Hipoglikemia reaktywna: przyczyny, objawy i leczenie

Hipoglikemia reaktywna to stan, w którym po jedzeniu stężenie cukru gwałtownie spada. U osób niechorujących na cukrzycę, poziom glukozy we krwi nie jest wartością stałą. Zależnie od diety i stylu życia, może notować znaczne dobowe wahania. W prawidłowych warunkach, najniższe stężenie glukozy występuje rano, przed posiłkiem. Po posiłku, poziom wzrasta, ale przy h ipoglikemii reaktywnej dzieje się inaczej.

Hipoglikemia reaktywna - co to takiego?

Hipoglikemia reaktywna to pojęcie pojawiające się w odniesieniu do osób mających problemy z poziomem cukru we krwi. Fizjologicznie, poziom cukru wzrasta po zjedzonym posiłku, osiągając górne granice normy. Później, ulega obniżeniu, ale nie spada poniżej dolnego wyznacznika normy. W przebiegu hipoglikemii reaktywnej, czyli niedocukrzenia, poziom glukozy we krwi spada do wartości poniżej normy (określanej na 55-70 mg/dl) w ciągu kilku godzin po spożyciu posiłku. Stąd właśnie wzięła się inna nazwa tej dolegliwości - hipoglikemia poposiłkowa. 

Z całą pewnością nie jest to stan, który można ignorować. W wielu przypadkach, powtarzające się epizody hipoglikemii reaktywnej poprzedzają insulinooporność i w znacznym stopniu zwiększają ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 2.  

Hipoglikemia reaktywna. Przyczyny występowania

Kto w największym stopniu jest narażony na niedocukrzenie? Przyczyn występowania tego stanu należy upatrywać przede wszystkim w prowadzonym trybie życia. Nieregularne posiłki, spożywanie śniadania w godzinach popołudniowych, regularna ekspozycja na stres, bierność fizyczna - to wszystko może doprowadzić do wystąpienia objawów hipoglikemii reaktywnej. 

Inne czynniki, sprzyjające występowaniu hipoglikemii poposiłkowej, to:

Zdarza się, że niedocukrzenie jest przypadłością idiopatyczną, czyli o nieustalonym podłożu.

Zobacz wideo Cukrzyca: problem narodowy, a wiemy o niej tak niewiele. Poznaj najważniejsze fakty (nie mity)

Hipoglikemia reaktywna: objawy towarzyszące schorzeniu

Jakie symptomy wskazują na niedocukrzenie? Osoba, u której pojawił się ten stan, odczuwa dolegliwości typowe dla niskiego poziomu glukozy we krwi. Objawy, o których mowa, to:

  • wzmożona drażliwość i nerwowość,
  • osłabienie,
  • uczucie zmęczenia,
  • zawroty głowy,
  • wzmożona potliwość,
  • drżenie rąk,
  • napadowe uczucie głodu po posiłkach.

Hipoglikemia reaktywna - leczenie

Jak leczona jest hipoglikemia reaktywna? Metformina - lek obniżający poziom cukru we krwi stosowany w terapii cukrzycy typu 2 - jest jednym z medykamentów, które miały pomóc w zwalczaniu tego stanu. Niestety, badania nie potwierdziły skuteczności terapii i obecnie nie ma zarejestrowanego leku, który pozwalałby na leczenie tej dolegliwości.

Chorzy muszą przede wszystkim zmienić dotychczasowy tryb życia. Specjaliści zalecają wprowadzenie aktywności sportowej. Wynika to z faktu, że wysiłek pomaga w stabilizacji poziomu glukozy we krwi. Szczególne znaczenie mają ćwiczenia wykonywane rano, jeszcze przed śniadaniem.

Hipoglikemia reaktywna - co jeść?

Jeszcze większe znaczenie mają zmiany w jadłospisie. Osoby, u których występują objawy hipoglikemii poposiłkowej, powinny unikać pokarmów i napojów obfitujących w węglowodany proste - jasnego pieczywa i makaronów, potraw mącznych (które zawierają białą mąkę), wypieków cukierniczych, cukru i miodu. Na czarnej liście znajdują się też produkty zawierające syrop kukurydziany i glukozowo-fruktozowy oraz dania smażone na głębokim tłuszczu.

Zamiast tego, do diety należy wprowadzić węglowodany złożone (m.in. ciemne pieczywo i makarony) i produkty o niskim indeksie glikemicznym. W posiłkach nie powinno zabraknąć błonnika pokarmowego, który obniża wyrzut insuliny do krwi. Dania należy przygotowywać z wykorzystaniem procesu gotowania (także na parze), duszenia i pieczenia.

Kolejna rzecz to zmiana nawyków żywieniowych. Śniadanie należy spożywać o poranku. Dzienny jadłospis powinien składać się z 4-5 posiłków z maksymalnym odstępem czasowym wynoszącym 4 godz. W ten sposób uda się zapobiec gwałtownemu spadkowi glukozy we krwi. 

Zobacz też: Cukier w normie? Sprawdź, dlaczego warto badać poziom cukru we krwi

Więcej o: