Cichy zabójca, tak bywa czasem nazywane zakrzepowe zapalenie żył głębokich, niemal co roku atakuje prawie 100 tysięcy osób w Polsce. Charakterystyczne dla choroby zatory pojawiają się przede wszystkim w żyłach kończyn dolnych, ale nieprawidłowości równie dobrze mogą pojawić się wszędzie, np. w obrębie kończyn górnych, pachwinach czy miednicy. Mimo że sam zakrzep nie jest niebezpieczny, to problemy zaczynają się w sytuacji, gdy skrzep się oderwie i zacznie krążyć po organizmie. Jeśli dotrze do tętnicy może doprowadzić do śmierci pacjenta. W zależności od tego, gdzie utworzyła się skrzeplina medycyna wyróżnia trzy podstawowe rodzaje zakrzepicy:
- dystalna – to najczęściej diagnozowany rodzaj zakrzepicy, w tym przypadku skrzepy pojawiają się w naczyniach krwionośnych biegnących przez łydki, zazwyczaj nie prowadzi do powstawania zatorów płucnych,
- proksymalna – w jej przebiegu zator może pojawić się w żyle podkolanowej, żyle udowej, biodrowej oraz żyle głównej dolnej; może prowadzić do zatorowości płucnej,
- obrzęk bolesny – to ostra postać zakrzepicy żylnej, schorzenie wywołuje szereg bolesnych i bardzo nieprzyjemnych dolegliwości.
Warto pamiętać, że zakrzepica może rozwinąć się praktycznie u każdego bez względu na wiek. Jednak wiek nie jest tu bez znaczenia. Wraz z upływem czasu, ściany żył stają się grubsze i mniej elastyczne, co przyczynia się tworzeniu się zakrzepów. Dlatego też schorzenie bardzo często rozpoznawane jest u osób po 60. roku życia. Najczęściej jednak dotyczy osób, które np. wskutek zabiegu operacyjnego długo pozostawały unieruchomione. To także przypadłość charakterystyczna dla osób wykonują prace wymagającą wielogodzinnego stania lub siedzenia. Niekiedy do rozwoju zakrzepicy dochodzi wskutek długiej podróży samochodem lub samolotem.
Tworzeniu się zakrzepicy sprzyja także:
- otyłość,
- nowotwory,
- choroby układu krążenia,
- reumatyzm,
- przyjmowanie antykoncepcji hormonalnej.
Czasem jednak – dotyczy to przede wszystkim osób młodych – zakrzepicę fundujemy sobie sami. Zbyt ciasne ubrania sprawiają, że krew nie może swobodnie krążyć, to samo dzieje się, gdy zakładamy nogę na nogę (kończy się nie tylko drętwieniem kończyn, ale i powstawaniem zmian w żyłach i naczyniach krwionośnych). Zakrzepica znacznie częściej dotyka też osoby, które unikają aktywności fizycznej, palą papierosy, często sięgają po alkohol, są odwodnione, a ich dieta obfituje cukier i tłuszcz.
Zakrzepica – objawy
Niestety u większości chorych zakrzepica nie daje żadnych objawów, jeśli zaczynają pojawiać się jakieś zmiany to zazwyczaj chorzy nie zwracają na nie większej uwagi. Wbrew obiegowej opinii pojawienie się żylaków nie jest objawem zakrzepicy, gdyż ta dotyczy żył głębokich, żylaki zaś to schorzenie naczyń powierzchniowych. Najbardziej charakterystycznymi objawów zakrzepicy jest ból nóg, który pojawia się podczas chodzenia lub stania. Dodatkowo u chorych pojawiają się obrzęki, najczęściej w obrębie kostek lub ud. Podczas dotyku zajętej żyły osoba chora na zakrzepicę żył odczuwa stwardnienie żył, ból oraz ciepło. Skóra wokół zajętego miejsca jest napięta, gładka, zaczerwieniona, a niekiedy nawet sina.
Warto pamiętać, że zakrzepica żył głębokich nie ogranicza się tylko do zmian skórnych i bólu w obrębie zajętej żyły. Bardzo często schorzenie wywołuje gorączkę lub stan podgorączkowy. Dowodem na to, że w organizmie tworzą się skrzepliny jest także przyśpieszone tętno, czyli tachykardia. W przypadku osób z zakrzepicą, spowodowana jest postępującym stanem zapalnym. Niestety ten zestaw dolegliwości pojawia się jedynie u połowy chorych, pozostali zazwyczaj dowiadują się o zakrzepicy dopiero wtedy, gdy dojdzie do zatorowości płucnej.
W takich przypadkach zakrzepica wywołuje duszności, ból w klatce piersiowej, krwioplucie. Jeśli choroba ma ostry przebieg może dojść do zatrzymania krążenia, co może prowadzić do śmierci.
Trzeba jednak podkreślić, że nie każdy obrzęk i ból nóg musi być objawem zakrzepicy. Opuchlizna może towarzyszyć, np. żylakom, nadciśnieniu tętniczemu, niewydolności krążeniowej.
Zakrzepica żył głębokich – diagnoza
Każdy, kto zaobserwuje u siebie tego rodzaju dolegliwości powinien jak najszybciej skonsultować się z lekarzem. Specjalista po dokładnym wywiadzie z pacjentem zleci wykonanie badania poziomu d-dimerów (związki pojawiają się w sytuacji gdy dojdzie do rozpadu skrzepliny), angiografii żył (pozwala ocenić czy żyły są drożne i czy krew może swobodnie przez nie przepływać) oraz USG. Dopiero z kompletem wyników będzie mógł jednoznacznie stwierdzić czy przyczyną problemów jest zakrzepica żył głębokich i wprowadzić odpowiednie leczenie.
Zakrzepica żył głębokich – leczenie
W leczeniu zakrzepicy żył głębokich najczęściej sięga się po farmakologię. Ogromna większość chorych przyjmuje zastrzyki z heparyny oraz doustnie środki przeciwzakrzepowe. Dodatkowo przyjmują preparaty o działaniu przeciwzapalnym i przeciwbólowym. Zaleca się także, aby chorzy nosili specjalne rajstopy i pończochy uciskowe.
To również może cię zainteresować:
