Antybiotyki makrolidowe wykazują również właściwości immunomodulacyjne (np. zmniejszają wydzielania śluzu i reaktywności oskrzeli), które doskonale sprawdzają się w leczeniu chorób dróg oddechowych. Do najważniejszych przedstawicieli antybiotyków makrolidowych zaliczamy:
- makrolidy naturalne – erytromycyna, spiramycyna, midekamycyna, oleandomycyna, josamycyna, metimycyna, sporeamycyna, kitazamycyna, lankacydyna;
- makrolidy półsyntetyczne – roksytromycyna, klarytromycyna, miokamycyna, rokitamycyna, fluritromycyna, nitromycyna;
- analogi – azalidy (azytromycyna) i ketolidy (telitromycyna).
Makrolidy – działania niepożądane
Mimo że makrolidy należą do grupy bezpiecznych antybiotyków, to zdarza się, ze ich przyjmowanie wywołuje przykre skutki uboczne. Na szczęście takie problemy ma niewielka grupa pacjentów i zazwyczaj ustępują samoistnie. Pod warunkiem, że chory przyjmuje lek zgodnie z zaleceniami lekarza.
Do objawów przedawkowania antybiotyków makrolidowych zalicza się:
- bóle i zawroty głowy,
- utratę słuchu,
- wyraźnie nasilone nudności i wymioty,
- biegunkę.
Antybiotyki makrolidowe mogą hamować metabolizm wielu leków. Zdarza się, że wchodzą one w interakcje z niektórymi nowszymi lekami przeciwhistaminowymi oraz doustnymi lekami przeciwzakrzepowymi, ale również z pochodnymi ergotaminy, karbamazepiny, cyklosporyny czy teofiliny. Na ogół zwiększają oraz nasilają ich działanie, przez co sprzyjają występowaniu objawów niepożądanych i zatruć.
Makrolidy – kiedy są podawane?
Stanowią leki z wyboru i najczęściej przepisywane są:
- w zaostrzeniach przewlekłego zapalenia oskrzeli,
- przy zapaleniu płuc,
- przy mukowiscydozie,
- ostrym lub przewlekłym zapaleniu zatok,
- w ciężkich przypadkach ostrego zapalenia ucha środkowego.
Sięga się po nie także wtedy, gdy występuje oporność lub uczulenia na penicyliny. Wykorzystuje się je, chociażby, w leczeniu ostrej gorączki reumatycznej o etiologii paciorkowcowej. Zalecane są także w leczeniu niektórych chorób przenoszonych drogą płciową, np. rzeżączki i kiły oraz zakażeń pałeczką krztuśca oraz w farmakoterapii błonicy.
Do najbardziej znanych makrolidów należą:
Erytromycyna stosowana w zakażeniach górnych dróg oddechowych (krztusiec oraz atypowe zapalenie płuc), legionelozie, a także w chlamydiozie dróg rodnych kobiet i w nieswoistym zapaleniu cewki moczowej. Niekiedy podawana jest miejscowo w leczeniu trądziku powikłanego ropnym zakażeniem bakteryjnym oraz innych ropnych chorób skóry. W okulistyce podawana jest w zakażeniach przedniego odcinka gałki ocznej (u niemowląt również profilaktycznie).
Spiramycyna jest antybiotykiem podawanym najczęściej w zakażeniach Toxoplasma gonidii, także w leczeniu toksoplazmozy ciężarnych oraz zapobiegawczo w toksoplazmozie wrodzonej. Stosowany bywa przy tzw. ostrych stany w stomatologii, kiedy pojawiają się ropnie oraz ciężkie, powikłane zapalenie dziąseł.
Klarytromycyna doskonale sprawdza się przy zakażeniu gronkowcem, paciorkowcem, listerią i korynebakterią. Pomaga w leczeniu zakażeń układu oddechowego, zatok przynosowych, migdałków i gardła. Polecany jest przy zakażeniach skóry i tkanki podskórnej. W połączeniu z lekami hamującymi wydzielanie kwasu solnego (omeprazol, lansoprazol lub amoksycylina), klarytromycyna stosowana jest u pacjentów z zakażeniem Helicobacter pylori, czyli chorobą wrzodową.
Roksytromycyna wskazana jest w leczeniu zakażeń dolnych i górnych dróg oddechowych, zapalenia zatok przynosowych lub ucha środkowego, a także w zakażeniach skóry i tkanek miękkich. Bywa polecana przy nierzeżączkowym zapaleniu cewki moczowej oraz pochwy i szyjki macicy.
Azytromycyna stosowany jest przy niepowikłanym, niegonokokowym zapaleniu cewki moczowej oraz zapaleniu szyjki macicy wywołanym przez chlamydie (w pojedynczej dawce). Zdarza się, że lek podje się miejscowo np. przy ropnym lub jaglicznym zapaleniu spojówek.
Telitromycyna to antybiotyk stosowany przede wszystkim w leczeniu zapalenia płuc u dorosłych, a także w stanach zaostrzenia przewlekłego zapalenia oskrzeli i ostrego zapalenia zatok. U dzieci, które ukończyły 12 rok życia wykorzystywany jest przy zapaleniu migdałków i/lub gardła.
To również może cię zainteresować:
