Stan przedzawałowy pojawia się, gdy do serca nie jest dostarczana odpowiednia ilość krwi, a z nią również tlenu. Wówczas serce nie może funkcjonować prawidłowo, w związku z czym może dojść do stopniowego obumierania oraz martwicy mięśnia sercowego.
Stan przedzawałowy - objawy
Stan poprzedzający zawał serca objawia się zazwyczaj charakterystycznymi dolegliwościami, wśród których najbardziej znaczący jest ból w klatce piersiowej (w jej lewej lub środkowej części). Pacjenci opisują ból tego typu jako ściskający, duszący, piekący, rozlewający się, a nieraz rwący, połączony z uczuciem napierania na okolice mostka. Dolegliwości bólowe utrzymują się dłuższy czas i mogą być na tyle silne, że utrudniają przede wszystkim wysiłek fizyczny, ale również codzienne funkcjonowanie. Oprócz bólu w klatce piersiowej charakterystyczne objawy stanu przedzawałowego to:
- Duszności
- Zawroty głowy
- Pogorszenie samopoczucia
- Uczucie zmęczenia
- Poczucie strachu, lęku
- Nudności
- Ból brzucha
- Nadmierna potliwość
- Ból w obszarze pleców, ramion, szyi oraz żuchwy.
Zazwyczaj objawy pojawiają się w momentach, gdy serce zmuszone jest do wytężonej pracy, czyli na przykład w chwilach stresu, po wyjściu na zimno, po bardzo obfitym posiłku albo po intensywnym wysiłku fizycznym. Rzadko dolegliwości występują, gdy pacjent jest w stanie spoczynku.
Objawy mogą się różnić w zależności od płci. U kobiet stan przedzawałowy jest trudniejszy do zdiagnozowania, ponieważ jego objawy są mylone z objawami innych problemów zdrowotnych. Częste nietypowe objawy, jakie występują u kobiet to między innymi:
- Ból mięśni, czasami połączony z bezwładnością górnych kończyn
- Pieczenie przypominające zgagę
- Ból o lokalizacji, którą trudno jednoznacznie określić.
Poza tym, występują typowe objawy, czyli nudności, duszności oraz uczucie ogólnego osłabienia i zmęczenia.
Jak rozpoznać stan przedzawałowy i zawał?
Objawy stanu przedzawałowego oraz zawału są właściwie takie same, ponieważ mają tę samą przyczynę, czyli ograniczenie przepływu krwi przez naczynia krwionośne. W przypadku zawału przepływ krwi jest całkowicie zablokowany, co powoduje występowanie silniejszych i bardziej gwałtownych objawów. Niemniej jednak, nie ma możliwości odróżnienia zawału od stanu przedzawałowego jedynie na podstawie obserwacji dolegliwości i zawsze konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań. Z tego względu, w każdym przypadku, gdy wystąpi ból w klatce piersiowej albo inne niepokojące dolegliwości, należy zgłosić się do lekarza i wykonać podstawowe badania.
Stan przedzawałowy - leczenie
Jeżeli zauważone zostaną jakiekolwiek niepokojące objawy, które mogą świadczyć o stanie przedzawałowym, konieczna jest jak najszybsza wizyta u lekarza i przeprowadzenie kompleksowej diagnostyki. W sytuacji, gdy wystąpią dolegliwości mogące świadczyć o problemach z sercem, warto na początku zmierzyć ciśnienie krwi, a jeżeli ból w klatce piersiowej jest silny, natychmiast wezwać pogotowie ratunkowe. Podstawowe badania, które pozwalają na stwierdzenie stanu zawałowego to:
- EKG serca
- Echo serca
- Pomiar stężenia troponin.
Czasami wykonuje się również koronarografię, czyli badanie pozwalające na zobrazowanie stanu tętnic wieńcowych. Podczas zabiegu, jeżeli stwierdzi się zwężenie naczyń krwionośnych, umieszcza się w nich stent poprawiający przepływ krwi.
Stan przedzawałowy należy traktować jako ostrzeżenie przed zawałem serca, gdyż jest on oznaką znacznego zwężenia naczyń krwionośnych spowodowanego miażdżycą. Jest to choroba, którą należy leczyć, ponieważ nieleczona może prowadzić do powstania nieodwracalnych zmian w układzie krwionośnym, co skutkuje zawałem serca. Oprócz leczenia miażdżycy ważna jest zmiana stylu życia i odżywiania. Należy przede wszystkim zwiększyć poziom aktywności fizycznej oraz zmniejszyć ilość spożywanych tłuszczów zwierzęcych oraz soli. W diecie powinno znaleźć się natomiast dużo warzyw i owoców, a także ryb, które zawierają zdrowe dla układu krwionośnego nienasycone kwasy tłuszczowe. W większości przypadków pacjentom zaleca się również przyjmowanie odpowiednich leków. Terapia powinna być przeprowadzana pod stałą kontrolą lekarza, nie należy na własną rękę zmieniać dawki ani rodzaju leków.
