Limfadenopatia (powiększenie węzłów chłonnych): przyczyny i objawy

Limfadenopatia jest to medyczne określenie na powiększenie węzłów chłonnych. Zdarza się dość często i bywa objawem infekcji bakteryjnych czy też wirusowych. Mija zazwyczaj po kilku dniach. Jeżeli jednak ten stan utrzymuje się dłużej, należy poradzić się lekarza.

Limfadenopatia - co to takiego?

Limfadenopatia (łac. lymphadenopathia) to - inaczej mówiąc - powiększenie węzłów chłonnych spowodowane odpowiedzią antygenową organizmu, czyli reakcją systemu immunologicznego na zagrożenie. Oznacza, że w pobliżu toczy się jakiś stan zapalny.

Węzły chłonne są częścią układu limfatycznego (chłonnego), który ma za zadanie rozprowadzać limfę, czyli płyn ustrojowy po organizmie oraz stanowi ważny element naszej ochrony immunologicznej. Układ limfatyczny zbudowany jest więc z węzłów oraz z naczyń, którymi przemieszcza się  limfa, czyli chłonka, filtrowana przedtem w węzłach chłonnych. W tychże węzłach wytwarzane są także limfocyty, czyli komórki układu odpornościowego, wchodzące w skład leukocytów - białych ciałek krwi, których rola polega na zwalczaniu atakujących mikroorganizmów chorobotwórczych oraz komórek nowotworowych.

Węzły chłonne, których jest kilkaset, znajdziemy w wielu miejscach w organizmie, rozmieszczone są przy tym najczęściej grupami w newralgicznych miejscach. Dzielą się na węzły powierzchowne oraz węzły głębokie. Niektóre z nich znajdują się tuż pod skórą i łatwo je wyczuć dłonią, inne z kolei leżą w pobliżu większych narządów wewnętrznych. Wyczuwalne pod skórą są zatem grupy węzłów chłonnych zlokalizowane na szyi, nad obojczykami, następnie pod pachą oraz węzły pachwinowe. Mamy też węzły chłonne pod kolanami i w zgięciu rąk. Pozostałe węzły chłonne znajdują się w klatce piersiowej oraz w jamie brzusznej.

Zwykle pojedynczy węzeł chłonny jest niewielki, największe mają nie więcej niż 1 cm średnicy i kształtem przypominają fasolę. Zbudowane są z tkanki limfatycznej. Do powiększenia się węzłów chłonnych dochodzi w momencie, gdy zaczynają produkować większe ilości limfocytów. Oznacza to, że w pobliżu znajduje się jakieś ognisko zapalne. O powiększeniu węzła chłonnego mówimy, gdy jego średnica przekracza 1 cm, a w przypadku węzłów pod pachą - 1,5 cm. Przy powiększeniu się jednego węzła chłonnego mówimy o  limfadenopatii zlokalizowanej, natomiast większa liczba powiększonych węzłów oznacza limfadenopatię uogólnioną.

Limfadenopatia - objawy

Sami możemy wyczuć powiększone węzły chłonne na przykład po pachą. Aby to zrobić, łączymy razem trzy palce i uciskamy lekko skórę. Wyczujemy wtedy niewielkie zgrubienia, jakby ziarnka grochu. Węzły chłonne powinny być lekko ruchome i bezbolesne. W przypadku, gdy toczy się w naszym organizmie jakiś proces zapalny, węzły chłonne, które są zaangażowane w walkę, robią się większe, mogą też stać się bolesne, a skóra wokół zaczerwieniona. Nieruchomy i powiększony węzeł także jest powodem do niepokoju. Wszystkie te objawy powinien jednak zdiagnozować lekarz, który przeprowadzi odpowiednie badania dodatkowe. Sami nie zadręczajmy się za wcześnie. Może to być zwykła infekcja, taka jak przeziębienie. Po kilku dniach powrócimy do normy

Dopiero, gdy węzły chłonne są większe niż 2 cm, bolesne, towarzyszy temu wysoka gorączka, powyżej 38 stopni i duży spadek masy ciała w ciągu ostatnich sześciu miesięcy, wizyta u lekarza staje się sprawą pilną. W niektórych przypadkach węzły chłonne stają się twarde i nieruchome, co także powinno nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u lekarza. Inne niepokojące objawy to: nocne poty, skłonność do krwawień i siniaków, znaczne osłabienie.

Limfadenopatia - przyczyny

Najczęściej do powiększenia się węzłów chłonnych dochodzi przy infekcjach bakteryjnych i wirusowych. Także zakażenia grzybiczne i pasożytnicze skutkują bolesnym powiększeniem węzłów. Często towarzyszy temu obrzęk oraz zaczerwienienie skóry w sąsiedztwie. Limfadenopatia związana jest także z niektórymi chorobami niezakaźnymi, w tym z nowotworami, takimi jak  chłoniak czy też białaczka.

Jeden z powszechnych mitów mówi, że sok z buraka zapobiega białaczce. Jakie działanie ma sok buraka, komu pomaga, a kto powinie go unikać - o tym mówi nasz film.

Choroby, którym towarzyszy powiększenie węzłów chłonnych to m.in.:

• odra, różyczka, mononukleoza zakaźna, HIV/AIDS, cytomegalia, opryszczka, ospa wietrzna, półpasiec, wirusowe zapalenie wątroby i inne choroby wirusowe
• szkarlatyna, angina, kiła, gruźlica, zakażenia skórne i inne choroby bakteryjne
• choroba kociego pazura, riketsjoza, toksoplazmoza, tularemia i inne choroby roznoszone przez zwierzęta
• histoplazmoza, blaskomykoza (choroba Gilchrista), kokcydioidomikoza - choroby grzybiczne
• choroby autoimmunologiczne, w tym toczeń rumieniowaty układowy, reumatoidalne zapalenie stawów
• nowotwory, przede wszystkim białaczki i chłoniaki, przerzuty raka
• choroby metaboliczne, takie jak choroba Fabry'ego, Gauchera
• sarkoidoza

Limfadenopatia - leczenie

Powiększone węzły chłonne mówią nam o toczącej się w organizmie chorobie, która może należeć do lżejszych, takich jak zwykłe przeziębienie lub inna lekka infekcja i przejść po kilku dniach, albo o poważniejszym stanie. W przypadku zakażeń bakteryjnych podaje się zazwyczaj antybiotyki, co szybko poprawia stan węzłów chłonnych. Poważniejsze objawy wymagają zrobienia dodatkowych badań, takich jak badania krwi, USG jamy brzusznej, RTG, tomografia komputerowa i inne.