Holter ciśnieniowy - na czym polega badanie, kiedy się je przeprowadza?

Holter ciśnieniowy, czyli ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia krwi (określane skrótem ABPM od angielskiego ambulatory blood pressure monitoring), to badanie kardiologiczne, które polega na monitorowaniu ciśnienia krwi w ciągu całej doby. Badanie jest przeprowadzane w przypadku nadciśnienia tętniczego, a także w sytuacji podejrzenia różnych nieprawidłowości związanych z funkcjonowaniem układu sercowo-naczyniowego. Jakie są wskazania do przeprowadzenia takiego badania? Jaki jest jego przebieg?

Holter ciśnieniowy - przebieg badania

Badanie rozpoczyna się zazwyczaj w godzinach porannych. Pacjentowi zakłada się na ramię specjalny mankiet, który podłączony jest do urządzenia mocowanego przy pasku. Przez całą dobę urządzenie wykonuje wielokrotny pomiar ciśnienia tętniczego krwi. Pomiary odbywają się co około 15 – 20 minut w ciągu całego dnia oraz trochę rzadziej, bo co 30 minut, w ciągu nocy. Wszystkie wyniki są zapisywane w pamięci urządzenia. Co istotne, zaleca się, aby w trakcie kolejnych pomiarów ciśnienia wyprostować rękę, na której założony jest mankiet. Jeżeli w trakcie pomiaru pacjent odczuwa ból lub występuje zasinienie kończyny, jest to oznaką nieprawidłowego założenia mankietu. W takiej sytuacji należy jak najszybciej zgłosić się do gabinetu, w którym zakładano urządzenie.

Często badanie trzeba powtórzyć, ponieważ ból odczuwany w trakcie pomiaru wpływa na podwyższenie ciśnienia, co sprawia, że wyniki są nie miarodajne i nie odzwierciedlają rzeczywistego stanu pacjenta. Następnego dnia, po upływie 24 godzin pacjent musi ponownie zgłosić się do gabinetu lekarskiego, gdzie ściągany jest mankiet i rejestrowane są wyniki zapisane w urządzeniu. Po zakończeniu badania zapisane wyniki są analizowane z użyciem specjalnego oprogramowania. Wyniki udostępniane są w formie wykresów i zestawień w tabelach, w których wypisane są między innymi maksymalne wartości ciśnienia oraz średnie ciśnienie w dzień i w nocy.

Oprócz uzyskania wyników pomiarów istotne jest, żeby pacjent prowadził dzienniczek, w którym zapisuje się swoje samopoczucie w ciągu dnia, niepokojące dolegliwości oraz aktywność w ciągu dnia. W dzienniczku pacjent powinien notować także swoje uwagi na temat sytuacji stresowych w ciągu dnia, spożywanych posiłków oraz godzin odpoczynku. Wszelkie zdarzenia mogą być przydatne w określeniu powodu wzrostu lub spadku ciśnienia.

Ambulatoryjne monitorowanie ciśnienia krwi - wskazania

Najważniejsze wskazania do przeprowadzenia całodobowego monitorowania ciśnienia krwi to:

• Podejrzenie ukrytego nadciśnienia tętniczego,
• Nadciśnienie tętnicze w okresie ciąży,
• Podejrzenie zbyt wysokiego ciśnienia w godzinach nocnych,
• Duże wahania wartości ciśnienia tętniczego,
• Dysfunkcje układu wegetatywnego,
• Oporne na leczenie nadciśnienie tętnicze.
• Występowanie spadków ciśnienia tętniczego (hipotencja ortostatyczna - może objawiać się omdleniami, zawrotami głowy i upadkami, które są spowodowane okresowymi spadkami ciśnienia).

Nadciśnienie nie boli, jest cichym zabójcą

Badanie przeprowadza się również u osób starszych oraz cierpiących na chorobę niedokrwienną serca powiązaną z zespołem bezdechu sennego, a także u pacjentów chorych na cukrzycę. Monitorowanie ciśnienia w ciągu całej doby pozwala także na ocenę spadku ciśnienia podczas snu. Ze względu na to, że ABPM jest badaniem bezpiecznym i nieinwazyjnym, można je przeprowadzać kilkukrotnie, na przykład w celu monitorowania efektów przeprowadzanego leczenia.

Wskazaniem do przeprowadzenia badania jest także podejrzenie tak zwanego nadciśnienia białego fartucha. Efekt ten polega na tym, że w obecności personelu medycznego u pacjenta obserwuje się nagły wzrost ciśnienia. W przypadku tego problemu, pomiary ciśnienia wykonywane w domu dają prawidłowe wyniki, natomiast, jeżeli pomiaru dokonuje lekarz, wyniki są zawyżone.

Holter ciśnieniowy - normy

Nadciśnienie rozpoznaje się, gdy ciśnienie średniodobowe skurczowe przekracza 130 mm Hg, a rozkurczowe jest wyższe niż 80 mm Hg. Ciśnienie w ciągu dnia może być wyższe - skurczowe maksymalnie 135 mm Hg, a rozkurczowe maksymalnie 85 mm Hg. Z kolei ciśnienie w ciągu spoczynku, które świadczy o nadciśnieniu to ciśnienie powyżej 120 mm Hg dla ciśnienia skurczowego i powyżej 70 mm Hg dla ciśnienia rozkurczowego. Dodatkowo ocenie podlega średnie całodobowe ciśnienie. Pod uwagę w diagnozie bierze się też stosunek wartości ciśnienia w ciągu dnia i nocy. Uważa się, że pacjenci, u których spadek ciśnienia w ciągu nocy jest mniejszy niż 10 – 20 proc. są bardziej narażeni na wystąpienie schorzeń sercowo-naczyniowych.