Spadź jest to pojawiająca się na drzewach lepka i słodka ciecz, którą nazywa się rosą miodową. Znajdziemy ją na liściach i młodych pędach drzew iglastych i liściastych, opanowanych przez pasożytujące na nich owady: mszyce oraz czerwce. Owady masowo obsiadają takie drzewo i wysysają z jego liści i pędów soki. Nadgryzając liście i gałązki powodują także, że część soku drzewnego wycieka na zewnątrz. Mszyce nie wykorzystują jednak wszystkich składników takiego soku roślinnego. Przyswajają głównie białka, natomiast nadmiar węglowodanów i innych składników odżywczych wydalają w postaci kropel, które z czasem gromadzą się na liściach. Pszczoły chętnie korzystają z tego słodkiego daru, szczególnie w czasie suchego lata, gdy brakuje im żywności. Oblatując takie drzewo zabierają także wyciekające z drzewa soki. W ulu zebrana przez pracowite pszczoły rosa miodowa jest oczyszczana, a następnie mieszana z enzymami i przerabiana na pyszny miód.
Składniki i ich proporcje w miodzie spadziowym, a także smak, zapach i kolor miodu zależą od rodzaju rośliny, z której spadź była pozyskiwana, a także od pory roku, a nawet od gatunku owada, który wyprodukował spadź. Generalnie możemy spotkać się z miodami ze spadzi z drzew iglastych, a także z drzew liściastych oraz z miodami mieszanymi: spadziowo-nektarowymi.
Najkorzystniejsze proporcje składników biologicznie czynnych ma miód ze spadzi drzew iglastych. W naszym kraju pozyskiwany jest najczęściej ze świerku, jodły, rzadziej z sosny, modrzewia, a sporadycznie także z tui. Miody z jodły powstają na przykład w Górach Świętokrzyskich, w rejonach górskich oraz na Roztoczu. Miód spadziowy ma od czterech do dziewięciu razy więcej biopierwiastków niż miód pozyskiwany z nektaru kwiatowego.
Miody spadziowe zawierają zatem:
W proces produkcji miodu spadziowego zaangażowane są wydzielane przesz pszczoły enzymy:
Miód spadziowy ze spadzi liściastej powstaje w wyniku odwiedzenia przez pszczoły opanowanych przez mszyce takich drzew jak akacja, buk, lipa, topola, wiąz, brzoza, klon, dąb, osika, jawor, wierzba, leszczyna, a w sadach czereśnia oraz śliwa.
Miód spadziowy, a szczególnie ten z drzew iglastych, uważany jest za miód dla koneserów. Jest mniej słodki niż inne miody, nieco ostry, czasem nawet znajdziemy w nim posmak goryczy. Może mieć także delikatne słone lub kwaśnawe nuty. Nie pachnie też specjalnie intensywnie, poczujemy zatem słaby zapach żywicy, korzeni lub orzecha. Smak, zapach i kolor zależą bowiem od rodzaju drzew, które odwiedziły pszczoły.
Miód ze spadzi z drzew iglastych ma naprawdę wiele kolorów. Może nam się trafić miód szarozielonkawy, brązowy, ciemnoszary, nawet smoliście czarny. Zwykle też wiosenny miód spadziowy jest nieco jaśniejszy od letniego. Najczęstsze w naszym kraju miody ze spadzi świerkowej są nawet ciemnozielone, ze względu na zawartość glonów, w tym zielenic w składzie. Sosnowe miody spadziowe mają barwę jasnobrązową. Miody z jodły są złociste, żółte lub brązowe, z lekko połyskującą powierzchnią. Miody spadziowe, gdy ulegają krystalizacji, stają się ciemnobrązowe z lekkim zielonkawym zabarwieniem. W zależności od tego, ile w miodzie znajdzie się melecytozy, miód spadziowy ulega szybszej lub wolniejszej krystalizacji, która czasem może trwać nawet kilka miesięcy.
Miód spadziowy - właściwości lecznicze
Miód ze spadzi iglastej ma wybitne właściwości lecznicze. Jest korzystny dla przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, układu krwionośnego, moczowego, odpornościowego, a także dla skóry. Ma właściwości bakteriobójcze, przeciwzapalne, regeneracyjne, rozkurczające oraz antybiotyczne. Spożywanie miodu spadziowego w celach zdrowotnych i leczniczych ma długą tradycję, a korzystne działanie na organizm zostało wielokrotnie potwierdzone.
Miód spadziowy, a szczególnie miód spadziowy z drzew iglastych:
Nieco mniej zasobny miód ze spadzi liściastej, nadal jest jednak znakomity w przypadku schorzeń układu pokarmowego, moczowego. Jest też znakomitym środkiem wzmacniającym odporność.