Zasadowica metaboliczna (alkaloza) - co to jest alkaloza?
Zasadowica metaboliczna, alkaloza (łac. alcalosis) - tym terminem określa się zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej w organizmie. Diagnozę stawia się na podstawie badania krwi, zwanego gazometrią. Z tętnicy promieniowej lub udowej pobierana jest próbka krwi tętniczej. Pobrana krem musi być szczelnie zamknięta strzykawce, aby nie miała kontaktu z powietrzem. Następnie krew poddaje się analizie w aparacie do gazometrii. PH krwi powyżej 7,45 oraz zwiększony poziom wodorowęglanów i prawidłowe ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla wskazują na zasadowicę metaboliczną.
Zasadowica metaboliczna (nieoddechowa) to jedna z postaci zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej. Prawidłowo funkcjonujący organizm utrzymuje stężenie jonów wodorowych wewnątrz i na zewnątrz komórek na określonym poziomie, co odzwierciedla badanie pH krwi. Odpowiedni poziom pH ma wtedy wartość od 7,35 do 7,45. Równowaga zasadowo-kwasowa organizmu regulowana jest przez płuca, nerki oraz krwioobieg. Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej są częściowo niwelowane dzięki istnieniu zewnątrz- i wewnątrzkomórkowych układów buforowych. Są to wodne roztwory słabego kwasu i jego soli. W zależności od tego, który mechanizm działa nieprawidłowo, mówimy o wystąpieniu: kwasicy oddechowej, kwasicy metabolicznej, zasadowicy oddechowej oraz zasadowicy metabolicznej.
Zasadowica metaboliczna powstaje w wyniku nadmiernej utraty jonów wodorowych i braku potasu, przy jednoczesnym zbyt wysokim poziomie jonów wodorowęglanowych i innych związków zasadowych i ich niedostatecznym usuwaniem z organizmu przez nerki. Do zasadowicy metabolicznej dochodzi więc, gdy nerki nie radzą sobie z usuwaniem takich związków jak: wodorowęglan sodu, węglan wapnia, cytrynian sodu, mleczan i octan.
Zasadowica metaboliczna - przyczyny
Zasadowica metaboliczna powodowana jest zbyt dużą utratą jonów wodorowych i potasu z organizmu. W jaki sposób do tego dochodzi? Najczęściej związki kwasowe tracimy w wyniku nasilonych wymiotów i ostrych biegunek. Do nadmiernej utraty jonów wodorowych i chlorkowych dochodzi także przez nerki, w wyniku nadużywania leków moczopędnych. Rzadziej do utraty jonów wraz z moczem dochodzi w wyniku chorób związanych ze złym funkcjonowaniem cewek nerkowych. Do zasadowicy metabolicznej przyczynia się także hipowolemia, czyli zmniejszenie się ilości płynu w naczyniach krwionośnych, w wyniku czego organizm dodatkowo pobiera jony wodorowęglanowe z nerek, zwiększając tym samym zasadowicę metaboliczną.
Braki potasu w organizmie (czyli hipokaliemia) wiążą się natomiast z błędami dietetycznymi, a także ze stosowaniem leków moczopędnych oraz z zażywaniem niektórych leków, takich jak glikokortykosteroidy. Niektóre choroby powodują nadmierne wydalanie potasu z kałem. Do takich chorób należą: zespół złego wchłaniania, rak jelita grubego, wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Potas wydalany jest z organizmu także przy nadmiernym stosowaniu środków przeczyszczających.
Zasadowica metaboliczna (alkaloza) - objawy i leczenie
Objawy zasadowicy metabolicznej są zróżnicowane, a nie leczona zasadowica metaboliczna prowadzi do groźnych powikłań zdrowotnych.
Objawy zasadowicy metabolicznej:
- zaburzenia rytmu serca
- spadek ciśnienia tętniczego
- niedobór tlenu we krwi
- zaburzenia pracy mięśni oddechowych
- tężyczka - nadmierne skurcze mięśni
- zaburzenia świadomości
- zaburzenia pamięci i koncentracji
- lęki, psychozy
- zawroty głowy
- parestezje
Przy zasadowicy metabolicznej dąży się do wyrównania odpowiedniego poziomu związków kwasowo-zasadowych w organizmie. Leczy się, przede wszystkim, przyczynę zaburzenia, a także odstawia leki moczopędne czy przeczyszczające. Konieczna jest także zmiana diety, w celu uzupełnienia poziomu potasu w organizmie.
