Drapacz lekarski - pochodzenie
Drapacz lekarski w stanie dzikim spotkamy w krajach śródziemnomorskich. W naszej strefie klimatycznej drapacz lekarski uprawia się na plantacjach zielarskich i w ogrodach. Jest rośliną dość łatwą w uprawie, niezbyt wymagającą, najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych i na wapiennej glebie. Ziele zbierane jest w czerwcu oraz w połowie lata i poddawane naturalnemu suszeniu w specjalnych, przewiewnych pomieszczeniach. Do celów leczniczych wykorzystuje się nać z liśćmi, kwiaty i nasiona.
Drapacz lekarski nosi łacińską nazwę Cnicus benedictus L., czyli knikus benedyktyński. Inna nazwa to benedyktynek, oset lekarski, Osiąga mniej więcej 40 cm wysokości, łodyga drapacza jest gęsto owłosiona i lekko lepka, mocno rozgałęziona, zaopatrzona w kolczaste liście. Na szczycie pędów rośliny wyrastają kwiaty w żółtym kolorze, zebrane w kolczaste koszyczki.
Knikus benedyktyński był jedną z najpopularniejszych roślin zielarskich w średniowiecznych ogrodach u benedyktynów. Na jego bazie mnisi opracowali receptury swoich słynnych nalewek ziołowych: nalewkę Chartreusse i Benedictine.
Drapacz lekarski - skład
W skład drapacza lekarskiego wchodzą: knicyna (odpowiada za gorzki smak zioła), olejek eteryczny, garbniki, flawonoidy (naturalny insektycyd i fungicyd), lignany, substancja antybiotyczna (dodekadienotetraina), składniki mineralne (m.in. jod, wapń, magnez, potas).
Jak używać zioła? Działanie drapacza lekarskiego
Najczęściej pije się odwar z ziół. Wysuszone ziele zalewamy wodą i doprowadzamy do wrzenia, a następnie gotujemy około 5 minut. Po przecedzeniu popija się kilka razy dziennie po 1/4 szklanki. Ma mocno gorzki smak.
Drugą metodą jest zaparzanie. Dwie łyżki ziół zalać szklanką wrzątku, zaparzać około 15 minut i po odcedzeniu dwa-trzy razy dziennie po pół szklanki.
Można także zemleć w młynku ziele i zjadać dwa-trzy razy dziennie po 1 g, popijając szklanką wody.
Herbatka z drapacza lekarskiego działa wzmacniająco, zwalcza niestrawność, ból brzucha i inne kłopoty z przewodem pokarmowym, w tym wzdęcia, pobudzając pracę żołądka. Drapacz lekarski wspiera leczenie schorzeń przewodu pokarmowego, ponieważ ma łagodzące działanie na błony śluzowe żołądka i jelit, działa wiatropędnie i poprawia apetyt. Zaleca się picie naparu z drapacza np. w anoreksji.
Knicyna mocno pobudza wydzielanie soków trawiennych w żołądku i wpływa na perystaltykę jelit. Ma też działanie przeciwzapalne.
Drapacz ma także dodatni wpływ na czynność wątroby i woreczka żółciowego, zwiększając wydzielanie żółci i poprawiając przemianę materii. Ponadto, dzięki flanowoidom i garbnikom ma działanie bakteriobójcze i grzybobójcze. Wykazuje też niewielkie działanie moczopędne.
Drapacz lekarski - zastosowanie
Wywar lub odwar z drapacza lekarskiego można stosować w:
- chorobach przewodu pokarmowego
- niestrawności
- przy wzdęciach
- przy zaparciach
- przy hemoroidach
- w trakcie leczenia trudno gojących się ran
- w trakcie leczenia czyraków i wrzodów
- do zwalczanie trądziku
- przy zastojach żylnych
- w czasie rekonwalescencji i w stanach osłabienia
- w anoreksji
Dawniej używano drapacza do warzenia piwa, jako substancję przydającą goryczy. Służy także do wyrobu gorzkich likierów. Olej z nasion natomiast wykorzystuje się do produkcji pokostu.
Drapacz lekarski - działania niepożądane oraz przeciwwskazania
Nie należy przyjmować zbyt dużych dawek zioła (powyżej 5 g na napar), może wtedy bowiem wywoływać wymioty, nudności oraz biegunki.
Nie wolno zażywać tego ziela przy chorobie wrzodowej i ciężkich schorzeniach jelit. A także przy uczuleniach na ziele drapacza lub inne rośliny z tej grupy.
Kobiety w ciąży oraz karmiące piersią powinny poradzić się lekarza przed użyciem drapacza.
O innych roślinach leczniczych przeczytasz także tutaj:
Estragon - Francuzi zwykli mówić o nim "król przypraw"
Moringa - czym jest i jaki wpływ na zdrowie ma drzewo długowieczności?
Kwas octowy - powstawanie, zastosowanie oraz właściwości
Drożdże - jakie mają właściwości odżywcze i zdrowotne?
Liść laurowy i olej laurowy - właściwości zdrowotne oraz zastosowanie
Kozłek lekarski (waleriana) - zapachowy kogiel-mogiel o działaniu uspokajającym
