Perystaltyka - to odruch mięśniowo-nerwowy, przesuwający trawiony pokarm wzdłuż przewodu pokarmowego. Naprzemienne skurcze i rozkurcze mięśni gładkich przepychają treść pokarmową przez cały organizm. Mają także za zadanie mieszać i rozdrabniać trawiony pokarm. O perystaltyce mówimy w kontekście całego przewodu pokarmowego, proces zaczyna się już w przełyku, a kończy w odbytnicy. Na każdym etapie tej drogi panują nieco inne warunki, więc i charakter ruchów perystaltycznych nieco się różni.
W jelicie cienkim trawione i wchłaniane są węglowodany, białka, tłuszcze, witaminy oraz minerały. Jeżeli perystaltyka zostanie tutaj przyspieszona, jelita nie zdążą wchłonąć składników odżywczych w odpowiedniej ilości i może dojść do niedoborów pokarmowych w organizmie.
W jelicie grubym natomiast mamy do czynienia z dwoma rodzajami ruchów. Te pierwsze to ruchy mieszające - sprawiają, że jelita szybciej wchłaniają wodę i elektrolity oraz zagęszczają kał. A drugie - to silne skurcze, pojawiające się 2-3 razy dziennie, przepychające uformowany kał w kierunku odbytnicy.
Wśród przyczyn zaburzeń perystaltyki wymienia się:
Najbardziej optymalna szybkość, z jaką układ pokarmowy powinien przesuwać trawione pożywienie, wynosi od 2 do 25 cm/s. Ten proces mogą zaburzyć różne czynniki, od schorzeń po przysłowiowe nerwy.
Generalnie zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego to:
Leczy się przede wszystkim przyczynę zaburzenia, czyli choroby, leżące u podstaw dolegliwości. Jeżeli jednak za zaburzeniami nie stoi żadna poważna choroba, to być może poradzimy sobie z problemem zmieniając nawyki żywieniowe i tryb życia na bardziej aktywny. Pamiętać także należy o piciu co najmniej 2 litrów płynów dziennie. Posiłki powinny być spożywane regularnie, a ich skład dostosowany do potrzeb organizmu.