Miód spadziowy: właściwości zdrowotne i lecznicze

Miód spadziowy to ceniony i rzadki rodzaj miodu, produkowany przez pszczoły ze spadzi drzew iglastych oraz liściastych. Niełatwo go zdobyć, ponieważ pojawienie się spadzi jest nieprzewidywalne. Nigdy nie wiadomo, gdzie i kiedy znajdą ją pszczoły. Dlatego taki miód to rarytas. Miód spadziowy iglasty to jeden z miodów szlachetnych, nazywany królewskim albo papieskim. Zawiera znacznie więcej bioaktywnych składników, niż inne gatunki miodu, dlatego jest cenionym produktem wspierającym leczenie wielu schorzeń.

Miód spadziowy pszczoły wyrabiają ze spadzi. A czym właściwie jest spadź?

Spadź jest to pojawiająca się na drzewach lepka i słodka ciecz, którą nazywa się rosą miodową. Znajdziemy ją na liściach i młodych pędach drzew iglastych i liściastych, opanowanych przez pasożytujące na nich owady: mszyce oraz czerwce. Owady masowo obsiadają takie drzewo i wysysają z jego liści i pędów soki. Nadgryzając liście i gałązki powodują także, że część soku drzewnego wycieka na zewnątrz. Mszyce nie wykorzystują jednak wszystkich składników takiego soku roślinnego. Przyswajają głównie białka, natomiast nadmiar węglowodanów i innych składników odżywczych wydalają w postaci kropel, które z czasem gromadzą się na liściach. Pszczoły chętnie korzystają z tego słodkiego daru, szczególnie w czasie suchego lata, gdy brakuje im żywności. Oblatując takie drzewo zabierają także wyciekające z drzewa soki. W ulu zebrana przez pracowite pszczoły rosa miodowa jest oczyszczana, a następnie mieszana z enzymami i przerabiana na pyszny miód.

Miód spadziowy - z czego składa się ten rarytas?

Składniki i ich proporcje w miodzie spadziowym, a także smak, zapach i kolor miodu zależą od rodzaju rośliny, z której spadź była pozyskiwana, a także od pory roku, a nawet od gatunku owada, który wyprodukował spadź. Generalnie możemy spotkać się z miodami ze spadzi z drzew iglastych, a także z drzew liściastych oraz z miodami mieszanymi: spadziowo-nektarowymi.

Najkorzystniejsze proporcje składników biologicznie czynnych ma miód ze spadzi drzew iglastych. W naszym kraju pozyskiwany jest najczęściej ze świerku, jodły, rzadziej z sosny, modrzewia, a sporadycznie także z tui. Miody z jodły powstają na przykład w Górach Świętokrzyskich, w rejonach górskich oraz na Roztoczu. Miód spadziowy ma od czterech do dziewięciu razy więcej biopierwiastków niż miód pozyskiwany z nektaru kwiatowego.

Miody spadziowe zawierają zatem:

  • witaminy, w tym bogactwo witamin z grupy B
  • aminokwasy, wśród których znajdziemy m.in. alaninę, kwas asparaginowy, argininę, cysteinę, kwas glutaminowy, glicynę, histydynę, leucynę, lizynę, metioninę, tryptofan i inne
  • dobrze przyswajalne związki oraz mikro- i makroelementy, takie jak związki potasu, wapnia, sodu, miedzi, boru oraz żelazo, magnez, mangan czy fosfor i śladowe ilości innych ważnych dla organizmu pierwiastków
  • garbniki
  • żywice
  • cukry proste, w tym glukozę, fruktozę, bisacharydy, takie jak maltoza, galaktoza oraz trisacharydy, a wśród nich rafinozę i dekstrynę. Najwięcej w naszym miodzie spadziowym jest melecytozy, zwanej cukrem modrzewiowym.

W proces produkcji miodu spadziowego zaangażowane są wydzielane przesz pszczoły enzymy:

  • β-fruktofuranozydaza (sacharaza, inwertaza)
  • χ-glukozydaza (maltaza)
  • amylaza (diastaza)
  • katalaza
  • fosfataza
  • oksydaza glukozowa

Miód spadziowy ze spadzi liściastej powstaje w wyniku odwiedzenia przez pszczoły opanowanych przez mszyce takich drzew jak akacja, buk, lipa, topola, wiąz, brzoza, klon, dąb, osika, jawor, wierzba, leszczyna, a w sadach czereśnia oraz śliwa.

Miód spadziowy - jaki ma kolor, zapach i smak

Miód spadziowy, a szczególnie ten z drzew iglastych, uważany jest za miód dla koneserów. Jest mniej słodki niż inne miody, nieco ostry, czasem nawet znajdziemy w nim posmak goryczy. Może mieć także delikatne słone lub kwaśnawe nuty. Nie pachnie też specjalnie intensywnie, poczujemy zatem słaby zapach żywicy, korzeni lub orzecha. Smak, zapach i kolor zależą bowiem od rodzaju drzew, które odwiedziły pszczoły.

Miód ze spadzi z drzew iglastych ma naprawdę wiele kolorów. Może nam się trafić miód szarozielonkawy, brązowy, ciemnoszary, nawet smoliście czarny. Zwykle też wiosenny miód spadziowy jest nieco jaśniejszy od letniego. Najczęstsze w naszym kraju miody ze spadzi świerkowej są nawet ciemnozielone, ze względu na zawartość glonów, w tym zielenic w składzie. Sosnowe miody spadziowe mają barwę jasnobrązową. Miody z jodły są złociste, żółte lub brązowe, z lekko połyskującą powierzchnią. Miody spadziowe, gdy ulegają krystalizacji, stają się ciemnobrązowe z lekkim zielonkawym zabarwieniem. W zależności od tego, ile w miodzie znajdzie się melecytozy, miód spadziowy ulega szybszej lub wolniejszej krystalizacji, która czasem może trwać nawet kilka miesięcy.

Zobacz wideo

Miód spadziowy - właściwości lecznicze

Miód ze spadzi iglastej ma wybitne właściwości lecznicze. Jest korzystny dla przewodu pokarmowego, dróg oddechowych, układu krwionośnego, moczowego, odpornościowego, a także dla skóry. Ma właściwości bakteriobójcze, przeciwzapalne, regeneracyjne, rozkurczające oraz antybiotyczne. Spożywanie miodu spadziowego w celach zdrowotnych i leczniczych ma długą tradycję, a korzystne działanie na organizm zostało wielokrotnie potwierdzone.

Miód spadziowy, a szczególnie miód spadziowy z drzew iglastych:

  • Ma dobroczynny wpływ na układ oddechowy, co związane jest z obecnością olejków eterycznych, substancji żywicznych oraz biopierwiastków, dlatego pomaga przy zapaleniach płuc, przy gruźlicy, astmie, zapaleniu oskrzeli, a także przy przeziębianiach, uciążliwym kaszlu, zapaleniu gardła i dolnych dróg oddechowych.
  • Pomaga w schorzeniach układu sercowo-naczyniowego, w tym m.in. przy zakrzepowym zapaleniu żył i miażdżycy. Łagodzi dolegliwości związane z hemoroidami.
  • Wpływa korzystnie na układ pokarmowy. Reguluje przemianę materii, działa hamująco przy biegunkach oraz łagodnie przeczyszcza przy zaparciach. Miód spadziowy poleca się także przy zapaleniach żołądka i jelit.
  • Dobrze działa na układ moczowy. Wspiera leczenie kamicy nerkowej, zwalcza zapalenia, szczególnie w przypadku takich schorzeń jak zapalenie nerek, zapalenie gruczołu krokowego i zapalenie pęcherza moczowego.
  • Dobrze jest jeść miód spadziowy w przypadku borykania się z reumatyzmem.
  • Miód spadziowy ze względu na właściwości antybakteryjne i regeneracyjne leczy schorzenia skórne, oczyszcza rany, zwalcza bakterie w przypadku ropni czy czyraków, przyspiesza gojenie się uszkodzonej skóry.
  • Warto jeść miód spadziowy przy nerwicach czy w stanach napięcia psychicznego i fizycznego oraz w stanach chronicznego zmęczenia i osłabienia.
  • Miód spadziowy polecany jest także w okresie rekonwalescencji po cięższych chorobach lub operacjach, pomaga przy anemii i awitaminozie.

Nieco mniej zasobny miód ze spadzi liściastej, nadal jest jednak znakomity w przypadku schorzeń układu pokarmowego, moczowego. Jest też znakomitym środkiem wzmacniającym odporność.

Więcej o: