Zapalenie wątroby - rodzaje, objawy

Zapalenie wątroby może wywołać bardzo wiele czynników, jednak niezależnie od przyczyny konieczna jest konsultacja z lekarzem. Jakie są rodzaje zapalenie, jak jej rozpoznać i jak wygląda ich leczenie?

Wirusowe zapalenie wątroby typu A (WZW A)

Wirusowe zapalenie wątroby typu A to ostra choroba zapalna, która atakuje przede wszystkim miąższ narządu. Za jej rozwój odpowiada wirus HAV. W ponad 90 proc. przypadków do zakażenia dochodzi drogą pokarmową, poprzez wypicie zakażonej wody (także tej w postaci kostek lodu) lub żywności – warzyw, owoców, ryb, owoców morza – które zostały niedokładnie oczyszczone lub umyte w zakażonej wodzie.
W pierwszej fazie choroba WZW A może przypominać zwykłą infekcję wirusem paragrypy. Chorzy skarżą się na:

• bóle mięśni i stawów,
• brak apetytu nudności, wymioty,
• złe samopoczucie,
• niekiedy mają delikatnie podwyższoną temperaturę.

Takie dolegliwości większość chorych bierze za klasyczne przeziębienie lub grypę, próbują walczyć z infekcją na własną rękę. Dopiero gdy zaobserwują u siebie:

• zmienioną barwę moczu (uryna traci swój słomkowy kolor i przybiera dużo ciemniejszą barwę),
• ból brzucha z prawej strony tuż pod żebrami,
• zażółcenia białkówek i powłok skórnych,
• odbarwienie kału,

decydują się wybrać do lekarza.

W niektórych przypadkach u chorych pojawia się świąd skóry, żółtaczka, acholia stolca oraz zatrzymanie żółci. Taka postać zakażenia nazywana jest cholestatyczną. Trzeba jednak pamiętać, że WZW A może nie dawać żadnych objawów, dzieje się tak u osób z tzw. nawracającym WZW A.

Typowa postać choroby ustępuje samoistnie po ok. 6 miesiącach. Niestety nie istnieje lek, który mógłby przyśpieszyć ten proces, jedyne co medycyna może zaoferować chorym to leczenie objawowe.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW B)

Za wirusowe zapalenie wątroby typu B odpowiada wirus HBV. Patogen trafia zazwyczaj do organizmu na trzy sposoby:

• poprzez kontakt z krwią zakażonej osoby
• w czasie stosunku seksualnego (bez zabezpieczenia)
• przy porodzie (zdarza się w czasie porodu naturalnego wirus przechodzi z matki na dziecko).

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – podobnie jak WZW A – uszkadza miąższ narządu i może dawać objawy podobne do grypy. Dopiero w zaawansowanej postaci choroby pojawiają się dolegliwości, które sugerują uszkodzenie wątroby, do najbardziej charakterystycznych należy żółtaczka. Notuje się podwyższony poziom bilirubiny (barwnika wytwarzanego przez wątrobę), a białka oczne oraz skóra są delikatnie zażółcone. Dodatkowo stolec staje się bardzo jasny, mocz ma barwę piwa, pojawia się ból z prawej strony brzucha (tuż pod żebrami), wątroba i śledziona powiększają się.

U ogromnej większości chorych zapalenie mija samoistnie. Zaledwie u 10 proc. chorych zakażenie przeradza się w chorobę przewlekłą. W niektórych przypadkach zapalenie zmienia się w pierwotnego raka wątroby lub marskość wątroby.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B to jedna z najczęstszych chorób zakaźnych na świecie, co gorsza długo może rozwijać się bez objawowo. Najlepszym sposobem na uniknięcie choroby jest szczepienie ochronne.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW)

Zakażenie wirusem HCV prowadzi do wirusowego zapalenia wątroby typu C. Patogen po wniknięciu do organizmu bardzo szybko mutuje, dzięki czemu potrafi oszukać układ odpornościowy i stopniowo prowadzić do uszkodzenia wątroby. Do największej liczby zakażeń dochodzi podczas:

• zabiegów medycznych i pozamedycznych, które prowadzą do uszkodzenia/naruszenia ciągłości tkanek, jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom;
• wstrzykiwania narkotyków nie stosując zasad bezpieczeństwa np. gdy kilka osób korzysta z jednej strzykawki;
• czasem zdarza się, że do zakażenia dochodzi podczas wykonywania zabiegu kosmetycznego, dzieje się tak gdy narzędzia nie są sterylne, niebezpieczne mogą być także zabiegi medycyny estetycznej jak nakłucia kosmetyczne, piercing, tatuaż itp.;
• przy kontakcie z krwią, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo);
• podczas wspólnego używania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. maszynki do golenia.

Wirusowe zapalenie wątroby typu C zazwyczaj rozwija się latami i nie daje żadnych objawów. Jeśli już wywoła jakieś dolegliwości, to w żaden sposób nie sugerują one zakażenia wirusem HCV. Chorzy dowiadują się o chorobie, gdy jest już ona bardzo zaawansowana i doszło do poważnego uszkodzenia wątroby.  Bardzo rzadkim objawem zakażenia jest zażółcenie skóry i białkówek oczu, dlatego kojarzenie WZW C z żółtaczką jest błędem. Zwykle choroba przez wiele lat przebiega bezobjawowo, aż do momentu, gdy pojawią się objawy niewydolności wątroby.

Mimo że szczepionka przeciwko WZW C nie istnieje, to choroby można uniknąć, wystarczy pamiętać o podstawowych zasadach higieny (szczególną uwagę muszą na to zwrócić osoby, których praca wiąże się z kontaktem z chorymi - lekarze, pielęgniarki, ratownicy medyczni). Na szczęście w Polsce od 1 lipca 2015 roku, dostępne są leki, które w ponad 90 proc. przypadków całkowicie zwalczają chorobę.

Alkoholowe zapalenie wątroby

Łagodna postać alkoholowego zapalenia wątroby prowadzi do odkładania się w wątrobie komórek tłuszczowych i zazwyczaj nie wywołuje żadnych dolegliwości. Tylko u niewielkiej grupy chorych pojawia się osłabienie oraz nagły spadek masy ciała. Łagodna postać choroby daje szansę na wyzdrowienie, ale konieczne jest odstawienie alkoholu. Czasem zapalne nie ma związku z nadużywaniem alkoholu. Zmiany mogą się pojawić u osób otyłych, z insulinoopornością oraz niedożywionych. 

W przypadku osób, które regularnie nadużywają alkoholu (szacuje się choroba pojawia się u 35 proc. uzależnionych) choroba prowadzi do uszkodzenia narządu. O tym, że narząd przestaje działać jak trzeba są:  

• nudności oraz wymioty,
• bóle brzucha,
• brak apetytu
• gorączka
• żółtaczka.

Jeśli choroba zmieni się w ostre zapalenie wątroby, może doprowadzić do śmierci chorego.

Marskość wątroby

O marskości wątroby mówi się, gdy na miejscu zdrowej i miękkiej tkanki na wątrobie pojawiają  bliznowacenia. Pierwsze objawy choroby są identyczne do tych, które pojawiają przy zapaleniu wątroby i najczęściej pojawiają się u osób, które nadużywają alkoholu. Nałóg i choroba bardzo często prowadzą do zmian, których nie da się odwrócić, a rezygnacja z picia nie daje gwarancji, że narząd da się uratować.

Marskość wątroby może także pojawić się i osób z chorobami autoimmunologicznymi oraz z wirusowym zapaleniem wątroby (przede wszystkim typu B i C). Leczenie zależy od czynnika, który wywołał chorobę. Zmiany w obrębie wątroby spowodowane nadużywaniem alkoholu mogą prowadzić również do:

• gromadzenia płynu w jamie brzusznej;
• krwawienia z układu pokarmowego;
• powiększenia śledziony;
• podwyższonego ciśnienia w wątrobie;
• śpiączki;
• uszkodzenia nerek;
• zaburzeń psychicznych;
• nowotworów wątroby.

Zapalenie wątroby i inne choroby wątroby pojawiają się przede wszystkim u osób uzależnionych od alkoholu. Rodzaj zmian ustala się w oparciu o biopsję narządu, czyli po pobraniu próbki do badania histopatologicznego oraz badanie krwi.
 
Aby móc wprowadzić leczenie i dać lekarzom szansę na uratowanie wątroby, chorzy muszą absolutnie zrezygnować z picia alkoholu oraz zmienić dietę. Dopiero po spełnieniu tych warunków można wprowadzić leczenie farmakologiczne. W najcięższych przypadkach (ostra marskość wątroby) życie może uratować jedynie przeszczep organu.

To również może cię zainteresować:

• Objawy chorej wątroby
• Marskość wątroby - objawy, diagnoza, leczenie
• Próby wątrobowe - kiedy warto je wykonać?
• Dieta wątrobowa - co można jeść, a czego nie