Zespół nerczycowy (ZN) to zespół objawów klinicznych i biochemicznych, związanych z utratą białka, przede wszystkim albumin, wraz z moczem, w takiej ilości, że organizm nie jest w stanie już tego zrekompensować. Do takiej sytuacji dochodzi głównie z powodu nadmiernej przepuszczalności błony filtracyjnej kłębuszka nerkowego. Powodem jest wrodzona wada budowy błony filtracyjnej lub uszkodzenie nerek w wyniku choroby.
Wśród objawów zespołu nerczycowego znajdują się:
Zespół nerczycowy ma dwie postacie:
Wrodzony zespół nerczycowy powodowany jest chorobą Fabry'ego, zespołem Alporta oraz zespołem nerczycowym typu fińskiego. Wśród przyczyn zespołu nerczycowego znajdują się także: reakcja organizmu na niesteroidowe leki przeciwzapalne, heroinę, jad owadów i węży.
W celach diagnostycznych bada się czynności nerek. Konieczne jest wykonanie badanie ogólnego moczu oraz analiza krwi. W celu potwierdzenia diagnozy wykonuje się ponadto badanie histologiczne wycinka nerki (biopsja nerki).
W badaniach laboratoryjnych na zespół nerczycowy wskazują: niskie stężenie albumin i wapnia, wysokie stężenie cholesterolu i trójglicerydów, wysokie OB, niedokrwistość (anemia).
Leczenie oznacza, przede wszystkim, zajęcie się chorobami, które leżą u źródeł zespołu nerczycowego. Wyleczyć zespół nerczycowy można tylko, gdy choroba jest spowodowana schorzeniami poddającymi się terapii. Niezależnie od leczenia chorób podstawowych, pomoc choremu polega na zwalczaniu objawów, takich jak obrzęki i białkomocz. Stosuje się, na przykład, leki moczopędne, aby zmniejszyć obrzęki, a także leki zmniejszające utratę białka z organizmu. Zdarza się także samoistna remisja.
Zespół nerczycowy jest chorobą wymagającą intensywnej terapii, nie wolno go lekceważyć. Ponadto pomocne jest stosowanie odpowiedniej diety, zawierającej pełnowartościowe białka i mało tłuszczu, oraz ograniczyć ilość zjadanego w pożywieniu sodu (soli kuchennej).
Nieleczony zespół nerczycowy prowadzi do powikłań. Zaburzenia odżywiania i niedobory białkowe prowadzą do pojawienia się takich objawów jak: łamliwość paznokci i włosów oraz łysienie. U dzieci obserwuje się opóźnienie wzrostu. Ponadto zespół nerczycowy prowadzi do ogólnego osłabienia pojawienia się bólu mięśni, a także do zapalenie otrzewnej oraz zakrzepicy żył głębokich.