważne jest, aby interpretując wyniki zwrócić uwagę na przedział referencyjny uznawany za normę w danym laboratorium. Wartości referencyjne poziomu chloru we krwi mogą być różne w zależności od wielu czynników, takich jak na przykład płeć, wiek oraz metoda oznaczenia. Zwykle przyjmuje się, że poziom chlorków w osoczu jest prawidłowy, jeśli mieści się w zakresie od 98 do 106 mmol/l. Zagrożeniem dla zdrowia i życia może być poziom chlorków niższy niż 70 mmol/l, a także wyższy niż 120 mmol/l.
Badanie stężenia chloru we krwi – przebieg badania
Oznaczenie poziomu chloru we krwi wykonuje się na podstawie próbki krwi pobranej od pacjenta. Próbkę pobiera się z żyły w dole łokciowym. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać, jednak jak w przypadku większości badań krwi zaleca się, aby przez co najmniej 8 godzin przed pobraniem krwi nie spożywać posiłków i pić jedynie wodę. W ciągu około 24 godzin przed badaniem najlepiej powstrzymać się od intensywnego wysiłku fizycznego. Zaleca się również powstrzymanie się od picia alkoholu. Przed badaniem należy poinformować lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach oraz przebytych chorobach. Wyniki badania są zazwyczaj dostępne tego samego dnia.
Podwyższony poziom chloru – o czym może świadczyć?
Podwyższone stężenie chloru we krwi może wskazywać na problemy zdrowotne o różnym podłożu. Przyczyną hiperchloremii może być na przykład choroba nerek oraz zespół Cushinga. Choroby te wiążą się z podwyższeniem poziomu chloru, ale również sodu. Stężenie chloru we krwi wzrasta również w przebiegu kwasicy metabolicznej, w której w organizmie obecna jest zbyt mała ilość związków zasadowych. Związki te mogą być usuwane z organizmu na przykład podczas biegunki. Inna możliwa przyczyna hiperchloremii to hiperwentylacja występująca w przebiegu zasadowicy oddechowej, która powstaje na skutek zbyt głębokiego i szybkiego oddychania. Najczęstszą przyczyną podwyższenia poziomu chloru we krwi jest z kolei odwodnienie organizmu.
Niekiedy oprócz badania stężenia chloru we krwi wykonuje się również badanie poziomu chloru wydalanego z moczem. Wysoki poziom chloru w moczu może świadczyć o odwodnieniu, przyjmowaniu zbyt małych ilości pokarmów, chorobie Addisona, a także spożywaniu zbyt dużej ilości soli.
