Samookaleczanie - czym jest?
Samookaleczanie się przybiera różne postaci. Niektóre osoby podcinają swoją skórę albo nawet żyły za pomocą narzędzi takich jak nóż czy żyletki. Inne metody to na przykład kłucie się igłą, doprowadzanie do oparzeń skóry, drapanie się, gaszenie zapałek na ciele, bicie się pięściami, wyrywanie sobie włosów, gryzienie czy uderzanie w siebie różnymi przedmiotami. Rany po samookaleczaniu najczęściej pozostawiają blizny, ponieważ zaraz po powstaniu nie są odpowiednio odkażane i opatrywane.
Okaleczanie się nastolatków - jakie cele ma okaleczanie się?
Dla osób z zewnątrz samookaleczanie może wydawać się bardzo dziwne i niezrozumiałe. Należy jednak pamiętać, że osoby sięgające po żyletkę mają problemy psychiczne, z którymi nie potrafią sobie poradzić w żaden racjonalny sposób. Najczęściej cięcie się ma na celu:
- Ukaranie siebie
- Ukaranie innych osób
- Rozładowanie napięcia
- Zmniejszenie lęku
- Sprawienie wrażenia kontroli nad swoim ciałem
- Odwrócenie uwagi od problemów i zmartwień
- Danie ujścia złości, nagromadzonym negatywnym emocjom
- Poprawienie humoru.
Samookaleczanie – przyczyny
Samookaleczanie zwykle ma swoje źródło w zaburzeniach natury psychicznej. Napady samookaleczania są częste u osób cierpiących na różne problemy psychiczne, takie jak między innymi:
- Depresja – zwykle objawia się ciągłym smutkiem, poczuciem bezsensu i beznadziei. Osoby cierpiące na depresję nie mają energii do działania, miewają problemy z zasypianiem, mają zaniżone poczucie własnej wartości, a czasami również nie akceptują siebie i swojej cielesności, co manifestują na przykład poprzez samookaleczanie. Uszkadzanie swojego ciała ma również na celu rozładowanie napięcia związanego z nagromadzeniem złych emocji i problemów.
- Ciągły stres – do cięcia się może prowadzić również stan ciągłego ciągłego napięcia nerwowego. Osoby, które mają ciągłe problemy w życiu zawodowym czy prywatnym i nie potrafią radzić sobie z napięciem w inny sposób, szukają ulgi w sprawianiu sobie bólu.
- Niskie poczucie własnej wartości - obniżona samoocena często wiąże się z brakiem akceptacji dla swojego wyglądu. Niestety takiej sytuacji często towarzyszy brak akceptacji ze strony otoczenia, nawet najbliższych osób, co wywołuje duży stres i prowadzi do samookaleczania się.
- Wygórowane oczekiwania – często powodem do samookaleczania staje się chęć bycia perfekcyjnym, nieomylnym i zawsze najlepszym w tym, co się robi. Wywołuje to poczucie presji i ciągły stres, który niektórzy starają się rozładować poprzez zadawanie sobie bólu. Do takich kroków może skłonić również presja otoczenia.
- Trudne przeżycia z przeszłości - traumy wywołane na przykład molestowaniem seksualnym, ciężkim wypadkiem, gwałtem lub innym bolesnym wydarzeniem często pozostają z osobą poszkodowaną na wiele lat. Niestety, bez odpowiedniej pomocy i wsparcia osoby takie często nie radzą sobie z sytuacją i wydaje im się, że sposobem na rozwiązanie problemów może być podcinanie sobie żył.
Samookaleczanie się - leczenie
W przypadku osób, które cierpią na jakiekolwiek zaburzenia psychiczne, bardzo ważne jest odpowiednie podejście i działanie mające na celu zapobieganie chęci samookaleczania. Bardzo ważne jest to, aby nie dopuszczać do wystąpienia poważnych kryzysów psychicznych, podczas których wzrasta ryzyko autoagresji. Osoby bliskie powinny wspierać chorego i okazywać mu zrozumienie, a zarazem być w stosunku do niego wyrozumiałe. Nie należy obarczać takich osób zbyt dużą ilością obowiązków ani powierzać im wymagających zadań, którym mogą nie sprostać.
Pomóc może również wspólne szukanie skutecznej metody leczenia. W wielu przypadkach konieczna jest wizyta u psychologa lub psychiatry. Specjalista przeważne zaleca indywidualną lub grupową terapię, która ma pomóc osobie chorej wyjść z problemów. Czasami konieczne jest przeprowadzenie leczenia w warunkach szpitalnych. Osoby, u których stwierdza się skłonności do samookaleczania powinny być pod stałą kontrolą. W ich otoczeniu nie powinny znajdować się przedmioty, które mogłyby zostać wykorzystane do zrobienia sobie krzywdy. Warto również regularnie oglądać skórę osoby chorej i sprawdzać czy nie ma na niej ran.
