Rodzaje ksenofobii
W zależności od tego, jakiej inności dotyczy ksenofobia, rozróżnia się jej wiele rodzajów. Rodzaje ksenofobii to na przykład:
- Homofobia - lęk przed osobami homoseksualnymi
- Polonofobia - lęk przed Polakami oraz wszystkim, co wiąże się z Polską
- Germanofobia - lęk przed osobami narodowości niemieckiej oraz wszystkim związanym z Niemcami
- Rusofobia - lęk przed osobami narodowości rosyjskiej oraz wszystkim, co jest związane z Rosją
- Islamofobia – uprzedzenie do muzułmanów oraz spraw związanych z islamem
- Chrystianofobia – lęk odczuwany w stosunku do chrześcijan
- Slawofobia – lęk i negatywne nastawienie do Słowian
- Rasizm – lęk przed osobami innej rasy, wyznawanie wyższości własnej rasy
- Antysemityzm - lęk i wrogość wobec osób pochodzenia żydowskiego
Wspólne odczuwanie nienawiści do innych osób jest przyczyną łączenia się w grupy społeczne. Jedną z najbardziej znanych ksenofobicznych subkultur to skinheadzi, których znakiem rozpoznawczym są wygolone głowy. Łączy ich nienawiść do osób, które są inne pod względem koloru skóry, wyznawanej religii oraz pochodzenia. Osoby przynależące do tej grupy społecznej nie akceptują również osób niepełnosprawnych i wygłaszają takie hasła jak “Polska rasa – czysta rasa” oraz “Polska dla Polaków”.
Ksenofobia - możliwe przyczyny
Przyczyny ksenofobii mogą być różne, niektóre z nich są bardziej, a inne mniej racjonalne. Jedną z przyczyn są traumatyczne przeżycia z przeszłości związane z osobami przynależącymi do konkretnej grupy etnicznej. Ksenofobię może wywoływać również strach spowodowany na przykład wiadomościami o nietypowych zachowaniach, tradycjach innych kultur czy zbrodniach (na przykład zamachach) dokonywanych przez przedstawicieli innych kultur. Na odczuwanie strachu przed innymi kulturami i narodowościami ma wpływ również kontekst historyczny. W wielu przypadkach zbrodnie narodów popełnione w przeszłości mają wpływ na odbieranie danego narodu w obecnie.
Strach przed innością często wynika z wierzenia w powszechnie przyjęte w danej kulturze stereotypy i powszechnie panujące uprzedzenia. Brak wiedzy oraz ślepe ufanie w ogólnie przyjęte stereotypy na temat innej kultury powodują, że ksonofob przypisuje negatywne cechy, które być może zauważył u przedstawiciela danej grupy czy całej społeczności. Niechęć do innych narodów czy grup społecznych może być wywołana również przez informacje o przywilejach tych grup, co wywołuje zazwyczaj silne poczucie niesprawiedliwości.
Wiele osób żywi niechęć do osób innej narodowości i jest przeciwna napływowi osób obcego pochodzenia do kraju, w którym żyją, ponieważ uważa, że obcokrajowcy będą zabierać miejsca pracy, a co więcej, przyczyniają się do pogorszenia sytuacji gospodarczej kraju. W takim przypadku ksenofobia wynika bardzo często z niezadowolenia z własnej sytuacji zawodowej czy materialnej. Niektóre osoby boją się również, że imigranci przyczyniają się do napływu nieznanych, innych zwyczajów, obcej kultury i stanowią zagrożenie dla narodowości.
Oprócz przyczyn społecznych, u części osób strach przed innością wynika z indywidualnych skłonności i cech charakteru. Bardziej podatne na ksenofobiczne zachowania są osoby egoistyczne oraz mające bardzo wysokie mniemanie o własnej osobie. Osoby narcystyczne lubią być w centrum uwagi i uwielbiają, gdy ktoś je podziwia, a osoby, które czymś się wyróżniają odbierają narcyzom uwagę otoczenia. Ksenofobami mogą być również ludzie z osobowością paranoiczną, której cechą charakterystyczną jest nieuzasadniona nieufność wobec innych ludzi.
Ksenofobia to problem zarówno osoby, która jest ksenofobem, jak i całego społeczeństwa. Niechęć wobec osób o innych przekonaniach, innej narodowości, kolorze skóry czy orientacji seksualnej, w wielu przypadkach jest powodem agresywnego zachowania oraz dyskryminacji. Niestety, osoby cierpiące na ksenofobię, w przeciwieństwie do osób cierpiących na inne silne lęki, odczuwają przede wszystkim niechęć, a nie strach. To powoduje, że mogą być one nieświadome swojego problemu, a nawet uważać, że jedynie ich zdanie jest słuszne i wszyscy powinni myśleć tak samo. Takie podejście sprawia, że ksenofob nie przyjmuje argumentów, które nie pasują do jego światopoglądu, a wszelkie próby dyskusji odbiera jako atak.
