Chlor – na co wpływa ten pierwiastek?
Chlor jest pierwiastkiem należącym do elektrolitów. Oznacza to, że w organizmie człowieka (przede wszystkim w płynach pozakomórkowych, w tym w osoczu krwi) występuje w postaci jonów ujemnych. Oprócz tego, że chlor zawarty jest w płynach pozakomórkowych, pierwiastek ten odkłada się w kościach, skórze i tkance podskórnej. Można go znaleźć również w ślinie oraz żołądku.
Chlor (razem z potasem oraz sodem) jest odpowiedzialny za regulację wodno-elektrolitową. Pierwiastki te kontrolują ilość wody, jaka znajduje się w organizmie, a także jej rozkład. Należy pamiętać, że metabolizm wszystkich tych pierwiastków jest ze sobą powiązany, co oznacza, że jeżeli poziom jednego pierwiastka spada, to poziom innego również się zmniejsza.
Inną funkcją, jaką pełni chlor jest utrzymywanie równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Oznacza to zachowanie optymalnego dla zdrowia stosunku anionów i kationów w płynach ustrojowych. Wpływa to między innymi na przebieg wielu procesów życiowych oraz poziom pH krwi. Poza tym, chlor wpływa na produkcję kwasu solnego oraz występuje w ślinie (odpowiada za aktywację enzymów trawiennych).
Hipochloremia (niedobór chloru) - przyczyny
Najczęstsze przyczyny niedoboru chloru w organizmie to:
- Częste lub długotrwałe biegunki
- Nadmierna potliwość
- Wymioty
- Zwiększone wydalanie moczu (spowodowane na przykład przyjmowaniem środków moczopędnych)
- Przyjmowanie dużej ilości płynów niezawierających elektrolitów
- Występowanie podwyższonego stężenia białka całkowitego we krwi.
Stężenie chloru w organizmie może się zmniejszać również na skutek rozległych oparzeń ciała, które prowadzą do utraty jonów chlorkowych.
Niedobór chloru – objawy
Niewielkie wahania poziomu chloru w organizmie zazwyczaj nie dają żadnych objawów. Jeśli poziom chloru utrzymuje się na niskim poziomie przez dłuższy czas albo stężenie chloru drastycznie spada, często występują objawy takie jak:
- Częste bóle głowy
- Zawroty głowy
- Ciągłe zmęczenie
- Częste bolesne skurcze mięśni
- Zmniejszenie siły mięśni
- Zaburzenia koncentracji
- Problemy z pamięcią
- Drgawki.
W skrajnych przypadkach skutkiem hipochloremii może być wzrost pH krwi powyżej 7,45, co oznacza tak zwaną zasadowicę metaboliczną. Zaburzenie to powstaje na skutek zmniejszenia poziomu jonów wodorowych i potasu, a także wzrostu stężenia jonów wodorowęglanowych. Pojawia się najczęściej wówczas, gdy pacjent stosuje leki o działaniu alkalizującym albo dochodzi do znaczącej utraty soku żołądkowego. Zasadowica metaboliczna może być spowodowana również zaburzeniami hormonalnymi, takimi jak zespół Conna. Nieleczona zasadowica jest stanem, który potencjalnie stanowi poważne zagrożenie dla zdrowia oraz życia.
Hipochloremia – leczenie
W przypadku stwierdzenia niedoboru chloru zaleca się zwiększenie przyjmowania produktów, które zawierają ten pierwiastek. Podstawowym źródłem chloru jest sól kuchenna, która oprócz chloru zawiera również sód. W związku z tym, chlor znaleźć można również w produktach zawierających sól, czyli w serach, wędlinach oraz większości produktów spożywczych. Niewielkie ilości chloru znajdują się także w wodach mineralnych.
Aby utrzymać prawidłowy poziom pierwiastków w organizmie, zaleca się regularne spożywanie ich odpowiednich ilości. Zalecana dzienna dawka chloru jest zależna między innymi od wieku oraz płci. Zalecane dawki chloru wynoszą:
- Dzieci do 5. miesiąca życia - 190 mg chloru na dobę
- Dzieci od 5. miesiąca do 1. roku – 570 mg na dobę
- Dzieci od 1 do 3 roku życia - 1150 mg na dobę
- Dzieci od 4. do 6. roku życia - 1550 mg na dobę
- Dzieci od 7. do 9. roku życia - 1850 mg na dobę
- Dzieci od 10. do 12. roku życia - 2000 mg na dobę
- Młodzież od 13. do 18. roku życia - 2300 mg na dobę
- Osoby w wieku 19 – 50 lat – 2300 mg na dobę
- Osoby w wieku 51-65 lat – 2150 mg na dobę
- Osoby w wieku 66 – 77 lat – 2000 mg na dobę
- Osoby powyżej 75. roku życia - 1850 mg na dobę.
Niezależnie od wieku, kobiety ciężarne powinny spożywać dziennie 2300 mg chloru.
Poza tym, każdemu 1 mmol chloru (czyli 35,5 mg) w diecie powinien odpowiadać 1 mmol sodu (23 mg).
