Alergiczne zapalenie spojówek: objawy, leczenie

Alergiczne zapalenie spojówek to stan zapalny oka, występujący na błonach pokrywających oczy oraz powieki od wewnątrz tj. spojówki, wywołany poprzez alergeny. Jeżeli alergeny są sezonowe takie jak pyłki drzew, traw, kwiatów, choroba i jej objawy również występują sezonowo, natomiast jeżeli osoba jest uczulona np. na sierść zwierząt, objawy mogą występować stale.

Jest to najczęściej występująca choroba oczu, mogąca wystąpić samodzielnie lub na towarzyszyć innym chorobom. Mechanizm alergicznego zapalenia spojówek polega na pobudzaniu komórek tucznych oka i wytwarzaniu przez nie histaminy, na skutek kontaktu z alergenem. Substancje te powodują różne objawy, charakterystyczne dla zapalenia spojówek takie jak zaczerwienienie, łzawienie, pieczenie oczu.

Anatomia człowieka: oko

Alergiczne zapalenie spojówek: rodzaje 

Alergiczne zapalenie spojówek można podzielić na ostre, okresowe oraz przewlekłe.

Ostre alergiczne zapalenie spojówek występuje nagle, od razu po kontakcie z alergenem, np. sierść zwierząt. Objawy utrzymują się do 24-48h.

Okresowe alergiczne zapalenie spojówek towarzyszy takiej chorobie jak alergiczny nieżyt nosa i wywołane jest najczęściej okresowo, w czasie pylenia roślin. Zazwyczaj objawy utrzymują się przez miesiące w których alergen jest obecny i często powtarzają się co sezon.

Przewlekłe alergiczne zapalenie spojówek jest wywołane przez alergeny które utrzymują się przez cały rok np. roztocza kurzu domowego lub sierść zwierząt.

Alergiczne zapalenie spojówek najczęściej występuje o osób do 20 roku życia.

Objawy alergicznego zapalenia spojówek

Objawy występujące w alergicznym zapaleniu spojówek są bardzo charakterystyczne. Zdarza się, że dotyczą jednego oka, ale najczęściej występują obustronnie. Najczęściej jest to świąd oczu, umiejscowiony zazwyczaj w kącikach, zaczerwienienie i przekrwienie, a także silne łzawienie. Bardzo często towarzyszą im wodnisty katar oraz kichanie. Chorzy często zmagają się ze światłowstrętem, który może być objawem częstego pocierania oczu w wyniku swędzenia.

Alergiczne zapalenie spojówek leczenie

Podstawą leczenia alergicznego zapalenia spojówek jest unikanie czynników alergennych. Ponieważ jest to schorzenie występujące na skutek kontaktu z różnymi substancjami, pełne wyleczenie nie jest możliwe. Chory jedynie może zapobiegać i łagodzić objawy. Czasem pomocne jest stosowanie preparatów nawilżających oczy. W przypadku wystąpienia ostrej odmiany alergicznego zapalenia spojówek, konieczna jest konsultacja lekarska.

Podobnie jak w przypadku alergii, dobrą metodą jest tzw. immunoterapia swoista czyli odczulanie. Polega na podawaniu do organizmu dawek alergenu, tym samym zwiększając jego tolerancję. Odczulanie jest zalecane w przypadku sezonowej odmiany alergicznego zapalenia spojówek.

Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu leków obkurczających naczynia spojówek lub leków przeciwalergicznych (przeciwhistaminowych) stosowanych donosowo lub dospojówkowo. Należy starać się nie stosować wszystkich leków jednocześnie i skorzystać z porady lekarskiej - najczęściej lekarza alergologa lub okulisty. Silniejsze preparaty łagodzące objawy np. maści najczęściej dostępne są na receptę.

Ostre alergiczne zapalenie spojówek mija dość szybko, jednak u osób z odmianą okresową objawy przechodzą zazwyczaj po okresie pylenia. W przewlekłym alergicznym zapaleniu spojówek objawy trwają prawie cały rok, można je jedynie łagodzić. Zdarza się że ustępują one wraz z wiekiem, a odpowiednie leczenie bardzo ułatwia codzienne funkcjonowanie.

Leczenie alergicznego zapalenia spojówek jest bardzo ważne, ponieważ nieodpowiedna higiena i zaniedbanie może doprowadzić do owrzodzeń narządu wzroku, zakażeń bakteryjnych, ciężkich uszkodzeń rogówki a w najgorszych sytuacjach nawet utratą wzroku. W przypadku zaniedbania tego schorzenia, mogą rozwinąć się choroby współtowarzyszące takie jak astma lub alergia ze skłonnościami do anafilaksji.

Jak zapobiegać objawom alergicznego zapalenia spojówek

W celu zapobiegania występowania objawów alergicznego zapalenia spojówek, osoba chora powinna unikać kontaktu z alergenami. Jeżeli dotyczą one okresu pylenia istotne jest unikanie dłuższego przebywania na zewnątrz oraz ograniczenie wietrzenia mieszkania. W momentach wychodzenia na zewnątrz zaleca się noszenie okularów.

Jeżeli alergiczne zapalenie spojówek występuje w wyniku alergii na roztocza, ważne jest aby w mieszkaniu unikać dużej ilości koców, narzut oraz dywanów. Pościel powinno się prać co najmniej raz w miesiącu i często ją wietrzyć. Półki i szafki czyścić przy pomocy wilgotnych ścierek oraz specjalnych preparatów.