Ch³oniaki (³ac. lymphoma) to nowotwory, które s± spowodowane nieprawid³owym rozrostem komórek uk³adu ch³onnego (limfatycznego). Uk³ad ch³onny jest zbudowany z naczyñ limfatycznych, wêz³ów ch³onnych, grudek ch³onnych, grasicy, migda³ków i ¶ledziony. Przewodami uk³adu limfatycznego p³ynie limfa, czyli ch³onka. Uk³ad limfatyczny ma za zadanie wspieraæ funkcjonowanie uk³adu immunologicznego, krwiono¶nego i pokarmowego.
Wszystkie ch³oniaki to nowotwory z³o¶liwe. Maj± wiele rodzajów i niecharakterystyczne objawy. Najczêstszym wczesnym objawem ch³oniaka s± powiêkszone wêz³y ch³onne. Mog± one byæ ³atwo wyczuwalne i widoczne, czasem jednak nowotwór atakuje te w jamie brzusznej lub klatce piersiowej.
Do³±cz do Zdrowia na Facebooku!
Choroba mo¿e przybraæ postaæ przewlek³± lub ostr±. Ch³oniaki przewlek³e rozwijaj± siê d³ugo i d³ugo nie wymagaj± leczenia, jednak ich ca³kowite pozbycie siê nie jest w wiêkszo¶ci przypadków mo¿liwe. Ch³oniaki agresywne rozwijaj± siê b³yskawicznie i wymagaj± jak najszybszej interwencji lekarskiej, ale - paradoksalnie - mo¿na je wyleczyæ raz na zawsze.
Podstawowy podzia³ ch³oniaków to rozró¿nienie na ziarnicê z³o¶liw± (ch³oniak Hodgkina, o którym wiêcej tutaj) oraz ch³oniaki nieziarnicze (wiêcej informacji tu). Ch³oniaki nieziarnicze dziel± siê na ch³oniaki B-komórkowe oraz ch³oniaki T/NK-komórkowe. Do ch³oniaków B-komórkowych nale¿±:
Ch³oniaki T/NK-komórkowe to:
Pierwsze objawy ch³oniaka s± niecharakterystyczne, czêsto przypominaj± zwyk³e przeziêbienie. Ogólne, wczesne objawy ch³oniaka to:
Niektórym typom ch³oniaka towarzyszy tak¿e ¶wi±d skóry. Rozwój choroby mo¿e prowadziæ do wodobrzusza, niedokrwisto¶ci, znacznego spadku odporno¶ci czy obrzêku nóg.
Jak widaæ, powy¿sze objawy mog± byæ symptomem innych, bardziej prozaicznych schorzeñ. Je¶li jednak utrzymuj± siê d³u¿ej ni¿ dwa tygodnie, nale¿y udaæ siê do lekarza. Wêz³y ch³onne powiêkszone przez kilkana¶cie dni, oporne na leki przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, s± powodem do niepokoju.
Przeczytaj: POWIÊKSZONE WÊZ£Y CH£ONNE: nie panikuj, dzia³aj. Szybko!
Dok³adne przyczyny powstawania ch³oniaków nie s± znane. Wyró¿nia siê jednak czynniki ryzyka, które mog± sprzyjaæ pojawianiu siê tego nowotworu. Mo¿liwe przyczyny powstawania ch³oniaków to:
Zdiagnozowanie ch³oniaka polega przede wszystkim na pobraniu wêz³a ch³onnego lub wycinka z nacieków narz±dowych do analizy. W du¿ej liczbie przypadków wykonuje siê tak¿e morfologiê krwi i szpiku kostnego - badania maj± na celu sprawdzenie, czy ch³oniak rozprzestrzeni³ siê do szpiku. Aby oceniæ zaawansowanie choroby, wykonuje siê badania rentgenowskie, ultrasonografiê (USG), tomografiê komputerow±, scyntygrafiê ko¶æca czy rezonans magnetyczny. Metody diagnostyki zale¿± od rodzaju choroby.
Ch³oniaki leczy siê przede wszystkim chemioterapi± i radioterapi±. Odpowiednio wcze¶nie wykryty ch³oniak Hodgkina jest wyleczalny w prawie 90-95 proc; ch³oniaki nieziarnicze udaje siê wyleczyæ ca³kowicie w 40-70 procentach, zale¿nie od podtypu nowotworu.