Osocze krwi. Czym jest i jaką pełni rolę w organizmie?

Osocze krwi, zwane też plazmą, to płynny składnik krwi, w którym unoszą się tzw. upostaciowane składniki krwi. Są to między innymi leukocyty, erytrocyty i trombocyty. Objętość osocza wynosi blisko 55 procent ogólnej objętości krwi. Osocze krwi składa się w 91 procentach z wody, w 8 procentach ze związków organicznych (białka, cukry, enzymy) i w 1 procencie ze związków nieorganicznych odpowiedzialnych za równowagę kwasowo - zasadową. Czym dokładniej jest osocze krwi oraz jakie role pełni w organizmie ludzkim?

Osocze krwi - właściwości

Osocze krwi to substancja płynna składająca się w większości z wody, która pełni w organizmie wiele istotnych funkcji. Przede wszystkim zapewnia transport cząsteczek niezbędnych do prawidłowej pracy wszystkich komórek. Są to między innymi białka, elektrolity oraz inne substancje odżywcze. Osocze transportuje również produkty przemiany materii powstałe w wyniku procesów zachodzących w komórkach. Jednym z ważniejszych składników osocza jest fibrynogen, która wydziela się podczas procesu krzepnięcia krwi i umożliwia tworzenie podłoża dla skrzepu. Kolor osocza przybiera z reguły barwę jasnożółtą. Inne barwy, takie jak zielona, brązowa czy żółta, wynikają ze stosowanych hormonów, chorób czy diety bogatej m. in. w tłuszcze.

Osocze - skład

Osocze jest dosyć złożoną i bogatą w różnorodne składniki substancją płynną. Dokładny skład osocza przedstawia się następująco:

1. Woda - około 91%

2. Białka - około 7 %. W tym:

• albuminy,
• globuliny alfa 1 oraz 2,
• globuliny beta oraz gamma.

3. Związki organiczne i nieorganiczne - około 3%. W tym:

• lipoproteiny (HDL, LDL),
• cholesterol,
• hormony,
• glukoza,
• kwasy tłuszczowe,
• trójglicerydy,
• witaminy,
• mocznik,
• aminokwasy,
• sole mineralne,
• dwutlenek węgla.

Osocze - funkcje w organizmie

Oprócz wcześniej wymienionej funkcji transportowej osocza krwi, posiada ono również szereg innych, ważnych ról. Jednym z najbardziej istotnych jego składników są białka, które utrzymują prawidłową równowagę kwasowo-zasadową ustroju, odpowiadają za prawidłowe ciśnienie onkotyczne i lepkość osocza, a także pełnią rolę obronną i odżywczą na komórek. Osocze zawiera również w swym składzie składniki umożliwiające krzepnięcie krwi, co zapobiega wykrwawieniu się w wypadku przerwania naczyń krwionośnych.

Osocze - wykorzystanie

Osocze krwi od dawna wykorzystywane jest w leczeniu między innymi hemofilii A i B czy niedoboru fibrynogenu. Substancja ta podawana jest także pacjentom z obszernymi oparzeniami ciała, u których występują zaburzenia krzepnięcia krwi, podczas operacji do powstrzymania silnych krwotoków, a także w wypadku nowotworów i chorób wątroby, w przebiegu których zaburzone jest krzepnięcie krwi.

Świeżo mrożone osocze - czym jest?

Osocze krwi uzyskiwane jest w procesie odwirowywania krwi lub tzw. plazmaferezy automatycznej. W zależności od metody pozyskiwania osocza, jego jednorazowa ilość wynieść może od 200 do nawet 650 ml. W dalszej kolejności osocze przechodzi badania pod kątem wirusów i jest zamrażane.

Świeżo mrożone osocze (ang. Fresh Frozen Plasma, FFP), jak sama nazwa wskazuje, to osocze zamrożone i przechowywane w temperaturze bliskiej -30°C. Mrożenie odbywa się do 8 godzin od pobrania i odwirowania osocza z ludzkiej krwi i umożliwia zachowanie w normalnych stężeniach wszystkich czynników krzepnięcia. Dzięki tej właściwości możliwe jest wykorzystanie osocza do wytwarzania leków osoczopodobnych wykorzystywanych w stanach niedoboru białek, w skazach krwotocznych, a także w zespole Wiskotta-Aldricha. Świeżo mrożone osocze przechowywać można nawet 2 lata.

Osocze bogatopłytkowe - przełom w medycynie estetycznej

Jednym z najbardziej skutecznych preparatów stosowanych w medycynie estetycznej jest osocze bogatopłytkowe. Jak sama nazwa wskazuje, zawiera ono zwiększoną ilość płytek krwi. Uzyskuje się je zarówno z krwi obwodowej człowieka, jak i człowieka. Osocze bogatopłytkowe charakteryzuje się zawartością licznych czynników wzrostu, co pozwala na stymulację i przyspieszenie procesów regeneracyjnych - głównie w skórze.

Zabieg z wykorzystaniem osocza bogatopłytkowego (znany również pod kontrowersyjną nazwą wampirzego liftingu) polega na pobraniu krwi od osoby, na której będzie przeprowadzony zabieg i uzyskaniu z niej osocza. Procedura ta gwarantuje biozgodność i niweluje ryzyko alergii lub nietolerancji organizmu na zastosowany środek biologiczny. Zabiegi kosmetyczne wykorzystujące osocze bogatopłytkowe pozwalają pobudzić fibroblasty do tworzenia nowych włókien kolagenowych, a tym samym przyczynić się do poprawy kondycji i wyglądu skóry.