Chlor – znaczenie dla organizmu
Chlor jest pierwiastkiem wystêpuj±cym w organizmie ka¿dego cz³owieka. Wchodzi on w sk³ad wszystkich p³ynów w organizmie, które znajduj± siê poza komórkami. Chlor jest obecny pod postaci± anionów, w zwi±zku z czym zalicza siê go do grupy elektrolitów. Pierwiastek ten jest dostarczany do organizmu wraz z po¿ywieniem, g³ównie za spraw± spo¿ywania soli kuchennej, która stanowi po³±czenie chloru z sodem. Chlorki s± przetwarzane i wydalane z organizmu przede wszystkim przez nerki, a ich niewielkie ilo¶ci s± wydalane z potem oraz ka³em. Odpowiedni poziom chloru oraz sodu w organizmie jest kluczowy, je¶li chodzi o zachowanie równowagi kwasowo-zasadowej. Wp³ywa ona miêdzy innymi na gospodarkê wod± organizmu, a co za tym idzie na prawid³ow± pracê komórek cia³a.
Kiedy zaleca siê badanie poziomu chloru we krwi?
Oznaczenie poziomu chloru we krwi rzadko wykonuje siê jako samodzielne badanie, zazwyczaj to badanie wykonuje siê przy okazji innych badañ krwi, na przyk³ad podczas oznaczania poziomu elektrolitów albo badañ metabolicznych. Wskazaniami do przeprowadzenia takiego badania s± równie¿:
- D³ugotrwa³e zmêczenie
- Ogólne os³abienie
- Zaburzenia oddychania
- D³ugotrwa³a biegunka
- D³ugotrwa³e wymioty
Takie objawy mog± ¶wiadczyæ o zaburzeniach równowagi elektrolitycznej, na przyk³ad o zasadowicy lub kwasicy. Zaburzenia prawid³owego poziomu chloru we krwi mog± byæ wczesnym objawem niektórych chorób, dlatego badanie stê¿enia tego pierwiastka w wielu przypadkach przeprowadza siê profilaktycznie w celu oceny ogólnego stanu zdrowia pacjenta.
Badanie poziomu chloru przeprowadza siê tak¿e u pacjentów przyjmuj±cych leki, które mog± powodowaæ zaburzenia równowagi elektrolitycznej organizmu. Monitorowanie poziomu chloru jest wskazane na przyk³ad u pacjentów przyjmuj±cych leki o dzia³aniu moczopêdnym. Z kolei badania poziomu metabolitów zleca siê przy takich chorobach, jak niewydolno¶æ serca, choroby w±troby, choroby nerek oraz nadci¶nienie têtnicze.
Wa¿ne jest, aby interpretuj±c wyniki zwróciæ uwagê na przedzia³ referencyjny uznawany za normê w danym laboratorium. Warto¶ci referencyjne poziomu chloru we krwi mog± byæ ró¿ne w zale¿no¶ci od wielu czynników, takich jak na przyk³ad p³eæ, wiek oraz metoda oznaczenia. Zwykle przyjmuje siê, ¿e poziom chlorków w osoczu jest prawid³owy, je¶li mie¶ci siê w zakresie od 98 do 106 mmol/l. Zagro¿eniem dla zdrowia i ¿ycia mo¿e byæ poziom chlorków ni¿szy ni¿ 70 mmol/l, a tak¿e wy¿szy ni¿ 120 mmol/l.
Badanie stê¿enia chloru we krwi – przebieg badania
Oznaczenie poziomu chloru we krwi wykonuje siê na podstawie próbki krwi pobranej od pacjenta. Próbkê pobiera siê z ¿y³y w dole ³okciowym. Do badania nie trzeba siê specjalnie przygotowywaæ, jednak jak w przypadku wiêkszo¶ci badañ krwi zaleca siê, aby przez co najmniej 8 godzin przed pobraniem krwi nie spo¿ywaæ posi³ków i piæ jedynie wodê. W ci±gu oko³o 24 godzin przed badaniem najlepiej powstrzymaæ siê od intensywnego wysi³ku fizycznego. Zaleca siê równie¿ powstrzymanie siê od picia alkoholu. Przed badaniem nale¿y poinformowaæ lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach oraz przebytych chorobach. Wyniki badania s± zazwyczaj dostêpne tego samego dnia.
Podwy¿szony poziom chloru – o czym mo¿e ¶wiadczyæ?
Podwy¿szone stê¿enie chloru we krwi mo¿e wskazywaæ na problemy zdrowotne o ró¿nym pod³o¿u. Przyczyn± hiperchloremii mo¿e byæ na przyk³ad choroba nerek oraz zespó³ Cushinga. Choroby te wi±¿± siê z podwy¿szeniem poziomu chloru, ale równie¿ sodu. Stê¿enie chloru we krwi wzrasta równie¿ w przebiegu kwasicy metabolicznej, w której w organizmie obecna jest zbyt ma³a ilo¶æ zwi±zków zasadowych. Zwi±zki te mog± byæ usuwane z organizmu na przyk³ad podczas biegunki. Inna mo¿liwa przyczyna hiperchloremii to hiperwentylacja wystêpuj±ca w przebiegu zasadowicy oddechowej, która powstaje na skutek zbyt g³êbokiego i szybkiego oddychania. Najczêstsz± przyczyn± podwy¿szenia poziomu chloru we krwi jest z kolei odwodnienie organizmu.
Niekiedy oprócz badania stê¿enia chloru we krwi wykonuje siê równie¿ badanie poziomu chloru wydalanego z moczem. Wysoki poziom chloru w moczu mo¿e ¶wiadczyæ o odwodnieniu, przyjmowaniu zbyt ma³ych ilo¶ci pokarmów, chorobie Addisona, a tak¿e spo¿ywaniu zbyt du¿ej ilo¶ci soli.
