Urostomia to ogólne określenie wszystkich stomii, których zadaniem jest odprowadzenie moczu z organizmu wtedy, gdy jego odpływ drogami fizjologicznymi nie jest możliwy z powodu choroby, bądź urazu. W zależności od przyczyny, a także zaawansowania problemu, urostomię wyprowadza się czasowo lub definitywnie.
Sytuacja, gdy mocz nie może odpływać z nerek, zagraża życiu.
Mikcja, czyli oddawanie moczu, jest niezwykle ważna dla ludzkiego organizmu. Mocznik, czyli przekształcony przez wątrobę amoniak (produkt przemiany białek), to w dużym stężeniu (w stężeniu 100 mg/dl) substancja toksyczna, a pozbywamy się jej właśnie podczas mikcji. Nerki pracują nieprzerwanie całą dobę, by oczyścić naszą krew i umożliwić organizmowi normalne funkcjonowanie. Jeśli jednak mocz, produkt ich pracy, zalega, nie dość, że cały ten wysiłek idzie na marne. W krótkim czasie może dojść do pęknięcia pęcherza, niewydolności nerek, ogólnego zatrucia i śmierci.
Każde zatrzymanie moczu, choćby z powodu kamicy, jest sytuacją bardzo groźną i konieczne jest znalezienie szybkiego sposobu odprowadzenia moczu z organizmu. W zależności od przyczyny czasem pacjentom może pomóc farmakologia, samocewnikowanie przez pacjenta, drobny zabieg chirurgiczny... Bywa jednak i tak, że trzeba wyłonić urostomię.
Przetokę moczowo-skórną wykonuje sie różnymi metodami, w zależności od tego na jakiej wysokości jest potrzebna (czy ze skórą mają być od razu połączone nerki, moczowody czy pęcherz moczowy, np. w związku z problemem w cewce moczowej). Czasem wyłania się urostomię przez założenie cewnika do pęcherza przez powłoki brzuszne. Kiedy indziej na zewnątrz wyprowadza się moczowód lub zakłada do niego cewnik, a także zakłada dren bezpośrednio do nerki.
Najczęściej powodem wyłonienia stomii z układu moczowego są:
Urostomie wytwarzane są metodą nakłucia przezskórnego (cystostomia i nefrostomia) i operacyjnie. Te pierwsze zazwyczaj wyłaniane są czasowo. Przetoki wyłaniane operacyjnie dzielą się na otwarte (nie zapewniają trzymania moczu) oraz stomie szczelne lub kontynentne, zapewniające trzymanie moczu.
Prawidłowo wyłoniona i pielęgnowana urostomia ma różowoczerwony kolor, jest okrągła i wystaje około 1-3 cm ponad powierzchnię skóry brzucha. Ponieważ nie jest unerwiona, jej dotykanie nie boli i nie powinno dawać innego dyskomfortu. Jest lekko wilgotna, bo wydala odpowiednią treść (mocz, śluz), Skóra wokół otworu stomijnego wyglądać jak w innych miejscach na brzuchu.
Jeśli coś w wyglądzie stomii lub wydalanego moczu zmienia się, należy szybko skontaktować się z pielęgniarką stomijną lub lekarzem.
Częste powikłania urostomii to:
Dla wielu chorych największą trudność stanowi zaakceptowanie sytuacji. Nie dość, że niejednokrotnie zmagają się z ciężką chorobą, odczuwają wstyd, dyskomfort i lęk przed zamoczeniem ubrania czy nieświeżym zapachem. Stałe noszenie worka na mocz wydaje się kłopotliwe i krępujące.Tymczasem dobrze dobrany i właściwie obsługiwany sprzęt stomijny zapewnia normalne funkcjonowanie.
Dobry sprzęt urostomijny jest:
Mocz drażni skórę, więc worki muszą być dopasowane do rozmiaru stomii i szczelnie przylegać do skóry. Szczególnej pielęgnacji wymaga urostomia zrobiona z wykorzystaniem wstawki jelitowej – z takiej stomii wydobywa się dodatkowo śluz, który zagęszcza mocz i działa jeszcze bardziej drażniąco na skórę.
Wiele osób ze stomią szuka informacji na temat odpowiedniej diety, tymczasem ta nie jest zbyt skomplikowana. Generalnie wskazane jest przestrzeganie ogólnych zasad zdrowego żywienia, w tym ograniczanie spożycia soli.zaleca się przede wszystkim przestrzeganie ogólnych zasad zdrowego odżywiania - dieta powinna być urozmaicona, z ograniczoną ilością soli.
Pacjenci z urostomią powinni wypijać co najmniej 2 litry płynów dziennie i zapobiegać powstawaniu kamieni w nerkach poprzez:
Mimo urostomii można pić alkohol, ale jedynie w małych ilościach.