Diagnostyka serca – jak przebiega?
Inwazyjna diagnostyka serca jest tak naprawdę ostatnim etapem, do którego przechodzi się, gdy inne metody nie pozwalają na określenie przyczyny dolegliwości, na które cierpi pacjent. Zwykle diagnostykę rozpoczyna lekarz pierwszego kontaktu, który przeprowadza z pacjentem wywiad oraz wykonuje podstawowe badanie fizykalne. Jeżeli internista stwierdzi niepokojące objawy, które mogą świadczyć o chorobie układu sercowo-naczyniowego, powinien skierować pacjenta do kardiologa, czyli specjalisty, który zajmuje się schorzeniami tego typu. W pierwszej kolejności wykonywane są badania nieinwazyjne, do których należą:
- Pomiar ciśnienia tętniczego,
- Holter ciśnieniowy,
- EKG serca,
- Holter EKG,
- USG serca,
- RTG klatki piersiowej.
Poza tym przeprowadzane są badania krwi, a czasami także kału, moczu lub innych płynów ustrojowych. Jeżeli badania te nie dają wyników, które pozwalają na jednoznaczne określenie problemu pacjenta, przeprowadzane są badania inwazyjne.
Badania inwazyjne serca – rodzaje
Do podstawowych badań inwazyjnych serca zalicza się takie badania jak:
- Cewnikowanie serca – jest przeprowadzane w przebiegu diagnostyki wrodzonych wad serca, w przypadku podejrzenia niewydolności serca, a także podczas kwalifikacji pacjenta do zabiegu lub operacji kardiologicznej. Badanie polega na wprowadzeniu cewnika przez skórę do naczyń tętniczych lub żylnych i przesunięciu cewnika do dużych naczyń oraz jam serca. W przypadku cewnikowania “lewego serca” nakłuwane jest naczynie tętnicze (najczęściej tętnica udowa, z której cewnik jest przesuwany do aorty, a następnie przez zastawkę aortalną do lewej komory serca), natomiast jeśli cewnikowane jest “prawe serce” wkłucie wykonuje się w naczynia żylne (wtedy cewnik przesuwa się przez naczynia żylne w kierunku prawego przedsionka serca oraz prawej komory serca).
W trakcie badania okresowo wykonuje się prześwietlenia rentgenowskie, co umożliwia monitorowanie położenia cewnika. Podczas badania rejestrowane jest wysycenie krwi tlenem oraz ciśnienie w naczyniach oraz jamach serca. Badanie przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, a pacjentowi często podaje się środek uspokajający.
U dzieci badanie przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym. Zabieg trwa zazwyczaj kilkadziesiąt minut. Po badaniu pacjent przez pewien czas powinien pozostawać w bezruchu, zaleca się także niespożywanie posiłków. Badanie wiąże się z ryzykiem wystąpienia powikłań, z których najczęstszym jest pojawienie się krwiaka w miejscu, w którym wprowadzono cewnik. Do bardzo rzadkich powikłań zalicza się zakażenie, uszkodzenie naczyń, przebicie mięśnia sercowego, a także zawał serca.
- Koronarografia – wskazaniem do przeprowadzenia takiego badania jest podejrzenie zwężenia tętnic wieńcowych, które może być powodem niedokrwienia mięśnia sercowego i zawału. Badanie wykonuje się także w przypadku różnego rodzaju chorób wieńcowych, a także przed niektórymi operacjami kardiologicznymi. Podczas badania do tętnic wieńcowych poprzez tętnicę obwodową wprowadza się cewnik, podaje kontrast, a następnie wykonuje serię zdjęć rentgenowskich, na których uwidaczniane są badane naczynia. Badanie nie jest bolesne, ale wprowadzanie cewnika może powodować dyskomfort. Koronarografia trwa zwykle około pół godziny. Przeprowadza się je w znieczuleniu miejscowym, a niektórym pacjentom podaje się dodatkowo środek zmniejszający napięcie.
Przed poddaniem się badaniu takiemu jak cewnikowanie serca albo koronarografia, niezwykle ważne jest odpowiednie przygotowanie. Zwykle konieczne jest przeprowadzenie badań krwi oraz badań obrazowych, takich jak USG serca. Niektórym pacjentom lekarz może zalecić zmianę diety albo przerwanie przyjmowania niektórych leków, które mogłyby wpłynąć na przebieg badania albo jego wynik. Bezpośrednio przed zabiegiem konieczne może się okazać wydepilowanie okolicy, w której wprowadzany będzie cewnik. Jeżeli w trakcie badania wystąpią jakiekolwiek niepokojące dolegliwości, takie jak ból w klatce piersiowej, czy duszności, pacjent powinien natychmiast zgłosić je lekarzowi.
Jeżeli istnieją przesłanki, które pozwalają podejrzewać zaburzenia przepływu krwi przez mięsień sercowy, upośledzenie kurczenia się mięśnia albo choroby niedokrwiennej serca, czasami przeprowadza się tak zwane badanie SPECT, czyli scyntygrafię perfuzyjną serca. W ośrodkach specjalizujących się w badaniu i leczeniu schorzeń układu sercowo-naczyniowego przeprowadzane są również inne badania, takie jak ultrasonografia wewnątrzwieńcowa, stymulacja przezprzełykowa serca, mapa elektryczna potencjałów EKG oraz pletyzmografia.
Kobiecy zawał przebiega inaczej niż męski
