Czym różni się post od diety?

Czas Wielkiego Postu dla wielu osób oznacza także powstrzymywanie się od spożywania niektórych pokarmów oraz ograniczenie ich ilości. Jest to rodzaj diety, na którą się decydujemy z powodów religijnych. Czy post i dieta mają coś wspólnego?

Jaka jest różnica między postem a dietą?

U podstaw koncepcji, zarówno postu, jak i diety, leży przekonanie, że jedzenie - lub powstrzymywanie się od jedzenia - jest ważne dla człowieka i jego organizmu i ma mu pomagać w utrzymaniu zdrowia, czy to fizycznego (dieta), czy to duchowego (post). Jednak istotą postu jest odmawianie sobie pokarmu (wyrzeczenie), natomiast dieta oznacza wybór i zastąpienie jednego produktu innym, np. z większą zawartością konkretnego składnika.

Post, w znaczeniu religijnym, to nakazywane lub zalecane wyznawcom danej religii, okresowe powstrzymywanie się od spożywania pokarmów i napojów lub też ograniczenie ilości posiłków, a także wskazanie rodzaju dozwolonego pożywienia. Regularny post, indywidualny bądź zbiorowy, praktykowany jest od tysiącleci we wspólnotach mnichów różnych religii.

Post może być jakościowy oraz ilościowy. Post jakościowy to taki, który określa, jakie pokarmy są dozwolone, a jakie zabronione (np. mięso, nabiał). Natomiast post ilościowy ogranicza ilość, na przykład do jednego lub dwóch posiłków dziennie. Post ścisły oznacza całkowite powstrzymanie się od jedzenia.

Post i dieta: jaki mają cel

Co rozumiemy pod pojęciem diety? Dieta to - sposób żywienia się człowieka. To, jakie pokarmy i w jakich proporcjach powinien jeść człowiek było, i jest nadal, przedmiotem badań naukowców, lekarzy i przede wszystkim dietetyków.

Dietetycy starają się określić, jaka dieta jest optymalna dla człowieka, to znaczy, jakie składniki spożywcze i w jakich ilościach, powinniśmy dostarczać organizmowi, aby ten dobrze funkcjonował. Dietetycy zatem opracowują diety, skomponowane tak, aby zawierały niezbędne ilości białka, tłuszczu, węglowodanów czy witamin i soli mineralnych. Dobrze dobrana dieta ma chronić organizm nie tylko przez niedoborem, ale i przed nadmiarem niektórych składników.

Rodzajem diety jest dieta lecznicza, zalecana przy różnych schorzeniach, takich jak cukrzyca, dna moczanowa itp. Chodzi w nich o to, aby - dostarczając organizmowi potrzebnych składników, ograniczyć te, które nie służą danej chorobie lub ją nasilają. Dieta ma być jednym z filarów procesu leczenia.

Dieta ma też funkcję profilaktyczną: powinna zapobiegać chorobom. Nie bez znaczenie jest przecież to, jakich związków na co dzień dostarczamy naszemu organizmowi. Z pożywienia organizm buduje tkanki i wytwarza energię potrzebną do życia.

Współcześnie uważa się też dietę za fundament określonego stylu życia i wyraz dbałości o środowisko. Jak każde masowe zjawisko podlega zmianom, ulega modzie, ekonomii i innym procesom społecznym.

Post, czyli umiarkowanie w jedzeniu i piciu, jest także rodzajem diety, która ma za zadanie służyć człowiekowi. Oprócz wymiaru ludzkiego, ma też - oczywiście - wymiar religijny, duchowy. Post jest praktykowany właściwie we wszystkich religiach, w tym w religiach monoteistycznych, a więc w chrześcijaństwie, islamie, judaizmie. Post jest ćwiczeniem duchowym, mającym na celu odzyskanie przez człowieka kontroli nad swoim ciałem i umysłem.

Post, podobnie jak dieta, mówi o tym, że zarówno nadmiar, jak i brak pożywienia, są szkodliwe dla człowieka, a istotą jest zachowanie "złotego środka" - umiarkowania.

Dlaczego jest to tak ważne? Wiemy już teraz, że nadmierne i złej jakości pożywienie leży u źródeł wielu chorób cywilizacyjnych, takich chociażby, jak miażdżyca, choroby serca, cukrzyca, a nawet niektóre nowotwory. I przede wszystkim - otyłość. Zarówno post, czyli świadome powstrzymywanie się od spożywania nadmiernych ilości pożywienia, jak i racjonalna dieta mają za zadanie uzmysłowić człowiekowi, że powinien odżywiać się tak, aby możliwie najlepiej funkcjonować, i to zarówno w sensie fizycznym, jak i duchowym.