Tryptofan to związek chemiczny wchodzący w skład różnych białek - np. białek mleka. Ma postać żółtawobiałego proszku złożonego z drobnych kryształków. Naturalny proces jego wytwarzania opanowały jedynie niektóre rośliny i bakterie, natomiast człowiek musi sam zadbać o jego dostarczanie wraz z pokarmem. Reakcje chemiczne zachodzące w wyniku rozpadu tryptofanu przyczyniają się do powstania wielu istotnych związków. Należy do nich między innymi tryptamina, serotonina, melatonina i niacyna. Ten aminokwas egzogenny w większych ilościach występuje w suszonych białkach jaj, w mięsie ryb dorszowatych, a także między innymi w pestkach dyni, ziarnach soi i sezamu.
Tryptofan - funkcje
Tryptofan zaliczany jest do jednych z najważniejszych związków organicznych niesyntezowanych naturalnie w ludzkim organizmie. Pełni on wiele ważnych funkcji, takich jak:
- udział w procesie powstawania witaminy PP (tzw. niacyna),
- udział w procesie powstawania serotoniny,
- regulowanie procesów związanych z laktacją,
- udział w procesie wytwarzania kinureiny i rodopsyny (związki niezbędne do prawidłowego widzenia),
- redukcja stresu i napięcia mięśniowego,
- regulowanie procesów metabolicznych,
- zmniejszenie zapotrzebowania na węglowodany.
Ponadto tryptofan wpływa na pracę całego układu nerwowego, gdyż reguluje ilość trzech ważnych neuroprzekaźników, jakimi są noradrenalina, dopamina i β-endorfina. Badania wykazały, że związek ten może także pozytywnie wpływać na układ odpornościowy.
Tryptofan - objawy niedoboru
Objawów świadczących o niedoborze tryptofanu jest całkiem sporo i bardzo często ich lekceważenie kończy się poważnymi dolegliwościami zdrowotnymi. Pierwszymi oznakami braku tego związku w organizmie są wahania nastroju, anemia, rogowacenie skóry, wypadanie włosów, stłuszczenie wątroby, a także problemy z prawidłową laktacją. Warto również pamiętać, że tryptofan można przedawkować, co będzie skutkowało bólem głowy, zaburzeniami widzenia, wymiotami oraz trudnościami w utrzymaniu równowagi.
Tryptofan - dzienne zapotrzebowanie
Normy tryptofanu uzależnione są przede wszystkim od wieku. Największe zapotrzebowanie na ten związek jest u niemowląt, gdyż na 1 kg masy ciała potrzebne jest aż 13 mg tryptofanu. Dla dzieci w wieku przedszkolnym norma ta zmniejsza się do 6-7 mg na 1 kg masy ciała. Młodzież w wieku szkolnym potrzebuje go około 6 mg na 1 kg masy ciała, a osoby dorosłe 5 mg.
Tryptofan - źródła
Tryptofan znaleźć można w bardzo wielu produktach spożywczych, a dbanie o jego prawidłowy poziom wcale nie musi być trudne i uciążliwe. Do najlepszych źródeł zaliczyć można:
- Suszone żółtka jaj - 1 g tryptofanu w 100 g produktu;
- Pestki dyni - 0,57 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Ser parmezan - 0,56 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Ziarna sezamu - 0,37 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Tuńczyk - 0,34 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Ziarna słonecznika - 0,30 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Wieprzowina - 0,25 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Indyk - 0,24 g tryptofanu w 100 gramach produktu;
- Łosoś - 0,22 g tryptofanu w 100 gramach produktu.
Tryptofan jest również dostępny w formie różnych suplementów. Ich stosunkowo wysoka skuteczność bierze się z tego, że suplementy takie są wzbogacone o inne substancje aktywne łagodzące stany napięciowe oraz ułatwiające zaśnięcie. Suplementy diety zawierające tryptofan są zalecane wszystkim, które borykają się także z problemem ciągłego braku energii i znacznego spadku libido.
Tryptofan na odchudzanie
Okazuje się, że związek ten można również wykorzystać w walce przeciwko zbędnej tkance tłuszczowej. Niski poziom tryptofanu sprawia, że łaknienie na produkty wysokowęglowodanowe jest znacznie większe, co z kolei odbija się na wadze. Regularne spożywanie produktów bogatych w tryptofan redukuje więc chęć podjadania węglowodanów oraz pozytywnie wpływa na samopoczucie. Warto także dodać, że nawet wysokie stężenie tego związku we krwi nie zmniejsza ochoty na spożywanie pokarmów białkowych.
