Alergia - rodzaje, przyczyny i objawy. Diagnostyka i leczenie

Alergia jest nadmierną reakcją organizmu na substancje zwane alergenami. Są nimi najczęściej pyłki roślin, roztocza kurzu domowego, pleśnie, sierść zwierząt i różne pokarmy. Choć alergie w większości przypadków nie zagrażają życiu, są uciążliwe, przez co negatywnie wpływają na codzienne funkcjonowanie. Jakie są przyczyny i objawy alergii? Jakie są możliwości w zakresie diagnostyki i leczenia schorzenia?

Alergia, nieprawidłowa reakcja organizmu na niegroźny zazwyczaj czynnik, to problem bardzo powszechny. Specjaliści są zdania, że reakcji alergicznej choć raz w życiu doświadczył każdy. Szacuje się, że z chorobami alergicznymi zmaga się połowa Polaków. Skala problemu alergii jest duża, a i obserwuje się tendencję wzrostową. Z roku na rok zwiększa się nie tylko liczba chorych, ale i ilość substancji, które wywołują alergię. Liczba potwierdzonych naukowo alergenów wynosi obecnie kilkadziesiąt tysięcy.

Czym jest alergia?

Termin „alergia” jest zrostem dwóch greckich wyrazów: „allos”, co oznacza „inny” oraz „ergos”, tłumaczone jako reakcja, co doskonale wyjaśnia zarówno mechanizm, jak i istotę problemu.

Alergia to reakcja nadwrażliwości zapoczątkowana przez mechanizmy immunologiczne organizmu. W procesie alergicznym układ odpornościowy traktuje różne niegroźne substancje jako elementy zagrażające. Reakcja ustroju ma na celu zneutralizowanie i wydalenie intruzów z organizmu.

Przyczyny alergii

Przyczyny alergii nie są do końca poznane. Wskazuje się ich kilka. To bez wątpienia genetyka. Specjaliści z Polskiego Towarzystwa Alergologicznego podkreślają, że skłonność do chorób alergicznych jest w dużym stopniu dziedziczna. Jeżeli cierpią na nią rodzice, dziecko też zapewne będzie alergikiem. Szacuje się, że od 40 proc. do 80 proc. chorych odziedziczyło skłonności alergiczne po swoich przodkach. Geny to jednak nie wszystko. Wyniki ostatnich badań sugerują, że zmieniające się środowisko i zmiana naszych zachowań, będące wynikiem rozwoju cywilizacji, są odpowiedzialne za epidemię alergii. 

W inicjowaniu i rozwoju alergii nie bez znaczenia są czynniki środowiskowe, związane z obecnością zanieczyszczeń w powietrzu, zmiany w pyleniu roślin, wszechobecność tworzyw sztucznych, a i spożywanie pokarmów produkowanych z wykorzystaniem czynników chemicznych. Duże znaczenie mają też zmiany w stylu życia, takie jak wzrastająca sterylność.

Rodzaje alergii

Wyróżnia się wiele rodzajów alergii, a każda z nich może manifestować się różnymi objawami o różnym stopniu nasilenia. To:

  • alergia pokarmowa, która choć zwykle dotyczy niemowląt oraz małych dzieci, może dokuczać także osobom starszym. Zwykle aktywne alergeny zawierają: mleko, jajka, orzechy, ryby, truskawki i owoce cytrusowe, seler, kakao,
  • alergia skórna (kontaktowa). Po kontakcie z alergenem pojawia się wyprysk alergiczny, pokrzywka, AZS,
  • alergia wziewna. Najczęściej występujące alergeny to roztocza, pyłki roślin, sierść zwierząt, zarodniki grzybów pleśniowych,
  • alergia krzyżowa. To typ alergii wywoływany przez alergeny z dwóch grup. Alergeny przedostają się do organizmu dwiema różnymi drogami,
  • wstrząs anafilaktyczny. To najcięższa postać reakcji alergicznej. Zagraża życiu, ponieważ pojawia się nagle i upośledza pracę wielu narządów.

Objawy alergii

Alergia jest chorobą różnorodną, mającą wiele objawów o różnej skali nasilenia, stąd różne rodzaje alergii powodują różne objawy. Reakcja alergiczna dotyka zazwyczaj określonego narządu lub zespołu tkanek czy komórek.

Najczęściej objawy alergii obejmują:

  • nos. Pojawia się nieżyt nosa, zapalenie śluzówki, uczucie zatkania nosa,
  • oczy. Utrzymuje się łzawienie, zapalenie spojówki,
  • skóra. Obserwuje się wysypki, bąble, świąd, rumień,
  • drogi oddechowe. Występuje świszczący oddech, duszność,
  • drogi pokarmowe. Pojawiają się nudności, biegunki, ból brzucha.

Reakcje ogólnoustrojowe związane z alergią są bardzo rzadkie. Zwykle dotyczą uczuleń na jad pszczół, os czy szerszeni. W skrajnych przypadkach reakcją organizmu na alergen może być wstrząs anafilaktyczny i zgon. Pojawiające się objawy, takie jak niewydolność oddechowa czy zapaść układu krążenia, mogą prowadzić do śmierci.

Alergia – diagnostyka i leczenie

Istnieje wiele badań pozwalających potwierdzić występowanie alergii, jednak nie są one doskonałe. To dlatego podstawą rozpoznania chorób alergicznych jest specjalistyczny wywiad lekarski, który zawiera informacje o objawach oraz występowaniu chorób alergicznych w rodzinie.

Wstępna i najbardziej powszechna metoda rozpoznania alergii to testy skórne. Są szczególnie przydatne przy alergiach wziewnych. Innym sposobem jest określenie stężenia IgE w krwi. Wynik przekraczający normy stanowi podejrzenie istnienia alergii. Wykrywanie alergii pokarmowych jest możliwe na drodze diety eliminacyjnej. Z kolei rozpoznanie astmy opiera się na wynikach spirometrii.

Stosuje się kilka metod leczenia alergii. Popularna jest immunoterapia czyli odczulanie. Wdraża się również leki mające na celu zmniejszenie dolegliwości reakcji alergicznych lub ich całkowite wyeliminowanie. Pomocna jest metoda eliminacyjna, polegająca na usuwaniu z otoczenia alergenów oraz unikanie z nimi kontaktu. U osób z astmą najczęściej zaleca się preparaty wziewne (preparaty przeciwhistaminowe i leki kortykosteroidowe), a przy zmianach skórnych specjalne kosmetyki i maści. Gdy dokucza katar sienny stosuje się leki donosowe. Wybór metody leczenia oraz dawkowanie ustala lekarz alergolog.

Jeśli jesteście przekonani, że wapno leczy alergię koniecznie zobaczcie ten film

Zobacz wideo
Więcej o: