Całkowita resekcja żołądka - kiedy do niej dochodzi?
Całkowite usunięcie żołądka, czyli gastrektomia, to operacja chirurgiczna przeprowadzana w przypadku rozwinięcia się raka żołądka. Żołądek stanowi część układu pokarmowego, w którym odbywa się wstępne trawienie białek i tłuszczów, dzięki działaniu specjalnych enzymów zawartych w soku żołądkowym. Z żołądka treść pokarmowa przesuwana jest do dwunastnicy i dalej, gdzie zapoczątkowane procesy przemian chemicznych pokarmu, znajdują swój finał. Żołądek jest workiem, zbudowanym z mięśni, leżącym po lewej stronie ciała, pod żebrami. Do sąsiadujących narządów przytwierdzony jest za pomocą sieci więzadeł. W zależności od zawartości, a także od naszej pozycji i napięcia ścian, żołądek na ogół ma długość od 25 do 30 cm, szerokość od 12 do 14, a pojemność w granicach 1-3 litry.
Jedną z chorób, atakujących żołądek, jest nowotwór złośliwy, szczególnie często dotykający mężczyzn po 50-tym roku życia. Na świecie to czwarta w kolejności przyczyna zgonów spowodowanych rakiem. Do jego rozwoju przyczyniają się predyspozycje genetyczne, a także zakażenie bakterią Helicobacter pylori. Właściwie jedyną skuteczną metodą leczenia raka żołądka jest jego całkowite usunięcie. Na szczęście - bez żołądka da się żyć.
Całkowita resekcja żołądka - na czym polega operacja?
Rak żołądka bywa rozpoznawany zbyt późno. Nie daje bowiem wcześniej zbyt wielu sygnałów chorobowych i dlatego jest bagatelizowany. Jeżeli więc na leczenie farmakologiczne jest już za późno, podejmuje się decyzję o usunięciu organu. Całkowita resekcja żołądka to trudny, skomplikowany zabieg, w trakcie którego odcina się żołądek od dolnej części przełyku oraz od dwunastnicy. Potem dwunastnicę zaszywa się od góry i odcina wraz z częścią jelita czczego, natomiast dystalna część jelita czczego zostaje doszyta do przełyku. W dalszej kolejności przyszywa się odciętą część dwunastnicy do dalszych odcinków jelita czczego. Następuje więc jakby zamiana kolejności poszczególnych fragmentów jelit. Ta operacja umożliwia przedostawanie się do jelita czczego soków trawiennych: trzustkowego, żółci oraz wydzieliny jelitowej i dzięki temu te fragmenty jelita są gotowe do trawienia pokarmu.
Operacji nie wykonuje się w sytuacji, gdy pacjent nie wyrazi zgody oraz przy ciężkich chorobach towarzyszących, takich jak choroby serca i układu oddechowego, a także liczne przerzuty do innych narządów.
Całkowita resekcja żołądka - co potem? Jak działa taki układ pokarmowy?
Ponieważ funkcje trawienne przejmuje jelito cienkie konieczne staje się ułatwianie mu tej pracy poprzez stosowanie odpowiedniej diety. Dotychczasowe nawyki żywieniowe muszą zostać zapomniane. Do nowego sposobu trawienia trzeba przygotowywać organizm stopniowo, wprowadzając produkty uważnie obserwować reakcję. Jedzenie należy dokładnie żuć i nie spieszyć się w trakcie posiłku.
Podstawowe zasady diety po całkowitej resekcji żołądka:
- jedzenie małymi porcjami, ale dań o gęstej konsystencji, np. zmiksowanych lub przetartych
- regularne spożywanie posiłków, co najmniej 5-6 razy dziennie
- jedzenie dużych ilości chudego mięsa, a więc dostarczanie organizmowi jak najwięcej białka, w tym w większości zwierzęcego (a więc jemy kurczaki, króliki, indyki, cielęcinę, wołowinę i chude wędliny drobiowe lub gotowaną szynkę)
- spożywanie chudych ryb, takich jak dorsz, szczupak czy sandacz
- jedzenie dużych ilości jajek i produktów mlecznych, w tym jogurtów, serów białych, twarogów
- ograniczanie spożycia tłuszczu, przy czym najlepsze są tłuszcze roślinne, takie jak oliwa z oliwek i inne, natomiast masło jemy w niewielkich ilościach
- dopuszczalne są niewielkie ilości owoców i warzyw z niską zawartością błonnika
- spożywane zupy powinny być lekkie, na wywarach warzywnych, bez zasmażek
- jedzenie musi być gotowane w wodzie lub na parze, albo pieczone w folii, a nie smażone, opiekane czy też podsmażane w głębokim tłuszczu
- dopuszczalne są tylko łagodne przyprawy, czyli kminek, koper, wanilia, cynamon, natka pietruszki, anyżek, sok z cytryny
- jednorazowo pijemy niewielkie ilości płynów, za to często, małymi łyczkami, na godzinę przed posiłkiem lub po nim
Dieta zatem powinna być wysokobiałkowa i lekkostrawna. Trzeba dbać o różnorodność dań, aby nie dopuścić do niedoborów składników pokarmowych.
Nie wolno jeść lub pić:
- roślin strączkowych, czyli fasoli, grochu, soczewicy, groszku
- roślin kapustnych, takich jak kapusta, brukselka i kalafior
- grzybów
- cebuli i czosnku
- ostrych przypraw, w tym pieprzu, papryki i chili
- serów żółtych, dojrzewających i topionych
- smalcu, słoniny i boczku
- kawy, czarnej herbaty, kakao i alkoholu
- ziół i herbatek ziołowych
Trzeba ograniczać spożycie tłuszczu oraz produktów zawierających jedno- bądź dwucukry oraz miód.
Po całkowitym usunięciu żołądka co piąty pacjent ma tzw. zespół poposiłkowy. Po 10 minutach od zjedzenia dania zaczyna odczuwać ból brzucha, dochodzi do wymiotów i biegunek, połączonych z zawrotami głowy i zaczerwienieniem twarzy. Około 4 godziny później może dojść do hipoglikemii, czyli obniżenia poziomu cukru we krwi. Pomaga wtedy dieta niskowęglanowa oraz jedzenie osobno pokarmów płynnych oraz stałych.
