Zaburzenia osobowości borderline
Zaburzenia osobowości borderline, z angielskiego borderline personality disorder (BPD), to termin oznaczający dosłownie osobowość z pogranicza. Po raz pierwszy wprowadził go w połowie minionego stulecia Robert Knight, określając osoby, których zaburzenia psychiczne można było umieścić pomiędzy zaburzeniami psychotycznymi (schizofrenia), a zaburzeniami neurotycznymi (nerwica). Choć stan emocjonalny osób z borderline zmienia się nieustannie, to jednak jest on bardzo stabilny. U osób cierpiących na to schorzenie nie dochodzi do gwałtownych pogorszeń stanu, jednakże ich życie stanowi nieustanną huśtawkę nastrojów. Najkrócej rzecz ujmując: stan osób z borderline określany jest jako niestabilna stabilność. Ostateczną diagnozę, czy mamy do czynienia z borderline, stawia lekarz psychiatra.
Zobacz też: Introwertyk: kto to i czym różni się od ekstrawertyka? [definicja, cechy]
Objawy borderline: jakie są najczęstsze symptomy borderline
Objawy borderline pojawiają się zazwyczaj w okresie dorastania, można je dostrzec u nastolatków lub w okresie tzw. wczesnej dorosłości. Prawdopodobnie podejmowane w tym czasie próby usamodzielnienia się oraz tworzenie nowych, bliskich relacji emocjonalnych, stają się czynnikami, które uwalniają zaburzenia borderline. O osobowości borderline może świadczyć niejasny obraz własnej osoby, skłonność do angażowania się w niestabilne, choć intensywne związki, których rozpad nieuchronnie prowadzi do kryzysów emocjonalnych, czy też brak sprecyzowanych preferencji, również tych seksualnych. Jeśli dany człowiek wciąż usiłuje uniknąć potencjalnego porzucenia, podejmuje działania samobójcze, dąży do samookaleczenia bądź autodestrukcji, a ponadto nieustannie odczuwa wewnętrzną pustkę, to jest wysoce prawdopodobne, że mamy do czynienia z osobowością borderline.
Objawy charakterystyczne dla borderline, to:
- trwałe poczucie lęku, niemożliwego do opanowania, prowadzącego do wybuchów paniki bądź zachowań irracjonalnych;
- poczucie pustki i braku celowości, zagłuszane często przez wchodzenie w związki oparte na cielesności bądź nadmierne sięganie po używki;
- niepewność, co do własnej tożsamości, skutkująca zaniżoną samooceną, czy też przejmowaniem cech osób z otoczenia;
- strach przed samotnością oraz odrzuceniem;
- szybkie przechodzenie pomiędzy skrajnymi stanami emocjonalnymi (szczególnie niebezpieczne są napady złości prowadzące do zachowań autodestrukcyjnych);
- problemy z kontrolą impulsów – kobiety łatwo popadają w zaburzenia odżywiania (anoreksja, bulimia), mężczyźni z kolei sięgają po alkohol czy narkotyki;
- inne objawy psychiatryczne: manie, depresja, urojenia.
Osobowość borderline – skąd się bierze?
Badający to zagadnienie psychologowie wciąż nie wiedzą, skąd bierze się osobowość borderline. Jest wysoce prawdopodobne, że przyczyna może tkwić w traumatycznych przeżyciach z dzieciństwa, takich jak porzucenie przez opiekuna czy śmierć jednego z rodziców. Świadczyć o tym może fakt, że z borderline zmaga się wiele osób, które w dzieciństwie były wykorzystywane seksualnie. Niestabilnością emocjonalną oraz lękiem przed porzuceniem mogą skutkować również błędy wychowawcze, a nawet zaburzenia emocjonalne jednego bądź obojga rodziców. Niewykluczone, że osobowość borderline może również wykształcić się z powodu nieprawidłowości natury biologicznej, a nawet być dziedziczona.
Co to jest borderline?
Zastanawiając się nad tym, co to takiego borderline, warto uzmysłowić sobie, że nie jest to choroba psychiczna, a rodzaj zaburzeń psychicznych, które objawiają się w postaci nieprawidłowych, choć utrwalonych, wzorców zachowań oraz reakcji. Niestabilność nastrojów i emocji, a także zmienność i impulsywność zachowań to cechy, które wyróżniają to zaburzenie spośród innych typów zaburzeń osobowości. Borderline ma negatywny wpływ na funkcjonowanie społeczne jednostki, jej relacje z otoczeniem oraz związki emocjonalne, a ponadto powoduje złe samopoczucie osoby zaburzonej.
Zaburzenia borderline – czy można je leczyć?
Zaburzenia borderline wpływają negatywnie na komfort życia, dlatego też wymagają leczenia. Realną pomoc dla osób zmagających się z borderline stanowić może leczenie farmakologiczne oraz psychoterapia. Farmakologia stosowana jest do zmniejszenia nasilenia objawów, nie może być jedyną formą leczenia (zaburzenie nie jest chorobą). Podstawą leczenia jest więc oddziaływanie psychologiczne. Szczególnie pomocna może być terapia poznawczo-behawioralna, która pomaga pacjentowi zrozumieć mechanizmy rządzące jego zachowaniami i generujące jego nastroje. W przypadku zagrożenia podjęciem próby samobójczej, pacjent z osobowością borderline powinien zostać poddany hospitalizacji.
Zobacz też: Anhedonia - czym jest, czym jest spowodowana, jak się ją leczy?
