Szafran (łac. Crocus sativus) to roślina znana już w starożytności, naturalnie występowała w południowo-zachodniej Azji, a jej uprawę zapoczątkowali Grecy. Obecnie szafran nie rośnie w stanie dzikim, ale uprawiany jest w wielu krajach Europy i Azji, od Hiszpanii i Włoch po Azerbejdżan i Chiny. To niewielki, jasno fioletowy kwiatek z trzema żółtymi znamionami na słupku. To właśnie te znamiona są surowcem roślinnym pozyskiwanym z szafranu, nic więc dziwnego, że jest on bardzo drogi. Nie dość, że należy znamiona zbierać ręcznie, a okres kwitnienia jest bardzo krótki, to jeszcze jest to surowiec bardzo mało wydajny - na 1 kilogram sproszkowanego szafranu należy zebrać znamiona z około 170 tysięcy kwiatów.
Szafran - przyprawa
Ze względu na smak, zapach i kolor szafran jest bardzo pożądaną przyprawą w kuchniach prawie całego świata. Włoskie risotto, hiszpańska paella, kornwalijskie bułeczki, irański kebab, czy marokańska kefta obowiązkowo przyprawiane są szafranem. Przyprawę tę wykorzystuje się również w cukiernictwie i produkcji alkoholi.
Szafran - co się w nim znajduje
W szafranie znaleziono następujące substancje:
- krocynę - zapewniającą charakterystyczny kolor szafranu
- gorycz pikrokrocyna - powodującą jego gorzki smak
- safranal - odpowiedzialny za zapach
A także: witaminy A, B6, C, tiaminę, ryboflawinę, niacynę i kwas foliowy, kwasy tłuszczowe, mikroelementy, przeciwutleniacze.
Szafran jako roślina lecznicza
Od wieków medycyna naturalna ceni lecznicze właściwości szafranu. Stosowano go w leczeniu między innymi rozstroju żołądka, czarnej ospy, szkarlatyny, odry i chorób serca.
- Szafran na melancholię
Krocyna zawarta w szafranie podnosi poziom serotoniny i dopaminy (tak zwanych hormonów szczęścia) w układzie nerwowym, dzięki temu zmniejsza objawy depresji, takie jak przygnębienie i apatia. Zastosowanie szafranu pozwala też pozbyć się lęków i zmniejszyć napięcia nerwowe.
- Szafran na serce
Współczesna badania dowiodły, że szafran reguluje poziom cholesterolu, wspomaga przepływy i stabilizuje ciśnienie krwi. Dlatego może zapobiegać chorobom układu krążenia.
- Szafran na niepłodność mężczyzn
Antyoksydanty z szafranu likwidują wolne rodniki odpowiedzialne za uszkodzenia plemników, dlatego szafran jest polecany mężczyznom w leczeniu niepłodności.
- Szafran na wrzody żołądka
Te same przeciwutleniacze są również wykorzystywane w leczeniu wrzodów żołądka, a ponadto szafran jest naturalnym środkiem rozkurczowym, pobudzającym apetyt i wspomagającym trawienie, więc świetnie się sprawdza w leczeniu innych dolegliwości przewodu pokarmowego.
Ponadto wiele testów pokazało wpływ szafranu na opóźnienie starzenia się organizmu oraz zmniejszenie ryzyka wystąpienia raka poprzez hamowanie produkcji kwasów nukleinowych.
Nie ma przeciwwskazań do stosowania szafranu, bo ewentualne niepożądane działania może spowodować olbrzymia (a co za tym idzie - bardzo droga) dawka tej przyprawy.
Barwienie szafranem
Przez wieki szafran używany był jako barwnik do tkanin. Do tej pory w Indiach i Chinach mnisi farbują swoje szaty przy pomocy szafranu. Stosując szafran można uzyskać różne odcienie kolorów: żółtego, pomarańczowego po ciemnobrązowy.
Szafran można kupić w formie proszku lub suszonych nitek. Jednak przy zakupie należy bardzo uważać, ponieważ fałszerze usiłują podrobić szafran za pomocą innych substancji takich jak kurkuma czy krokosz.
To także może cię zainteresować:
- Rozmaryn - aromatyczna przyprawa, ozdobna roślina czy może ziele o wielu właściwościach leczniczych?
- Nimi pachną nie tylko święta. 5 rozgrzewających przypraw na chłodniejsze dni - jak działają?
- Majeranek - smaczny, przeciwzapalny, antybakteryjny. Jakie wartości odżywcze i właściwości zdrowotne ma majeranek?
